Giáo án môn Hình học Lớp 9 - Tuần 22 - Năm học 2006-2007

Tuần 22 : Soạn ngày : 26/01/07
Tiết 43 : Luyện tập
	Ngày dạy: 06/02/07
I/ Mục Tiêu : 
Củng cố lại cho học sinh các khái niệm về góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung, biết cách vận dụng định lý vào bài toán chứng minh . 
Liên hệ giữa góc nội tiếp với góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung với số đo của cung bị chắn . 
Rèn kỹ năng vẽ hình , chứng minh hình liên quan tới góc và đường tròn . 
Có ý thức tự giác trong học tập.
II/ Chuẩn bị : Bảng phụ, com pa, thước kẻ, thước đo góc. 
III/Tiến trình dạy học : 
HĐ1 : Luyện tập bài tập cho sẵn hình vẽ :
Bài 1: Cho hình vẽ có AB, BD là đường kính, xy là tiếp tuyến tại A của (O). Hãy tìm trên hình các góc bằng nhau.
GV đưa đề bài lên bảng phụ
Yêu cầu HS cả lớp suy nghĩ, XĐ các bằng nhau trên hình vẽ.
- Một HS đọc to đề bài 
- HS lớp quan sát, suy nghĩ
- Một HS đứng tại chỗ trả lời:
(góc nội tiếp, góc tạo bởi t2 và 1 dây cùng chắn 1 cung)
(Các góc ở đáy của r cân)
 ị 
Tương tự : 
Và 
HĐ3: Luyện tập bài tập phải vẽ hình:
 Bài 2: Bài tập 33 – sgk
GV đưa đề bài lên bảng phụ
GV vẽ hình lên bảng
GV hướng dẫn HS 
 phân tích đi lên
 AB.AM = AC.AN
 í
- Một HS đọc to đề bài
- HS nêu cách c/m:
Theo bài ra ta có: (hai góc so le trong của d//AC)
(góc nội tiếp, góc tạo bởi t2 và 1 dây cùng chắn 1 cung) ị 
Xét rABC và rANM có: chung;
 í
rABC đồng dạng rANM
Vậy ta cần c/ minh:
 rABC đồng dạng rANM
 Bài 4: Cho (O; R). Hai đường kính AB và CD vuông góc với nhau, I ẻ. Vẽ tiếp tuyến qua I cắt DC kéo dài tại M/ IC = CM.
a/ Tính b/ Tính OM theo R.
GV vẽ hình, chú ý ĐK: CM = CI
So sánh với ?
Từ mqh giữa các trên với số đo của cung bị chắn xác định số đo của ?
GV: Trong tam giác vuông MOI có = 300. Từ đó hãy tính OM theo R ?
Có thể dặt thêm câu hỏi bỏ sung cho bài toàn này không ?
Hãy nêu các câu hỏi bổ sung ?
Hãy c/m câu c/
GV yêu cầu HS về nhà làm câu d/ và e/
(c/m trên). Suy ra:
rABC đồng dạng rANM (g.g)
ị ị AB.AM = AC.AN
HS c/m:
Ta có: IC = CM.
 ị rCIM cân tại
C ị 
Mà 
(cùng phụ với )ị .
Mặt khác: 
ị 2sđ = 
Mà sđ + = 900 ị sđ = 300
 ị = 300
b/ r MOI có = 300 ị OM = 2OI = 2R (Đ.lí về tam giác vuông)
- HS nêu câu hỏi bổ sung:
c/ Thính IM theo R.
d / Nối ID. Chứng minh :
rCIM đồng dạng rIMD
e/ Chứng minh: IM = ID
- HS c/m: Theo hệ thức lượng trong đường tròn ta có: MI2 = MC.MD = (MO - OC). (MO + OD) = (2R - R).(2R +R) = 3R2
HĐ3: Kiểm tra 15 phút
 Câu 1 (3 điểm): Cho rABC đều nội tiếp trong đường tròn (O) tia AO cắt đường tròn tại D. Số đo bằng:
A/ 500	B/ 600	C/ 700	D/ 750
Hãy khoanh tròn vào chữ cái đứng trước kết quả đúng.
Câu 2 (7 điểm): Cho đường tròn tâm (O) và một điểm M nằm ngoài đường tròn đó kẻ tiếp tuyến MT và cát tuyến MAB. Chứng minh: MT2 = MA.MB
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc các định lý , hệ quả về góc nội tiếp và góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung.
Xem và giải lại các bài tập đã chữa. 
Giải bài tập 35 ( sgk - 80 ); 26; 27 (SBT : 77 - 78)
Tuần 22 : Soạn ngày : 26/01/07
Tiết 44 : Đ5. góc đỉnh ở bên trong Đường tròn
góc đỉnh ở bên ngoài Đường tròn
	Ngày dạy: 09/02/07 
I/ Mục Tiêu : 
HS nhận biết được góc có đỉnh bên trong hay bên ngoài đường tròn . 
Phát biểu và chứng minh được định lý về số đo góc của góc có đỉnh ở bên trong hay bên ngoài đường tròn. 
Chứng minh đúng, chặt chẽ. Trình bày chứng minh rõ ràng.
Có ý thức tự giác trong học tập.
II/ Chuẩn bị : Bảng phụ, com pa, thước kẻ. 
III/Tiến trình dạy học : 
HĐ1 : Kiểm tra bài cũ :
 GV nêu yêu cầu kiểm tra : 
	Cho hình vẽ. XĐ góc ở tâm, góc nội, góc tạo bởi tia tiếp
 tuyến và dây cung. Viết biểu thức tính số đo các góc đó 
 theo sđ các cung bị chắn và so sánh các góc đó.
HS:Ta có là góc ở tâm, là góc nội tiếp, là góc tạo bởi tia t2 và dây cung.
sđ ; = = sđ = 
GV nhận xét, cho điểm HS.
HĐ2: 1/ góc đỉnh ở bên trong Đường tròn
GV giới thiệu bài
GV: Quan sát hình vẽ : có đỉnh E nằm trong (O) được gọi là góc có đỉnh nằm bên trong đường tròn.
GV: Qui ước: Mỗi góc có đỉnh nằm bên trong đường tròn chắn hai cung. Một cung nằm bên trong góc, cung kia nằm bên trong góc đối đỉnh của nó. Vậy chắn những cung nào ?
Góc ở tâm có phải là góc có đỉnh ở bên trong đường tròn không ?
Khi đó số đo 2 cung bị chắn ntn với nhau ?
GV yêu cầu HS dùng thước XĐ số đo của và số đo 2 cung bị chắn ; ?
Nhận xét gì về số đo và các cung bị chắn ? 
GV : Đó chính là nội dung Đ.lí về góc có đỉnh ở bên trong đường tròn.
Yêu cầu HS đọc Đ.lí – SGK 
Hãy thực hiện để c/m Đ.lí .
Xét tổng số đo các góc nội tiếp chắn các cung ; .
- HS: chắn 2 cung và 
- HS: Góc ở tâm là góc có đỉnh ở bên trong đường tròn, nó chắn hai cung bằng nhau .
- HS thực hành đo.
Nhận xét: Số đo bằng nửa tổng các cung bị chắn và .
- HS đọc to Đ.lí – SGK 
- HS c/m: Nối BD theo Đ.lí về góc nội tiếp ta có: = sđ ; 
	= sđ ị + = (sđ+ sđ). Theo t/c góc ngoài của r ị = (sđ+ sđ)
HĐ3: 2/ góc đỉnh ở bên ngoài Đường tròn
GV yêu HS đọc SGK – 81 ba phút
Em hiểu thế nào là góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn ?
GV: Muốn biết số đo của góc đỉnh ở bên ngoài đường tròn được XĐ ntn ta xét Đ.lí sau.
GV yêu cầu HS đọc Đ.lí – SGK
Với nội dung Đ.lí đã nêu ta cần c/m gì ?
GV yêu cầu HS c/m cho từng trường hợp.
- HS: Góc đỉnh ở bên ngoài đường tròn
là góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn, hai cạnh của góc đều có điểm chung với đường tròn(1 hoặc 2 điểm chung).
- HS đọc to Đ.lí – SGK 
 +TH1:=(sđ - sđ )
 +TH2: :=(sđ - sđ )
+TH3: :=(sđ - sđ )
- Yêu cầu HS về nhà c/m.
- HS chứng minh:
+TH1: Hai cạnh của góc là hai cát tuyến
Nối AC ta có = +(t/c góc ngoài của r)
Mặt khác: =sđ ; =sđ 
ị = - =(sđ - sđ ) (đpcm) 
+TH2: Một cạnh của góc là cát tuyến, cạnh kia là t2:
- HS trình bày miệng :
= +(t/c góc ngoài của r)
Mặt khác: =sđ ; =sđ 
ị = - =(sđ - sđ ) (đpcm) 
+ TH3: Hai cạnh đều là tiếp tuyến
	HĐ4: Luyện tập – củng cố
GV yêu HS làm Bài tập 38 – SGK 
GV hướng dẫn HS vẽ hình
 C/m: a/ 
 b/ CD là phân giác của 
- Một HS đọc to đề bài
- HS nêu cách c/m: 
Tượng tự : 
Vậy 
b/ Ta có: (góc tạo bởi tia t2 và dây cung); ị =. Vậy 
CD là phân giác của 
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc định lý về góc có đỉnh ở bên trong hay ở bên ngoài đường tròn
Chứng minh lại các định lý .
Giải bài tập trong sgk - 82 ( BT 36, 37, 39, 40 ) 
Hướng dẫn : Bài tập 37 ( HS vẽ hình ) Có ; AB = AC đ đ 
 sđ - sđ= sđ - sđ= sđ đ đcpcm .