Giáo án môn Hình học Lớp 6 - Tiết 1 đến 4 - Năm học 2009-2010 - Đặng Thị Hương

Ngày dạy/./ 2009.
Chương I. ĐOẠN THẲNG
Tiết 1: ĐIỂM . ĐƯỜNG THẲNG.
I. Mục tiêu :
- Học sinh nắm được điểm là gì, đoạn thẳng là gì, hiểu được quan hệ điểm thuộc , không thuộc đường thẳng.
- Biết vẽ điểm, đường thẳng.
- Có kĩ năng xác định điểm thuộc, không thuộc đường thẳng, đặt tên cho điểm, đường thẳng kí hiệu điểm thuộc đường thẳng, biết sử dụng kí hiệu 
* Trọng tâm : HS nắm được khái niệm : điểm, đường thẳng, biết cách vẽ và đặt tên cho điểm , đường thẳng. 
II. Chuẩn bị :
-GV :Thước, bảng phụ
-HS :Xem trước bài học, bảng nhóm
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
 Hoạt động 1: Sơ luợc về môn học
- GV sơ lược một số kiến thức về lịch sử môn học.
Hoạt động 2: Điểm
-Chúng ta thường thấy các vị trí trên bản đồ ( TP, địa danh) được kí hiệu ntn ?
- Các dấu chấm này là hình ảnh của điểm 
 Điểm được mô tả ntn ? Ba điểm A, B , C như thế nào với nhau?
- VD điểm A •, C như thế nào với nhau?
- GV lấy thêm một số ví dụ khác về điểm
- Lấy dày đặc các điểm  sẽ tạo ra hình gì?
Vậy từ điểm ta có thể xây dựng lên các hình
- Đường thẳng có bị giới hạn về phía nào không?
Hoạt động 3: Đường thẳng
Ta thường sử dụng dụng cụ gì để vẽ đường thẳng 
Ở hình 3 ta có các đường thẳng nào?
 •GV yêu cầu 1 HS lên bảng còn các HS khác vẽ ra giấy nháp đường thẳng a và lấy điểm A nằm trên đường thẳng a, một điểm B không nằm trên đường thẳng a.
GV dẫn dắt vào mục 3.
 Hoạt động 4: Khi nào thì điểm gọi là thuộc hay không thuộc đừơng thẳng 
Ta nói điểm B như thế nào với a?
? Cho học sinh thảo luận nhóm nội dung phần ? 
GV gọi 3 nhóm có kết quả nhanh nhất trình bày kết quả thảo luận.
GV yêu cầu các nhóm nhận xét lẫn nhau.
GV nhận xét đánh giá.
Hoạt động 5 : Củng cố
GV chốt kiến thức cơ bản.
-Yêu cầu HS làm bài1SGK.
GV gọi học sinh điền trong bảng phụ.
- Yêu cầu HS làm bài 3 Sgk/104 giáo viên vẽ hình cho học sinh trả lời tại chỗ. 
HS trả lời : Bởi các dấu chấm nhỏ
HS trả lời : Là một dấu chấm trên trang giấy.
HS trả lời : Trùng nhau
HS trả lời : Đường thẳng
HS trả lời : Đường thẳng không bị giới hạn về phía nào.
HS trả lời : Ta thường sử dụng thước để vẽ đường thẳng 
HS trả lời : Ở hình 3 ta có 2 đường thẳng a và p.
HS thực hiện yêu cầu của GV.
HS trả lời : Không thuộc đường thẳng a
Học sinh thảo luận nhóm 
nội dung phần ? 
Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận.
HS các nhóm nhận xét lẫn nhau.
HS làm bài 1sgk/ 104 
HS làm bài 3gk/ 104 
1. Điểm
* Dấu chấm nhỏ trên trang giấy là hình ảnh của điểm
- Dùng các chữ cái in hoa để đặt tên cho điểm
VD1 : .•A •. B 
 •.C
Gọi là ba điểm phân biệt
 VD2: A •. C Gọi là hai điểm trùng nhau
Chú ý : Khi nói cho hai điểm mà không nói gì thêm thì ta hiểu đó là hai điểm phân biệt 
- Với những điểm ta có thể xây dựng bất kì hình nào
2. Đường thẳng
* Sợi chỉ căng thẳng cho ta hình ảnh của đường thẳng 
* Sử dụng thước để vẽ đường thẳng
* Sử dụng các chữ cái thường để đặt tên cho đường thằng
VD: a
 p 
3. Điểm thuộc đường thẳng, điểm không thuộc đường thẳng.
VD Ta nói điểm A thuộc đường thẳng a hoặc điểm A nằm trên đường thẳng a hoặc đường thẳng a đi qua điểm A.
Kí hiệu : A a ; B a.
? a) C a ; E a; b) ; 
c) 
4. Bài tập :
Bài 3 
a)An ; A p; B n; B m.
b. Các đường thẳng p, m, n đi qua điểm B
- Các đường thẳng q, m đi qua điểm C.
c. D q, D m, n, p.
Hoạt động 6 :Dặn dò
- Về học kĩ lý thuyết, chuẩn bị trước bài 2 tiết sau học
 + Khi nào thì ba điểm được gọi là thẳng hàng?
 - BTVN : 4; 5; 6; 7 Sgk /105.
- Hướng dẫn : Bài 4sgk /105 Vẽ đường thẳng a lấy C thuộc đường thẳng a; vẽ đường thẳng b lấy B không thuộc b.
Ngày dạy/./ 2009.
 	 Tiết 2 : BA ĐIỂM THẲNG HÀNG
 I . Mục tiêu :
 - Học sinh nắm được khi nào thì ba điểm thẳng hàng, điểm nằm giữa hai điểm. Khẳng định có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm còn lại trong ba điểm thẳng hàng.
-Biết vẽ ba điểm thẳng hàng, ba điểm không thẳng hàng . Sử dụng đúng thuật ngữ : nằm cùng phía, nằm khác phía, nằm giữa.
- Rèn kĩ năng sử dụng dụng cụ học tập vẽ hình chính xác.
 * Trọng tâm :HS nắm chắc khái niệm :ba điểm thẳng hàng, điểm nằm giữa hai điểm 
II. Chuẩn bị :
 -GV :Thước, bảng phụ
-HS : Thước, bảng nhóm
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Vẽ đường thẳng a và lấy ba điểm A; B; C thuộc a 
-Ba điểm A; B; C đều thuộc a khi đó ta nói ba điểm A; B; C thẳng hàng
Vậy ba điểm thẳng hàng là ba điểm như thế nào?
* Hoạt động 2: Ba điểm thẳng hàng.
* Hoạt động 3: Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng.
- Khi ba điểm A; B; C thẳng hàng (Hình trên) ta thấy B, C như thế nào với A về vị trí?
-Tương tự : A, B với C
 A, C với B ?
 điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại?
Ta thấy có mấy điểm nằm giữa hai điểm A và C ?
nhận xét 
* Hoạt động 4 : Củng cố
GV chốt lại những kiến thức cơ bản trọng tâm của bài.
Bài 8 Sgk /106 Cho học sinh trả lời tại chỗ nội dung Bài 8 Sgk /106 
Bài 9Sgk /106GV vẽ hình trong bảng phụ cho học sinh thực hiện tại chỗ.
Là ba điểm cùng nằm trên một đường thẳng
HS trả lời :Khi ba điểm A; B; C thẳng hàng (Hình trên) ta thấy B, C cùng phía đối với điểm A
HS trả lời :A; B cùng phía đối với điểm C.
A; C khác phía đối với điểm B.
Có một điểm nằm giữa A và C
Ba điểm thẳng hàng là A; M; N.
1. Thế nào là ba điểm thẳng hàng
* Khi ba điểm A; B; C cùng nằm trên một đường thẳng ta nói chúng thẳng hàng. 
 * Khi ba điểm A, B, C không cùng nằm trên một đường thẳng ta nói chúng không thẳng hàng. 
2. Quan hệ giữa ba điểm thẳng hàng. 
Nhận xét : Trong ba điểm thẳng hàng, có một và chỉ một điểm nằm giữa hai điểm cón lại
3. Bài tập
Bài 8 Sgk/106
Ba điểm A; M; N thẳng hàng.
Bài 9 Sgk/106
a.Các bộ ba điểm thẳng hàng là 
( B; E; A) ; ( D; E; G)
( B;D ;C)
Hai bộ ba các điểm không thẳng hàng là (B; G; A) ; (B; D; C)
* Hoạt động 5: Dặn dò 
Về xem kĩ ly ùthuyết
BTVN : 10; 11; 12; 13, 14 Sgk/ 106,107.
Hướngdẫn bài 14: 
Chuẩn bị trước bài tiết sau học
 + Có mấy đường thẳng đi qua hai điểm?Hai đường thẳng trùng nhau, hai đường thẳng cắt nhau, hai đường thẳng // là hai đường thẳng như thế nào? 
Ngày dạy/./ 2009.
 	 Tiết 3 : ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA BA ĐIỂM.
 I . Mục tiêu :
 - Nắm được có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt, biết gọi tên, đặt tên đường thẳng
- Có kĩ năng vẽ đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt, kĩ năng xác định vị trí tương đối của hai đường thẳng trên mặt phẳng.
- Xây dựng thái độ tích cực, tự giác và tinh thần hợp tác trong học tập.
 * Trọng tâm :Rèn luyện cho HS kĩ năng vẽ đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt, kĩ năng xác định vị trí tương đối của hai đường thẳng trên mặt phẳng.
II. Chuẩn bị :
- GV : Thước, Bảng phụ 
- HS : Thước, bảng phụ
III. Tiến trình dạy học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
1. Vẽ đường thẳng đi qua điểm A
? Ta vẽ được mấy đường thẳng đi qua điểm A ?
2. Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A, B
? Vẽ được mấy đường thẳng đi qua hai điểm A, B ?
* Hoạt động 2 : Vẽ đường thẳng
- GV hướng dẫn học sinh vẽ 
 Nhận xét ?
 Lúc này đường thẳng đi qua hai điểm A, B gọi là đường thẳng AB.
* Hoạt động 3: Tên đường thẳng.
GV yêu cầu HS nhắc lại cách đặt tên cho đường thẳng.
- GV giới thiệu thêm cho học sinh các cách khác cho đường thẳng.
GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nội dung 
GV gọi HS trình bày đáp án.
* Hoạt động 4: Quan hệ giữa hai đường thẳng
2 đường thẳng AB và BC có bao nhiêu điểm chung? 
 Gọi là hai đường thẳng trùng nhau 
- Còn hai đường thẳng này có bao nhiêu điểm chung? 
 Gọi là hai đường thẳng cắt nhau. 
	Tương tự dẫn dắt học sinh đi đến khái niệm về hai đường thẳng //. 
đến khái niệm 2 đ/t //
? Hai đường thẳng phân biệt chỉ có thể xảy ra những trường hợp nào ?
* Hoạt động 5 : Củng cố
GV chôt lại những kiến thức cơ bản của bài.
GV cho HS làm bài 15 
GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời.
Có vô số đường thẳng đi qua A
Vẽ được một đường thẳng đi qua hai điểm A, B
HS vẽ hình theo sự hướng dẫn của GV.
HS nghe.
HS thảo luận nhóm.
HS được chỉ định trình bày đáp án.
HS trả lời : Hai đường thẳng AB & AC có vô số điểm chung.
HS trả lời : Hai đường thẳng AB & AC có 1 điểm chung.
HS trả lời : Hai đường thẳng phân biệt chỉ có thể xảy ra 2 trường hợp : cắt nhau hoặc //.
HS làm bài 15 
1. Vẽ đường thẳng
* Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B
 * Nhận xét : Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt.
2. Tên đường thẳng
VD 
Ta gọi là đường thẳng đi qua hai điểm A; B là đ/t AB hay đ/t BA.
Ta còn đặt tên đ/t bằng hai chữ cái thường ví dụ : đ/t xy hay đ/t yx.
 Có 6 cách gọi tên đ/t đi qua ba điểm A; B; C là : đ/t AB; đ/t AC; đ/t BC; đ/t BA; đ/t CA; đ/t CB.
3. Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau,song song
* Hai đường thẳng trùng nhau có vô số điểm chung.
* Hai đường thẳng cắt nhau là hai đường thẳng có một điểm chung.
* Hai đường thẳng song song là hai đường thẳng không có điểm chung
 * Hoạt động 6: Dặn dò 
Về xem kĩ lí thuyết 
BTVN : Làm các bài tập : 16; 17; 18; 19 Sgk/109. 
- HD bài 18 : Để vẽ được 4 điểm M; N; P; Q trong đó ba điểm M; N; P thẳng hàng và điểm Q nằm ngoài đ/t trên ta vẽ đ/t sau đó lấy 3 điểm M; N; P trên đ/t đó & điểm Q không nằm trên đ/t đó.
Xem trước bài thực hành tiết sau thực hành.
- Chuẩn bị dụng cụ như Sgk, mỗi nhóm 3 cọc cao 1,5m, 15m dây
Ngày dạy/./2009.
 	 Tiết 4 : THỰC HÀNH.
I. Mục tiêu :
 - Củng cố và khắc sâu kiến thức về điểm nằm giữa, điểm thẳng hàng.
- Rèn kĩ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tế.
- Xây dựng ý thức tự giác, tích cực, tinh thần kỷ luật, đoàn kết trong công việc. 
 * Trọng tâm : Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tế.
II. Chuẩn bị.
+ GV : Bảng phụ, thước thẳng, cọc tiêu, dây dọi, búa đóng.
 + HS : Mỗi nhóm 10 hs chuẩn bị , 3 cọc tiêu dài khoảng 1,5m có đầu nhọn , thân cọc sơn 2 màu xen kẻ để dể nhìn thấy cọc từ xa . Một dây dọi để kiểm tra.
III.Tiến trình dạy học : 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ghi bảng
* Hoạt động 1:Nêu mục tiêu yêu cầu của bài thực hành. 
GV nêu những yêu cầu cần đạt được trong giờ thực hành.
Hoạt động 2 :Hướng dẫn thực hành 
Để xác định được ba điểm 
( ba cọc ) thẳng hàng trước tiên ta phải thực hiện bước nào?
 A • •B
? Vậy làm thế nào để xác định cọc để ba cọc A, B, C thẳng hàng?
* Hoạt động 3 : Thực hành GV đưa HS tới vị trí thực hành ,yêu cầu các tổ trưởng báo cáo việc chuẩn bị thực hành của tổ về dụng cụ và phân công nhiệm vụ .
GV yêu cầu các tổ trưởng chỉ đạo các thành viên trong tổ thực hiện yêu cầu của bài thực hành. 
GV kiểm tra hoạt động của từng tổ .( chú ý đến tính kỷ luật , ý thức tự giác của học sinh ) 
* Hoạt động 4 : Viết thu hoạch
Sau khi thực hành GV hướng dẫn học sinh viết bài thu hoạch theo tổ.
GV thu bài thu hoạch.
GV nhận xét đánh giá và cho điểm thực hành.
HS nghe.
HS trả lời : Cắm cọc A, B trước
HS trả lời : - Đóng cố định 2 cọc điểm ở vị trí A và B . dùng dây dọi kiểm tra xem 2 cọc có đứng thẳng ( vuông góc với mặt đất ) chưa? 
Một bạn di chuyển cọc C trong khoảng giữa hai cọc A và B và ngắm sao cho ba cọc A, B, C thẳng hàng
+ Tổ trưởng chỉ đạo các thành viên trong tổ thực hiện yêu cầu của bài thực hành. 
HS viết bài thu hoạch sau khi thực hành.
1. Mục tiêu & yêu cầu của bài thực hành. 
2.Hướng dẫn thực hành
Bước 1: Cắm hai cọc tiêu thẳng đứng với mặt đất tại hai điểm A và B
Bước 2: Một bạn đứng tại A, một bạn cầm cọc tiêu đứng ở một điểm C
Bước 3: Bạn đứng ở cọc A ra hiệu để bạn đứng ở điểm C di chuyển sao cho bạn đứng ở A thấy cọc tiêu A che lấp hai cọc tiêu ở B và ở C khi đó ba điểm A, B, C thẳng hàng.
3. Thực hành
4. Viết thu hoạch
- Các bước thực hiện thực tế khi thực hành.
- Lí do sai số khi thực hành
- Cho điểm các thành viên theo ý thức tham gia thực hành, chuẩn bị dụng cụ
- Nhận xét ý thức, thái độ tham gia thực hành. 
* Hoạt dộng 5 : Dặn dò
- Xem lại kiến thức đã học, chuẩn bị trước bài tiết sau học.
 + Tia là gì?
 + Thế nào là hai tia đối nhau, hai tia cắt nhau, hai tia trùng nhau?.