Giáo án Mĩ thuật 8 - Bài 5, Tiết 5: Thường thức mĩ thuật Một số công trình tiêu biểu của mĩ thuật thời Lê

 Hoàng Việt MT 8
Ngày dạy.......................
 Bài 5. Tiết 5. 
 Thường thức mĩ thuật
 Một số công trình tiêu biểu của mĩ thuật thời Lê
I. Mục tiêu.
- Giúp hs hiểu biết thêm 1 số công trình mĩ thuật thời Lê
- Phân biệt đặc điểm của các công trình.
- HS biết yêu quí và bảo vệ những giá trị nghệ thuât của cha ông để lại.
* MTCB
- HS hiểu biết thêm 1 số công trình tiêu biểu của thời Lê.
II. Chuẩn bị.
1) Giáo viên
- Nghiên cứu kĩ hình ảnh trong SGK và bộ đồ dùng dạy học MT 8.
- Sưu tầm tranh, ảnh liên quan đến mĩ thuật thời Lê
2) Học sinh
- SGK
- Sưu tầm tranh, ảnh, liên quan đến mĩ thuật thời Lê.
III. Phương pháp.
- Trực quan, nêu vấn đề, vấn đáp.
IV. Tiến trình dạy học
1) ổn định tổ chức lớp.
- Kiểm tra sĩ số.
2) Kiểm tra bài cũ.
- Đánh giá và xếp loại 1 số bài tạo dáng và trang trí chậu cảnh của hs.
3) Bài mới.
ở tiết 2 chúng ta đã tìm hiểu sơ lược về mĩ thuật thời Lê. Bài này chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn một số công trình kiến trúc, tượng và chạm khắc trang trí tiêu biểu.
Hoạt động cảu giáo viên
Hoạt động của học sinh
Ghi bảng – Minh hoạ
- GV yêu cầu hs quan sát hình trong SGK trang 93.
- Yêu cầu hs đọc phần I trong SGK
- Đặt câu hỏi.
? Chùa Keo ở đâu.
? Em hãy nêu một số nét về kiến trúc chùa Keo?
- GV nhấn mạnh:
+ Về nghệ thuật: từ tam quan tới gác chuông luôn thay đổi độ cao, tạo ra nhịp điệu của các độ gấp mái liên tiếp trong không gian.
+ Gác chuông chùa Keo điển hình cho nghệ thuật kiến trúc gỗ cao tầng( 4 tầng, cao gần 12m), 3 tầng mái trên theo lối chồng diêm, dưới tầng mái có 84 cửa dàn thành 3 tầng, 28 cụm lớn tạo thành những dàn cánh tay đổ mái. Gác chuông chùa Keo xứng đáng là công trình kiến trúc nổi tiếng của nền nghệ thuật cổ VN, các tầng mái uốn cong thanh thoát, vừa đẹp vừa trang nghiêm.
- Gv yêu cầu hs đọc phần II trong SGK trang 94.
- Cho hs xem minh hoạ ở bộ ĐDDH và tranh ảnh liên quan đến tượng : Đặt câu hỏi.
? Tượng Phật Bà .... thường đc đặt ở đâu?
? Em hãy nêu nét đẹp của pho tượng?
- GV kết luận:
+ Pho tượng có tính tượng trưng cao đc lồng ghép hàng ngàn chi tiết mà vẫn mạch lạc về bố cục, hài hoà trong diễn tả hình khối và đường nét.
+ Toàn bộ pho tượng là sự thống nhất trọn vẹn( phần người, toà sen và bục bệ) tạo đc sự hoà nhập chung và tránh đc cái đơn điệu, lặng lẽ thường có của các pho Tượng Phật.
- GV đặt câu hỏi ôn tập kiến thức cũ để so sánh với Rồng thời Lê:
? Rồng thời Lý, thời Trần có đặc điểm gì?
- Cho hs quan sát hình rồng ở bia Vĩnh Lăng ở bộ ĐDDH và đọc phần 2 trong SGK trang 95 và đặt câu hỏi:
? Rồng thời Lê có đặc điểm gì?
- GV kết luận:
 Hình rồng thời Lê, dù kế thừa tinh hoa của thời Lý-Trần hay mang những nét gần với mẫu rồng nước ngoài,song qua bàn tay các nghệ nhân, nó đã đc Việt hoá cho phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc. 
- HS quan sát 
- HS đọc
- HS nêu đc.
-> Huyện Vũ Thư, Thái Bình
-> Tổng diện tích toàn bộ khu chùa rộng 28 mẫu, hiện chùa còn 17 công trình với 128 gian.
- Bắt đầu từ tam quan, đến 1 ao rộng, qua sân cỏ vào khu vực chính của chùa. Chùa đc xây dựng theo thứ tự các công trình kiến trúc nối tiếp nhau trên đường trục: tam quan nội, cuối cùng là gác chuông.
Xung quanh chùa có tường và hành lang bao bọc.
- HS đọc
- Quan sát tranh, ảnh minh hoạ
- Trả lời câu hỏi.
-> Thường đc thờ trong các chùa ở VN.
-> Bằng gỗ phủ sơn, tĩnh hoạ trên tòa sen. Toàn bộ tượng và bệ cao tới 3,70m với 42 cánh tay lớn, 952 cánh tay nhỏ.
+ Nghệ thuật thể hiện đạt tới sự hoàn hảo, nhiều đầu, nhiều tay mà vẫn giữ đc vẻ tự nhiên, cân đối và thuận mắt.:
Các cánh tay lớn, một đôi đặt trước bụng, một chắp trước ngực, còn 38 tay kia đưa lên như đoá hoa sen nở.
Phía trên đầu tượng lắp ghép 11 mặt người chia thành 4 tầng, trên cùng là tượng Adiđà nhỏ.
Vòng ngoài là những cánh tay nhỏ, trong mỗi lòng bàn tay có 1 con mắt tạo thành vòng hào quang toả sáng xung quanh pho tượng.
- HS nêu được :
+ Rồng thời Lý có dáng hiền hòa, mềm mại luôn có hình chữ S, khúc uốn lượn nhịp nhàng theo kiểu “ thắt túi” từ to đến nhỏ dần về phía sau. 
+ Rồng thời Trần cấu tạo mập mạp hơn, khúc uốn lượn theo nhịp điệu “ thắt túi” nhưng doãng ra đôi chút so với con rồng thời Lý.
- HS quan sát và đọc bài.
- Trả lời câu hỏi: 
-> Là sự tái hiện hình rồng thời Lý-Trần và đạt mức hoàn chỉnh.
+ Có bố cục chặt chẽ, hình mẫu trọn vẹn và sự linh hoạt về đường nét.
+ Cuối thời Lê, hình rồng chầu mặt trời là loại bố cục hoàn toàn mới trong trang trí bia đá cổ ở Việt Nam.
1. Hoạt động 1.
Tìm hiểu 1 số công trình kiến trúc tiêu biểu của thời Lê.
* Chùa Keo:
- Là một điển hình của nghệ thuật kiến trúc Phật giáo ở Việt Nam.
- Gác chuông là 1 công trình kiến trúc bằng gỗ tiêu biểu của nền nghệ thuật cổ.
2. Hoạt động 2.
Tìm hiểu tác phẩm điêu khắc:
* Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay(chùa Bút Tháp, Bắc Ninh)
- Là pho tượng đẹp nhất trong số các tượng Quan Âm cổ ở Việt Nam.
- Pho tượng có tính tượng trưng cao đc lồng ghép hàng ngàn chi tiết mà vẫn mạch lạc về bố cục, hài hoà trong diễn tả hình khối và đường nét.
3. Hoạt động 3.
Tìm hiểu hình tượng con Rồng trên bia đá.
- Nửa đầu thời Lê hình rồng có đặc điểm rất riêng.
Nửa sau thời Lê, hình rồng có dáng vẻ mạnh mẽ gần như trở thành hình mẫu chủ yếu của nghệ thuật thời Lê.
4) Củng cố.
* Đánh giá, kết qủa học tập
- GV đặt câu hỏi để kiểm tra nhận thức của học sinh
? Một số nét về chùa Keo?
? Đặc diểm của tượng Phật Bà Quan Âm?
- Gv rút ra một vài nhận xét về các công trình kiến trúc và điêu khắc giới thiệu trong bài.
5) Dặn dò.
* Hướng dẫn bài tập về nhà.
- HS đọc bài trong SGK và vở ghi chép
- Sưu tầm thêm tài liệu và bài viết về mĩ thuật thời Lê.
- Quan sát hình rồng trên bia Vĩnh Lăng và tập chép lại
- Xem trước bài 6, quan sát các khẩu hiệu để chuẩn bị cho tiết học sau.