Giáo án lớp 9 môn Ngữ văn - Chuyện người con gái Nam Xương

CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
 (Trích “Truyền kì mạn lục”) -Nguyễn Dữ-
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Giới thiệu tác giả - Tác phẩm
- Hiện chưa rõ cụ thể năm sinh và năm mất của Nguyễn Dữ, nhưng theo các tài liệu để lại, có thể đoán định ông sống vào nửa đầu thế kỷ XVI, là học trò giỏi của Tuyết giang phu tử Nguyễn Bỉnh Khiêm. 
- Truyện truyền kì là loại văn xuôi tự sự có nguồn gốc từ văn học Trung Quốc
- Truyền kì mạn lục, tác phẩm viết bằng chữ Hán, ghi chép tản mạn những điều kì lạ nhưng vẫn được lưu truyền
- “Chuyện người con gái Nam Xương” là truyện thứ 16 trong số 20 truyện của “truyền kì mạn lục” truyện có nguồn gốc từ một truyện dân gian trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam được gọi là truyện “vợ chàng trương”. 
? Em hãy tóm tắt ngắn gọn văn bản? G
- Vũ Nương và Trương Sinh lấy nhau, đang sum họp đầm ấm thì triều đình bắt lính, Trương Sinh ra đi. Nàng ở nhà phụng dưỡng mẹ già, nuôi con nhỏ. Vũ nương sinh ra đứa bé trai đặt tên là Đản. Bà mẹ ốm đau rồi mất nàng lo việc ma chay, tế lễ như đối với cha mẹ đẻ của mình
- Việc quân kết thúc, Trương Sinh trở về, bế con ra thăm mộ mẹ. Đứa con ngây thơ kể chuyện thường có một người đàn ông, tối nào cũng đếnNghe con nói vậy Trương Sinh cho là vợ hư, mắng nhiếc vợ. Vợ trình bày sự thật nhưng chàng không tin. Nàng tắm gội chay sạch ra bến Hoàng Giang ngửa mặt lên trời khấn thần phật rồi gieo mình xuống sông mà chết
- Một đêm, chàng ngồi buồn dưới ngọn đèn khuya chợt đứa con nhìn thấy bóng chàng ở trên vách nói rằng: “Cha Đản lại đến kia kìa”. Bấy giờ chàng mới tỉnh ngộ, thấu nỗi oan của vợ nhưng đã muộn rồi
- Có một người cùng làng với Vũ Thị Thiết tên là Phan Lang. Một đêm Phan nằm mơ thấy người con gái áo xanh đến xin tha mạng sáng dậy, có một người thuyền chài đem biếu một con rùa mai xanh, Phan sực nhớ đến giấc mộng, đem thả con rùa đó xuống sông
- Quân Minh (Trung Quốc) kéo quân sang xâm lược nước ta. Nhiều người sợ hãy chạy trốn ra bể không may đắm thuyền đều chết đuối cả, trong đó có Phan Lang. Linh phi ngày còn nhỏ là con rùa xanh đã cứu mạng Phan Lang
- Linh Phi đặt yến tiệc để thiết đãi ân nhân. Phan Lang gặp Vũ Nương. Linh Phi sai sứ giả đưa Phan Lang trở về cõi trần. Vũ Nương gửi một chiếc hoa vàng về cho chồng
- Về đến nhà, Phan Lang đem chuyện kể lại với họ, Trương Sinh bèn lập một đàn tràng ở bến Hoàng Giang. Vũ Nương trở về trên một chiếc kiệu hoa, đứng ở giữa dòng mà nói vọng vào “thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa” rồi bóng nàng loang loáng mờ nhạt và biến đi mất
II. Phân tích:
1. Nhân vật Vũ Nương:
a. Vũ Nương khi mới lấy chồng:
- Vũ thị Thiết [] tính đã thuỳ mị, nết na, lại có thêm tư dung tốt đẹp
- Thuỳ mị là sự dịu dàng, hiền hậu biểu hiện ở nét mặt, cử chỉ, cách nói năng của con người
- Nết na là tốt nết dễ mến
- Tư dung tốt đẹp: có nghĩa là vẻ đẹp cân đối hài hoà, đang độ tươi thắm nhất của tuổi con gái
- Nàng giữ gìn khuôn phép, không từ để lúc nào vợ chồng phải đến bất hoà
- Vũ Nương là người phụ nữ biết cư sử khéo léo, đúng mức, biết nhường nhịn người chồng của mình như cha ông ta từng dạy: “Chồng nóng thì vợ lui lời - cơm sôi bớt lửa chẳng đời nào khê”
- Vũ Nương biết cư xử khéo léo, đúng mục và biết nhường nhịn
b. Vũ Nương tiễn chồng đi lính:
- Nàng rót chén rượu đầy tiễn chồng mà rằng: “thiếp chằng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi.”
- Ý tứ trong lời dặn dò đầy tình nghĩa của Vũ Nương thật tha thiết xúc động: Nàng “rót chén rượu đầy” rồi dặn dò chồng” “chẳng giám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về hai chữ bình yên”. Đối với Vũ Nương không trông mong vinh hiển mà chỉ cần chồng được bình an trở về. Đó là một ước nguyện bình thường của người phụ nữ nơi thôn dã;’ cảm thông trước những nỗi vất vả, gian lao mà chồng sẽ phải chịu đựng: chỉ e việc quân khố liệu thế giặc không lường. Giặc cuồng còn lẩn lút, quân triều còn gian lao. Nàng cũng khéo léo thể hiện cho chồng thấy nỗi niềm khắc khoải nhớ mong của mình đối với chồng: “nhìn trăng soi thành cũ, lại sửa soạn áo rét, gửi người ải xa, trông liễu rủ bãi hoang lại thổn thức tâm tình thương người đất thú”
- Vũ Nương là một người phụ nữ yêu chồng thắm thiết, luôn lo lắng cho sự bình an của chồng
c. Vũ Nương khi xa chồng
- Ngày qua tháng lại, thoắt đã nửa năm, mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi, thì nỗi buồn góc bể chân trời không thể nào ngăn được
- Để diễn tả tình cảm của Vũ Nương đối với chồng khi Trương Sinh xa nhà, Nguyễn Dữ không trực tiếp dùng những hình ảnh miêu tả nỗi lòng của nàng mà dùng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng ẩn dụ 
“bướm lượn đầy vườn” - chỉ cảnh mùa xuân vui tươi 
“mây che kín núi” - chỉ cảnh mùa đông ảm đạm là những hình ảnh ước lệ, mượn cảnh vật thiên nhiên để diễn tả sự trôi chảy của thời gian. Qua đó giúp ta cảm nhận rõ hơn tâm trạng mong nhớ khôn nguôi, nỗi cô đơn của nàng trong những tháng ngày xa chồng
- Nàng hết sức thuốc thang lễ bái thần phật và lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn
- Nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chạy tang lễ, lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình
- Đối với mẹ chồng, Vũ Nương đã trọn đạo làm dâu conTrong lúc chồng đi xa, nàng vừa phải làm lụng nuôi con, vừa chăm sóc mẹ già những lúc yếu đau, lo thuốc thang, cầu khấn thần phật và lúc nào cũng dịu dàng, ân cần: “lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn”
Lời trăng chối cuối cùng của mẹ chồng: “sau này, trời xét lòng lành, ban cho phúc đức, giống dòng tươi tốt, con cháu đông đàn, xanh kia quyết chẳng phụ con, cũng như con đã chẳng phụ mẹ” thể hiện sự ghi nhận và cách đánh giá cao công lao của nàng đối với gia đình. Đó là cách đánh giá thật xác đáng và khách quan. Tác giả khẳng định một lần nữa trong lời kể: “Nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình”
- Vũ Nương là người vợ thuỷ chung, là người mẹ hiền và là nàng dâu hiếu thảo
- Sau ba năm mòn mỏi chờ mong cuối cùng Vũ Nương cũng được đón chồng trở về với hai chữ bình yên như ước nguyện của nàng thủa tiễn chồng ra đi. Nhưng tưởng hạnh phúc sẽ mỉn cười với nàng. Nhưng oái oăm thay cho cuộc đời số phận Vũ Nương: Ngày sum họp cũng là ngày nàng phải gánh chịu nỗi oan dậy đất
- Đứa con ngây thơ nói
- Ô hay! thế ra ông cũng là cha tôi ư? ông lại biết nói, chứ không như cha tôi trước kia chỉ nín thin thít
- Trước đây thường có một người đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi, nhưng chẳng bao giờ bế Đản cả
- Tính chàng hay ghen, nghe con nói vậy đinh ninh là vợ hư, mối nghi ngờ ngày càng sâu không có gì gỡ ra được nữa.
* Vũ Nương là một phụ nữ xinh đẹp, nết na, hiền thục,đảm đang, tháo vát, thờ kính mẹ chồng rất mực hiếu thảo, một dạ thủy chung với chồng, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình.
 Vì sao Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất? 
- Nỗi oan khuất của Vũ Nương có nhiều nguyên nhân và được diễn tả rất sinh động, như một màn kịch ngắn, có tạo tình huống, xung đột, thắt nút mở nút
- Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương có phần không bình đẳng: “Trương Sinh xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về” và lời nói của Vũ Nương “thiếp vốn con kẻ khó, được nương tựa nhà giàu”. Sự cách bức ấy đã cộng thêm một cái thế cho Trương Sinh, bên cạnh cái thế của người chồng, người đàn ông trong chế độ gia trưởng phong kiến
- Tính cách của Trương Sinh: Trương Sinh tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức, thêm nữa tâm trạng của chàng khi chở về nhà cũng có phần nặng nề không vui
- Tình huống bất ngờ: Đó là lời nói của đứa trẻ ngây thơ, chứa đầy những dữ kiện đáng ngờ. Thoạt đầu là sự ngạc nhiên của nó khi thấy mình có những hai người cha, một người biết nói và một người “chỉ nín thin thít” khi bị gạn hỏi mới nói thêm đấy là một người đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi” thông tin ngày một gay cấn ấy như đổ thêm dầu vào lửa, “tính đa nghi: của Trương Sinh đã đến độ cao trào, chàng “đinh ninh là vợ hư”
- Cách xử sự hồ đồ và độc đoán của Trương Sinh: chàng không đủ bản lĩnh để phán đoán, phân tích, bỏ ngoài tai những lời phân trần của vợ, không tin cả những nhân chứng bênh vực cho nàng, cũng nhất quyết không nói ra duyên cớ để cho vợ có cơ hội minh oan. Nút thắt ngày một chặt, kịch tính ngày một cao. Trương Sinh trở thành một kẻ vũ phu, thô bạo “mắng nhiếc nàng và đánh đuổi đi” dẫn đến cái chết oan nghiệt của Vũ Nương cái chết đó khác nào bị bức tử, mà kẻ bức tử lại hoàn toàn vô can
*- Bi kịch của Vũ Nương là một lời tố cáo xã hội phong kiến xem trọng quyền uy của kẻ giàu và của người đàn ông trong gia đình, đồng thời bày tỏ niềm cảm thương của tác giả đối với số phận oan nghiệt của người phụ nữ.
Cuối cùng Vũ Nương cũng được giải oan. 
- Đứa con là một nguyên nhân dẫn đến việc Vũ Nương phải chết. Và tới lúc này tác giả lại cho chính đứa con giải oan cho mẹ. Vào một đêm nó nhìn thấy bóng cha in trên vách và trỏ vào đó bào: “Cha Đản lại đến kia kìa” Trương Sinh bấy giờ mới hiểu là đã nghi oan cho vợ
Chi tiết “cái bóng” vào câu chuyện 
- Việc đưa chi tiết “cái bóng” vào câu chuyện là một chi tiết rất đặc sắc của tác phẩm này: Người giải oan cho nàng không phải ai khác mà chính là người chồng với đứa con. Người tìm ra sự thật là Trương Sinh. Người nói ra sự thật chính là đứa con ngây thơ đã vô tình gây ra cái chết cho mẹ. “cái bóng” là thủ phạm giết chết Vũ Nương, đồng thời cũng lại giải oan cho nàng
- Lấy hình tượng cái bóng và lời nói ngây thơ của đứa con để đưa đẩy câu chuyện đến đỉnh điểm và mở nút câu chuyện là nét độc đáo của Nguyễn Dữ.
B. CÁC DẠNG ĐỀ:
1. Dạng đề 2 hoặc 3 điểm
Đề 1: 
Ý nghĩa của các yếu tố kỳ ảo trong "Chuyện người con gái Nam Xương".
Gợi ý:
a. Mở đoạn:
- Giới thiệu khái quát về đoạn trích.
b. Thân đoạn:
- Các yếu tố kỳ ảo trong truyện:
+ Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa.
+ Phan Lang gặp nạn, lạc vào động rùa, gặp Linh Phi, được cứu giúp, gặp lại Vũ Nương, được xứ giả của Linh Phi rẽ đường nước đưa về dương thế.
+ Vũ Nương hiện về trong lễ giải oan trên bến Hoàng Giang giữa lung linh, huyền ảo rồi lại biến đi mất.
- Ý nghĩa của các chi tiết kỳ ảo.
+ Làm hoàn chỉnh thêm nét đẹp vốn có của nhân vật Vũ Nương: Nặng tình, nặng nghĩa, quan tâm đến chồng con, phần mộ tổ tiên, khao khát được phục hồi danh dự.
+ Tạo nên một kết thúc phần nào có hậu cho câu chuyện.
+ Thể hiện ước mơ về lẽ công bằng ở đời của nhân dân ta.
c. Kết đoạn:
- Khẳng định ý nghĩa của yếu tố kỳ ảo đối với truyện.
2. Dạng đề 5 hoặc 7 điểm
Đề 1 : Cảm nhận của em về văn bản "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ.
*Gợi ý
a. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
- Nêu giá trị nhân đạo, hiện thực và nghệ thuật đặc sắc của truyện.
b. Thân bài:
1. Giá trị hiện thực:
- Tố cáo xã hội phong kiến bất công, thối nát ...
+ Chàng Trương đang sống bên gia đình hạnh phúc phải đi lính.
+ Mẹ già nhớ thương, sầu não, lâm bệnh qua đời.
+ Người vợ phải gánh vác công việc gia đình.
- Người phụ nữ là nạn nhân của lễ giáo phong kiến bất công.
+ Vũ Thị Thiết là một người thuỷ chung, yêu thương chồng con, có hiếu với mẹ ...
+ Trương Sinh là người đa nghi, hồ đồ, độc đoán -> đẩy Vũ Nương đến cái chết thảm thương.
+ Hiểu ra sự thật Trương Sinh ân hận thì đã muộn.
2. Giá trị nhân đạo
- Đề cao, ca ngợi phẩm hạnh cao quý của người phụ nữ qua hình ảnh Vũ Nương.
+ Đảm đang: Thay chồng gánh vác việc nhà...
+ Hiếu thảo, tôn kính mẹ chồng ...
+ Chung thuỷ: Một lòng, một dạ chờ chồng ...
3. Giá trị nghệ thuật:
- Ngôn ngữ, nhân vật.
- Kịch tính trong truyện bất ngờ.
- Yếu tố hoang đường kỳ ảo.
c. Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị nội dung của truyện.
- Truyện là bài học nhân sinh sâu sắc về hạnh phúc gia đình.
C. BÀI TẬP VỀ NHÀ:
1. Dạng đề 2 hoặc 3 điểm:
Đề 1: Viết một đoạn văn ngắn (8 đến 10 dòng) tóm tắt lại "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ.
* Gợi ý:
	- Vũ Nương là người con gái thuỳ mị, nết na. Chàng Trương là con gia đình hào phú vì cảm mến đã cưới nàng làm vợ. Cuộc sống gia đình đang xum họp đầm ấm, xảy ra binh đao, Trương Sinh phải đăng lính, nàng ở nhà phụng dưỡng mẹ già, nuôi con. Khi Trương Sinh về thì con đã biết nói, đứa trẻ ngây thơ kể với Trương Sinh về người đêm đêm đến với mẹ nó. Chàng nổi máu ghen, mắng nhiệc vợ thậm tệ, rồi đánh đuổi đi, khiến nàng phẫn uất, chạy ra bến Hoàng Giang tự vẫn. Khi hiểu ra nỗi oan của vợ, Trương Sinh đã lập đàn giải oan cho nàng.
2. Dạng đề 5 hoặc 7 điểm
	Đề 1: Cảm nhận của em về nhân vật Vũ Nương trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ.
* Gợi ý:
a. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
- Vẻ đẹp, đức hạnh và số phận của Vũ Nương.
b. Thân bài:
- Vũ Nương là người phụ nữ đẹp.
- Phẩm hạnh của Vũ Nương:
+ Thuỷ chung, yêu thương chồng (khi xa chồng ...)
+ Mẹ hiền (một mình nuôi con nhỏ ...)
+ Dâu thảo (tận tình chăm sóc mẹ già lúc yếu đau, lo thuốc thang ...)
- Những nguyên nhân dẫn đến bi kịch của Vũ Nương.
+ Cuộc hôn nhân bất bình đẳng.
+ Tính cách và cách cư sử hồ đồ, độc đoán của Trương Sinh.
+ Tình huống bất ngờ (lời của đứa trẻ thơ ...)
- Kết cục của bi kịch là cái chết oan nghiệt của Vũ Nương.
- Ý nghĩa của bi kịch: Tố cáo xã hội phong kiến.
- Giá trị nhân đạo của tác phẩm.
b. Kết bài:
- Khẳng định lại phẩm chất, vẻ đẹp của Vũ Nương.
- Khẳng định lại giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
Hoµn c¶nh ra ®êi: Giai ®o¹n TK XVI-TK XVIII (1527 M¹c §¨ng Dung c­íp ng«I nhµ Lª ->Qu©n T©y S¬n lËt ®æ vua Lª Chiªu Thèng) lµ thêi k× ®en tèi nhÊt trong lÞch sö phong kiÕn ViÖt Nam.
 + C¸c tËp ®oµn phong kiÕn tranh dµnh quyÒn vÞ lÉn nhau-> néi chiÕn( chiÕn tranh phi nghÜa) 
 +Lª Chiªu Thèng cÇu cøu qu©n Thanh “ r­íc voi giµy m¶ tæ, câng r¾n c¾n gµ nhµ’’
 +§êi sèng nh©n d©n lÇm than, c¬ cùc.
T¸c phÈm “ TruyÒn k× m¹n lôc”: Tõ nh÷ng c©u chuyÖn li k× ®­îc l­u truyÒn trong d©n gian , NguyÔn D÷ ®· s¸ng t¹o thªm ®Ó trë thµnh tËp truyÖn truúen k× gåm cã 20 truyÖn viÕt b»ng ch÷ H¸n. CNCGNX lµ t¸c phÈm xuÊt s¾c nhÊt cña tËp truyÖn.
Gi¸ trÞ néi dung:
Gi¸ trÞ hiÖn thùc:
Ph¶n ¸nh cuéc chiÕn tranh phi nghÜa cña c¸c tËp ®oµn phong kiÕn.
Phª ph¸n hÖ t­ t­ëng phong kiÐn nam quyÒn
Ph¶n ¸nh sè phËn bÊt h¹nh cña ng­êi phô n÷ trong XHPK
Gi¸ trÞ nh©n ®¹o: 
§Ò cao, ca ngîi nh÷ng vÎ ®Ñp truyÒn thèng cña ng­êiphô n÷ ViÖt Nam
C¶m th«ng s©u s¾c víi sè phËn bÊt h¹nh cña ng­êi phô n÷ trong XHPK.
§ßi quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷.
Gi¸ trÞ nghÖ thuËt:
C¸ch dÉn truyÖn hîp lÝ, hÊp dÉn
Cµi ®Æt chi tiÕt chiÕc bãng bÊt ngê, hîp lÝ
Sö dông yÕu tè k× ¶o 
KÕt hîp lêi ®èi tho¹i vµ lêi tù b¹ch cña nh©n vËt
 Bµi tËp : Ng­êi x­a ®· suy t«n “ChuyÖn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng”lµ thiªn cæ k× bót”,em h·y lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn.
Gîi ý:
 MB: Chuþªn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng lµ t¸c phÈm ­u tó trong “TruyÒn k× m¹n lôc”, chuyÖn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ thiªn cæ k× bót bëi truyÖn thÓ hiÖn c¸ tÝnh s¸ng t¹o ®éc ®¸o cã gi¸ trÞ l©u dµi cña nhµ v¨n.
TB: thiªn cæ k× bót lµ bót ph¸p kh¸c l¹ x­a nay hiÕm t¹o nªn c¸ tÝnh s¸ng t¹o ®éc ®¸o cña nhµ v¨n, thÓ hiÖn ë c¸c yÕu tè sau:
§Ò tµi : ViÕt vÒ ng­êi phô n÷, h¬n n÷a ®©y l¹i lµ ng­êi phô n÷ b×nh d©n, ng­êi phô n÷ lao ®éng ( kh¸c víi c¸i ®µi c¸c cao sang bÊy giê).
Nh©n vËt : Ng­êi phô n÷ lµ Vò N­¬ng ®­îc t¸c gi¶ khai th¸c ë gãc ®é lµ n¹n nh©n cña chÕ ®é nam quyÒn. B¶n th©n ho lµ mét mãn hµng “chµng Tr­¬ng Sinh ®em tr¨m l¹ng vµng c­íi vÒ lµm vî”.Khao kh¸t h¹nh phóc vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn h­ëng h¹nh phóc (hiÕu th¶o, th­¬ng chång, ®¶m ®ang, cã ý thøc vÒ phÈm gi¸, giµu ®øc hi sinh). Nµng kh«ng ®­îc h­ëng h¹nh phóc v× chång ®a nghi, ghen tu«ng -> tè c¸o x· héi mang nÆng t­ t­ëng nam quyÒn cè h÷u.
NghÖ thuËt cµi ®Æt chi tiÕt chiÕc bãng bÊt ngê, hîp lÝ lµm cho c©u chuyÖn giµu kÞch tÝnh l«i cuèn ng­êi ®äc tõ ®Çu ®Õn cuèi (chi tiÕt s¸ng t¹o :c¸i bãng ->bÐ §¶n ->Tr­¬ng Sinh: nguyªn nh©n dÉn ®Õn nçi oan cña Vò N­¬ng )
KÕt cÊu s¸ng t¹o : Xuyªn suèt t¸c phÈm lµ sè phËn cña Vò N­¬ng
 + Vò N­¬ng ë d­¬ng gian: ng­êi phô n÷ ®øc h¹nh nh­ng sè phËn oan khuÊt, qua ®ã ®Ó nhÊn m¹nh bi kÞch ng­êi phô n÷.
 +Vò N­¬ng ë thuû cung: T¸c gi¶ vËn dông v¨n häc d©n gian, cho nh©n vËt ®­îc sèng mét thÕ giíi kh¸c- câi tiªn, nh­ng vÉn kh«ng kÐm phÇn bi kÞch: muèn sèng nh­ng khi ®èi mÆt víi trÇn gian “thiÕp kh«ng thÓ trë vÒ d­¬ng gian ®­îc n÷a”->tè c¸o hiÖn thùc x· héi.
Gi¸ trÞ nh©n ®¹o cao c¶ :Sö dông yÕu tè hoan ®­êng k× ¶o, tao nªn mµn s­¬ng k× ¶o kÝch thÝch trÝ t­ëng t­îng cña ng­êi ®äc lµm rung ®éng c¶m høng l·ng m¹n
Më réng:
+ NghÖ thuËt vµ néi dung n©ng ®ì thÓ hiÖn s©u gi¸ trÞ h×nh t­îng nh©n vËt
+ C©u chuyÖn lµ kinh nghiÖm quý b¸u cho c¸c nhµ v¨n x©y dùng t¸c phÈm.
KB: T¸c phÈm ®· më ®­êng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n häc viÕt ViÖt Nam.
1.ý nghÜa cña chi tiÕt chiÕc bãng :
Chi tiÕt chiÕc bãng t¹o nªn c¸ch th¾t nót, më nót hÕt søc bÊt ngê, hÊp dÉn
+ C¸i bãng lµ biÓu hiÖn cña t×nh yªu th­¬ng, lßng chung thuû, trë thµnh nguyªn nh©n trùc tiÕp cña nçi oan khuÊt , c¸i chÕt bi th¶m cña nh©n vËt
+ c¸i bãng gi¶i oan cho Vò N­¬ng, lµm nªn sù hèi hËn cña chµng Tr­¬ng
C¸i bãng lµm cho c¸i chÕt cña Vò N­¬ng vµ tè c¸o XHPK nam quyÒn ®Çy bÊt c«ng víi ng­êi phô n÷ thªm phÇn s©u s¾c
Ph¶i ch¨ng qua chi tiÕt c¸i bãng, t¸c gi¶ muèn nãi trong XHPK th©n phËn ng­êi phô n÷ mong manh vµ rÎ róng ch¼ng kh¸c nµo c¸i bãng trªn t­êng.
2. ý nghÜa cña nh÷ng yÕu tè k× ¶o:
Lµm hoµn chØnh thªm nh÷ng ®øc tÝnh tèt ®Ñp cña Vò N­¬ng : Tuy bÞ chång nghi oan ®Õn møc nµng ph¶i tù vÉn, nh­ng sèng ë d­íi thuû cung, nµng vÉn lo l¾ng cho cuéc sèng cña chång con, lo cho phÇn mé cña tiªn nh©n-> nh©n hËu , vÞ tha, nÆng t×nh, nÆng nghÜa.
T¹o kÕt thóc cã hËu cho t¸c phÈm (d¹ng truyÖn truyÒn k×)
ThÓ hiÖn cña nh©n d©n: bÞ oan th× d­îc gi¶i oan
T¨ng thªm ý nghÜa phª ph¸n ®èi víi hiÖn thùc, kh«ng lµm gi¶m ®i tÝnh bi kÞch cña truyÖn
An ñi phÇn nµo nh÷ng con ng­ßi b¹c phËn. Ng­êi chÕt kh«ng thÓ sèng l¹i, ®ã lµ sù phñ nhËn cña NguyÔn D÷ víi XHPK : Cßn chÕ ®é nam quyÒn, cßn chiÕn tranh phi nghÜa th× sè phËn ng­êi phô n÷, h¹nh phóc cña gia ®×nh khã vÑn nguyªn.
NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt.
 -Truíc hÕt NguyÔn D÷ rÊt thµnh c«ng trong c¸ch x©y dùng nh©n vËt trùc tiÕp b»ng c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt ngay tõ ®Çu c©u chuyÖn ®Ó ng­êi ®äc cã ®­îc nh÷ng h×nh dung vÒ nh©n vËt:
+ PhÈm chÊt t­ dung()
+ LÊy Tr­¬ng Sinh con nhµ giµu()
Th«ng qua c¸c t×nh huèng truyÖn, qua c¸c m©u thuÉn, xung ®ét ho¹t ®éng, lêi nãi, c¸ch øng xö ®Ó kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch, t« ®Ëm vÎ ®Ñp ®øc h¹nh vµ bi kÞch cña nh©n vËt
 + T×nh huèng: §Æt nh©n vËt vµo nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau( khi míi vÒ nhµ chång,khi tiÔn chång ra trËn, khi xa chång, khi bÞ nghi oan thÊt tiÕt, khi sèng ë thuû cung)-> t¹o dùng nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau dÓ gióp ng­¬i ®äc hiÓu râ h¬n phÈm chÊt cña Vò N­¬ng.
 + Hµnh ®éng:
Trá bãng m×nh trªn v¸ch b¶o ®ã lµ cha §¶n ->rÊt yªu con, Vò N­¬ng muèn bï ®¾p cho con h×nh bãng cña ng­êi cha
N©ng chÐn r­îu tiÔn chång ra trËn nh­ lµ lêi kh¾c ghi h×nh bãng chång
Khi bÞ nghi oan, nh¶y xuèng s«ng Hoµng Giang tù vÉn ®Ó b¶o toµn danh dù
Khi nghe Phan Lang nãi, VN göi chiÕc hoa vµng vÒ cho Tr­¬ng Sinh ®Ó gîi nhí t×nh x­a nghÜa cò
+Lêi nãi: * Khi tiÔn chång.
Lêi tho¹i 1: Th©n phËn
Lêi tho¹i 2: PhÈm h¹nh
 Lêi tho¹i 3 : Kh¼ng ®Þnh trinh tiÕt
 *Lêi thÒ tr­íc lóc chÕt