Giáo án lớp 7 môn Ngữ văn - Tuần 5 - Tiết 17: Văn bản: Sông núi nước Nam

TUẦN 5
Ngày soạn: 18/9/2011
Ngày dạy: 20/9/2011
Tiết 17:
 VĂN BẢN: SÔNG NÚI NƯỚC NAM
( Nam quốc sơn hà) 
- Lí Thường Kiệt-
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 1. Kiến thức:
 - Những hiểu biết bước đầu về thơ trung đại.
- Đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
- Chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước kẻ thù xâm lược. 
 2. Kĩ năng:
- Nhận biết thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Đọc, hiểu và phân tích thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật chữ Hán qua bản dịch tiếng Việt.
II. CHUẨN BỊ: 
	 a.GV: SGK – giáo án – bảng phụ.
	 b.HS: SGK – Vở soạn bài
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: 1’
	2. Kiểm tra bài cũ: 2’
5 Đọc thuộc lòng những câu hát than thân? 
5 Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ở cả 3 bài ca than thân? 
3. Bài mới:
	* Ho¹t ®éng 1: giíi thiƯu bµi míi:
 	 Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, ®Þnh híng chĩ ý cho hs
	P.Pph¸p: thuyÕt tr×nh
	Th. gian: 2phĩt
Giới thiệu bài: Từ ngày xưa, dân tộc VN đã đứng lên chống giặc ngoại xâm rất oanh liệt kiên cường. Tự hào thay, ông cha ta đã đưa đất nước bước sang 1 trang sử mới: Đó là thoát khỏi ách đô hộ ngàn năm PK phương Bắc, một kỉ nguyên mới mở ra. Bài Sông núi nước Nam thể hiện rõ điều đó.
*Hoạt động 2: HD đọc – tìm hiểu chung
 	 Mơc tiªu: Hiểu sơ giản về tác giả, tác phẩm
 	 	 P.Pph¸p: Vấn đáp gợi tìm, thuyết trình,đọc diễn cảm
 Th. gian: 7p
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Nội dung
Trình bày hiểu biết đôi nét về tác giả – tác phẩm ?	
Bài thơ được viết theo thể thơ gì?
=>Cha râ t¸c gi¶ - mét sè s¸ch cị cho r»ng cđa LÝ Thêng KiƯt.
- Th¬ thÇn ® (thÇn s¸ng t¸c)
® thÇn linh hãa ® sù thiªng liªng.
GV hướng dẫn HS đọc: Giọng chậm chắc, hào hùng và đanh thép, hứng khởi.
 GV đọc, gọi HS đọc.
Lưu ý một số từ ngữ khó SGK
-Thuộc thơ trung đại VN( viết = chữ Hán và chữ Nôm, có nhiều thể: thơ ĐL, song thất lục bát, lục bát ĐL là luật thơ có từ đời Đường ở TrungQuốc)
- Thất ngôn tứ tuyệt ĐL: thơ ĐL q/định mỗi bài có 4 câu, mỗi câu có 7 tiếng, có niêm luật chặt chẽ,hiƯp vÇn c©u 1, 2, 4.
HS đọc.
I.tìm hiểu chung:
1.Tác giả, tác phẩm:
-Là bài thơ chữ Hán viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Theo truyỊn thuyÕt : tác phẩm ra đời gắn liền với tên tuổi của Lí Thường Kiệt và trận chiến chống quân Tống xâm lược ở phòng tuyến sông Như Nguyệt.
2. Đọc:
3.Chú thích: SGK/63
 Hoạt động 3: Đọc- hiểu VB
 Mục tiêu: Hiểu nội dung, nghệ thuật đặc sắc của văn bản
 Phương pháp: Vấn đáp gợi tìm, kĩ thuật động não, thuyết trình, giảng giải.gợi mở, nêu vấn đề.
 Th. gian: 24 P
SNNN được coi như là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta viết bằng thơ. Vậy thế nào là Tuyên ngôn độc lập?
Nội dung Tuyên ngôn độc lập trong bài thơ nàylà gì?	
§a tªn cơ thĨ cđa ®Êt níc vµo lêi kh¼ng ®Þnh ë c©u 1 cã ý nghÜa g×? (níc Nam - vua Nam).
(Níc Nam vµ vua Nam cã ý
nghÜa g×?)
Þ C©u th¬ kh¼ng ®Þnh chđ quyỊn d©n téc b»ng c¸ch chØ râ tªn níc, tªn vua ph©n biƯt víi nh÷ng quèc gia kh¸c, kh¼ng ®Þnh sù ngang hµng vỊ triỊu ®¹i víi Trung Quèc. Vua ®ång thêi ®¹i diƯn cho níc cho d©n. Nam ®Õ chø kh«ng ph¶i Nam v¬ng Þ T thÕ tù chđ, tù cêng.
Søc thuyÕt phơc cđa lêi kh¼ng ®Þnh vỊ chđ quyỊn ®ỵc thĨ hiƯn qua tõ ng÷ nµo ë c©u 2?
 Tõ "V»ng vỈc ®ỵc ®Ỉt ë ®Çu c©u cã ý nghÜa g×?
H·y nhËn xÐt vỊ tõ ng÷, nhÞp ®iƯu cđa 2 c©u th¬ ®Çu? Èn chøa trong ®ã lµ t×nh c¶m g×?
Nh÷ng tõ ng÷ nµo chøng tá
hµnh ®éng cđa bän ngo¹i bang
lµ phi nghÜa?
C©u cuèi nh 1 lêi kh¼ng ®Þnh vỊ thÊt b¹i tÊt yÕu cđa lị nghÞch tỈc. Song Èn chøa trong ®ã lµ tinh thÇn d©n téc. §ã lµ tinh thÇn ý chÝ g×?
NhÞp th¬ hai c©u sau cã g× kh¸c
hai c©u ®Çu?
NhËn xÐt vỊ néi dung biĨu ý (tr×nh bµy ý kiÕn) vµ biĨu c¶m (thĨ hiƯn c¶m xĩc) cđa bµi th¬.Cã 2 ý kiÕn:
1 - Cho r¼ng bµi th¬ thiªn vỊ biĨu ý, néi dung biĨu c¶m ®ỵc Èn sau néi dung biĨu ý.
 2. Bµi th¬ thiªn vỊ biĨu c¶m, néi dung biĨu ý Èn sau biĨu c¶m.
Em ®ång ý víi kiÕn nµo? V× sao?
- Là lời tuyên bố về chủ quyền của đất nước và k/định không 1 thế lực nào đc xâm phạm.
-Khẳng định chủ quyền nước nam là của người Nam, điều đó đã đc sách trời định sẵn rõ ràng.(C1,2)
-Kẻ thù không được xâm phạm, nếu xâm phạm sẽ chuốc phải thất bại thảm hại(C3,4)
+ Níc Nam: níc ë p/Nam ph©n biƯt víi níc ë p/B¾c (B¾c quèc).
+ Vua Nam ë (Nam ®Õ c) ® §Êt níc ®· cã chđ, ph©n biƯt víi B¾c ®Õ.
-V»ng vỈc - s¸ch trêi.
- §ã lµ sù kh¼ng ®Þnh tuyƯt ®èi, r¹ch rßi, døt kho¸t nh mét ch©n lÝ bÊt di bÊt dÞch. Tõ ®ã ®ỵc ®Ỉt c¹nh "thiªn th" cµng t¨ng søc thuyÕt phơc. Chđ quyỊn Êy lµ ch©n lÝ hiĨn nhiªn, kh¸ch quan kh«ng thĨ chèi c·i hỵp lÏ trêi, hỵp chÝnh nghÜa, lßng ngêi.
Þ NhÞp ®iƯu r¾n rái, lêi lÏ døt kho¸t, trang träng.
+ NghÞch lç (lị giỈc) c¸ch gäi tá sù khinh bØ bëi chĩng lµm tr¸i ®¹o trêi, ph¹m vµo c¶ nh÷ng ®iỊu thiªng liªng ®· ghi trong s¸ch trêi.
+ Cí sao. B¶n th©n tõ hái ®· cho thÊy sù phi lÝ kh«ng thĨ chÊp nhËn ®ỵc.
- Lµ tinh thÇn quyÕt chiÕn ®Êu ®Õn cïng ®Ĩ b/vƯ non s«ng ®n. Lêi c¶nh b¸o víi lị giỈc vang lªn ®anh thÐp. Søc m¹nh ®ã lµ s/m¹nh cđa niỊm tin, ý chÝ tù chđ tù cêng, cđa chÝnh nghÜa, cđa t/thèng yªu níc vµ t/thÇn ®/kÕt, bÊt khuÊt anh hïng.
- NhÞp th¬ nhanh h¬n nhng døt kho¸t m¹nh mÏ nh d»n xuèng thĨ hiƯn sù phÉn né tríc nh÷ng b¹o nghÞch cđa lị giỈc.
ý kiÕn 1: Thiªn vỊ biĨu ý v× bµi th¬ ®· trùc tiÕp nªu râ, ý tëng b¶o vƯ ®n th«ng qua viƯc k® chđ quyỊn cịng nh quyÕt t©m diƯt giỈc.
II. Đọc , hiểu văn bản.
1. Hai c©u ®Çu:
-Lời kđ chủ quyền về lãnh thổ của đ/nước:
+ Nước Nam là của người nam.
+ Sự phân định địa phận, lãnh thổ nước nam trong “ thiên thư”.
2. Hai c©u sau:
-Ý chí k/quyết b/vệ t/quốc, b/vệ đ/lập dt:
+Thái độ rõ ràng , quyết liệt : coi kẻ xâm lược là “ nghịch lỗ”.
+Chỉ rõ: bọn giặc sẽ thất bại thảm hại trước sức mạnh của dân tộc quyết tâm bảo vệ chủ quyền của đất nước.
- NhÞp th¬ 2/2/3. Nhanh, m¹nh mÏ, ®Çy phÉn né.
Hoạt động 4, Tổng kết.
 Mục tiêu: Khái quát đặc sắc nội dung và nghệ thuật
 PP: Thuyết trình, vấn đáp
 Thời gian: 4p
Nêu nghệ thuật bài thơ?
- VËy néi dung biĨu c¶m ë bµi "S«ng nĩi níc Nam" lµ g×?
=> Bµi th¬ thùc sù kh¼ng ®Þnh ®ỵc søc m¹nh truyỊn thèng VN trong thêi ®¹i XD Quèc gia ®éc lËp thÕ kØ XI.
Gọi HS đọc ghi nhớ SGK
- Võa béc lé niỊm tù hµo vỊ chđ quyỊn dt, niỊm tin chiÕn th¾ng võa biĨu thÞ ý chÝ, quyÕt t©m s¾t ®¸ cđa nd VN trong
c«ng cuéc chèng ngo¹i x©m.
- HS đọc
III.Tổng kết.
Nghệ thuật:
- Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn, súc tích để tuyên bố nền độc lập của đất nước.
- Dồn nén c/xúc trong h/thức thiên về n/luận, t/bày ý kiến.
- Lựa chọn ngôn ngữ góp phần thể hiện giọng thơ dõng dạc, hùng hồn, đanh thép.
ý nghĩa:
- Thể hiện niềm tin vào sức mạnh chính nghĩa của dân tộc ta.
- Bài thơ có thể xem là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta.
* Ghi nhớ: SGK/65
	Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn tù häc 5’
*)Bµi võa häc:
	-Häc thuéc lßng vµ ®äc diƠn c¶m bµi th¬.
	-Nhí ®c 8 y/tè H¸n trong vb.
	-Häc hiĨu ý nghÜa vµ nghƯ thuËt.
*)Bµi s¾p häc:	So¹n bµi PHÒ GIÁ VỀ KINH
	-Trả lời theo câu hỏi sgk
	-Đọc bài thơ, tìm hiểu về nội dung, nghệ thuật , thể thơ.
Ngày soạn: 18/9/2011
Ngày dạy: 21/9/2011
Tiết 18: Văn bản: 	PHÒ GIÁ VỀ KINH
	 (Tụng giá hoàn kinh sư)
	-Trần Quang Khải-
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
	1. Kiến thức:
	- Sơ giản về tác giả Trần Quang Khải.
- Đặc điểm thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Khí phách hào hùng và khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần. 
	2. Kĩ năng:
	- Nhận biết thể loại thơ ngũ ngôn tứ tuyệt.
- Đọc, hiểu và phân tích thơ ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật chữ Hán qua bản dịch tiếng Việt.
II. CHUẨN BỊ: 
	 a.GV: SGK – giáo án – bảng phụ.
	 b.HS: SGK – Vở soạn bài
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: 1’
	2. Kiểm tra bài cũ: 2’
5-Đọc diễn cảm 2 bài thơ “ Sông núi nước Nam”? Nêu ý nghĩa và nghệ thuật của bài thơ?
5 Bài “ Sông núi nước Nam” thường được gọi là gì?
A. Hồi kèn xung trận B. Khúc ca khải hoàn
C. Áng thiên cổ hùng văn (D. )Bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên
3. Bài mới:
	* Ho¹t ®éng 1: giíi thiƯu bµi míi:
 	 Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, ®Þnh híng chĩ ý cho hs
	P.Pph¸p: thuyÕt tr×nh
	Th. gian: 2phĩt
	Hai trËn ®¸nh vµ chiÕn th¾ng liªn quan ®Õn hai ®Þa danh: TrËn Hµm Tư: 4-1285 - Tíng TrÇn NhËt DuËt chÐm ®Çu Toa §«. ChiÕn th¾ng Ch¬ng D¬ng 6-1285 do TrÇn Quang Kh¶i chØ huy: Hµng v¹n giỈc bÞ tiªu diƯt, bÞ b¾t lµm tï binh. Hai chiÕn th¾ng nµy lµm thay ®ỉi cơc diƯn chiÕn trêng qu©n ta tõ rĩt lui chiÕn lỵc ®· tiÕn lªn ph¶n c«ng nh vị b·o ® giµnh th¾ng lỵi hoµn toµn. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng giỈc M«ng - Nguyªn ®êi TrÇn víi hµo khÝ §«ng A sÏ cßn lu m·i víi nĩi s«ng. ChÝnh hµo khÝ Êy (§«ng A lµ chiÕn tù cđa ch÷ TrÇn bé A kÌm theo ch÷ §«ng) lµ nguån c¶m høng cho TrÇn Quang Kh¶i viÕt bµi th¬ nµy.
	*Hoạt động 2: HD đọc – tìm hiểu chung
 	 Mơc tiªu: Hiểu sơ giản về tác giả, tác phẩm
 	 	 P.Pph¸p: Vấn đáp gợi tìm, thuyết trình,đọc diễn cảm
 Th. gian: 7p
Trình bày đôi nét về tác giả – tác phẩm? 
GV hướng dẫn HS đọc: giọng phấn chấn, hào hùng, chậm chắc, nhịp 2/3. 
GV đọc
Lưu ý một số từ ngữ khó .
- Bài thơ được viết theo thể thơ gì ? số câu,số chữ, cách hiệp vần?
=> đây cũng là 1 trong số những bài thơ tỏ chí của vh trung đại, người viết t/tiếp biểu lộ t/tưởng , t/cảm qua tp.
-Dưới đời Trần, nd ta đã viết nên những trang sử vẻ vang. Thượng tướng Thái sư Chiêu Minh đại vương TQK là người có công lớn trong cuộc k/chiến chống quân Mông –Nguyên xl.
-Sau c/thắng C/Dương, H/Tử, g/phóng kinh đô năm 1285 t/giả phò tá vua trở về T/Long và cảm hứng s/tác bài thơ này.
 HS đọc
- HS giải thích 
- Ngũ ngôn tứ tuyệt.
4 câu, 5 chữ,có niêm luật chặt chẽ, hiệp vần cuối câu 2,4.
I.Tìm hiểu chung.
1.Tác giả, tác phẩm:
- TrÇn Quang Kh¶i (1241-1294) v¨n vâ toµn tµi. Ngêi anh hï ... n -> trêi 
-Thiªn niªn kû _Thiªn ->ngh×n 
- Thiªn ®« chiÕu -Thiªn -> dêi 
*Ghi nhớ:SGK
I. Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt
- Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.
- Phần lớn yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập như từ mà chỉ dùng để tạo từ ghép.
- Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng khác nghĩa.
	* Ho¹t ®éng 3 : Tìm hiểu các loại từ ghép HV
Mơc tiªu: Hiểu thế các loại từ ghép HV
P.Pph¸p: Vấn đáp, phân tích mẫu ngôn ngữ, hình thức quy nạp, kĩ thuật động não, mảnh ghép.
Th. gian: 10p
Các từ sơn hà, xâm phạm (Nam quốc sơn hà), giang san (Tụng giá hoàn kinh sư) thuộc loại từ ghép chính phụ hay từ ghép đẳng lập?
Giải thích ý nghĩa của các yếu tố đó?
 Các từ: ái quốc, thủ môn, chiến thắng thuộc loại từ ghép gì?
Trật tự của các yếu tố trong các từ này có giống trật tự các tiếng trong từ ghép thuần Việt cùng loại không?
Các từ thiên thư (NQSH), thạch mã (Tức sự), tái phạm (Mẹ tôi) thuộc loại từ ghép gì? 
Trong các từ ghép này trật tự của các yếu tố có gì khác so với trật tự các tiếng trong từ ghép thuần Việt cùng loại?
Từ ghép Hán Việt có mấy loại chính? Trật tự của các yếu tố trong từ ghép chính phụ Hán Việt như thế nào?
Gọi HS đọc ghi nhớ SGK	
*VD1:
- Sơn hà,xâm phạm,giang san.
->Từ ghép đẳng lập.
-Sơn hà: núi sông ; 
-xâm phạm: chiếm lấn; 
-giang san: sông núi.
*VD2: -> Từ ghép chính phụ
a. ái / quốc ; thủ /môn ;
 c / p ; c / p
chiến /thắng.
 c / p
-Y/tố chính đứng trước, y/tố phụ đứng sau.
- Từ ghép chính phụ.
b/ thiên /thư ; thạch/ mã; tái /phạm.
 P / c ; p / c p / c
-Yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.
- HS đọc
II:Từ ghép Hán Việt:
-Các loại từ ghép HV:
+Từ ghép đẳng lập.
+Từ ghép chính phụ
.
-Các y/tố trong từ ghép chính phụ HV được sắp xếp theo các trật tự:
+Y/tố chính đứng trước, y/tố phụ đứng sau.
+Yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.
* Ghi nhớ: SGK/70
	* Ho¹t ®éng 4 : Luyện tập
Mơc tiªu: Ph©n biƯt nghĩa của một số y/tè HV ®ång ©m, t×m tõ HV theo mÉu, x® trËt tù cđa c¸c y/tè.
P.Pph¸p: Thảo luận nhóm, thực hành.
Th. gian: 15p
Gọi HS đọc BT1.
P/biệt nghĩa của các tiếng HV đồng âm?
Tìm những từ ghép HV có chứa các y/tố HV: quốc, sơn, cư, bại
HS thảo luận nhóm, 
Xếp các từ ghép vào nhóm thích hợp?
III. Luyện tập:
BT1: 
-Hoa(1) :bông; -Hoa(2) :trang sức bề ngòai.
-Phi (1) : bay; -Phi (2) : trái,không phải; -Phi (3) : vợ lẽ vua.
-Tham(1) :ham muốn quá đáng; -Tham(2) :xen vào,can dự vào.
-Gia(1) :nhà; -Gia(2) :thêm vào.
BT2:
-Quốc :gia; kì; ca; sư; sự. -Sơn :cước; dã; dương.
-Cư :dân ;ngụ;sĩ;trú;xá. -Bại :tướng;vong;binh;đại bại; thất bại; chiến 
BT3:
BT4:
-Từ ghép HV có y/tố phụ đứng trước, y/tố chính đứng sau: đại nhân; tiền kiếp; thanh nữ; thiếu nhi; trường giang.
- Từ ghép HV có yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau: phóng sinh; thăng thiên; vô dụng; tiến quân; tổn thọ.
	HĐ5. Hướng dẫn HS tự học : 5’
*) Bài vừa học: 
 	- Tìm hiểu nghĩa của các yếu tố HV xuất hiện nhiều trong các văn bản đã học.
	5Hãy giải thích nghĩa của các từ Hán Việt sau?
a/ Tiều phu:người đốn củi. b/Du khách: khách đến tham quan du lịch.
c/ Hùng vĩ: to lớn. d/ Thủy chung:tình cảm bền chặt lâu dài.
	*)Bài sắp học: Soạn bài: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BIỂU CẢM
-Văn biểu cảm nảy sinh do nhu cầu nào? -Thế nào là biểu cảm trực tiếp? Gián tiếp?
-Nhận xét về p/thức biểu đạt t/cảm , cảm xúc ở trong các đ/văn
Ngày soạn: 18/9/2011
Ngày dạy: 23/9/2011
Tiết 20: 
Làm văn:	TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BIỂU CẢM
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:Giúp HS
	1. Kiến thức:
	 - Khái niệm văn biểu cảm.
- Vai trò, đặc điểm của văn biểu cảm.
- Hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong văn bản biểu cảm.
	2. Kĩ năng:
	 - Nhận biết đặc điểm chung của văn bản biểu cảm và hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong văn bản biểu cảm cụ thể.
 	- Tạo lập văn bản có sử dụng các yếu tố biểu cảm.
II CHUẨN BỊ: 
	 a.GV: SGK– giáo án 
	 b.HS: SGK – VBT – VS.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
	1. Ổn định tổ chức:	1’
	2. Kiểm tra bài cũ: 2’
3. Giảng bài mới:
	* Ho¹t ®éng 1: giíi thiƯu bµi míi:
 	 Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, ®Þnh híng chĩ ý cho hs
	P.Pph¸p: thuyÕt tr×nh
	Th. gian: 2 phĩt
Giới thiệu bài:Trong đời sống ai cũng có tình cảm. Tình cảm đối với cảnh, với vật, với người. Tình cảm con người lại rất phức tạp và phong phú. Khi có tình cảm dồn nén, chất chứa không nói ra được thì người ta dùng thơ, văn để biểu hiện tình cảm. Loại văn thơ đó người ta gọi là văn biểu cảm. Vậy văn biểu cảm có đ/điểm gì, chúng ta cùng nhau tìm hiểu.
* Ho¹t ®éng 2: Tìm hiểu nhu cầu biểu cảm và đ/điểm của văn biểu cảm
 	 Mơc tiªu: Khái niệm và đ/điểm của văn biểu cảm
 P.Pph¸p: Vấn đáp, phân tích mẫu ngôn ngữ, hình thức quy nạp, kĩ thuật động não, mảnh ghép
 Th. gian: 20 phĩt
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
ND bài học
Vận dụng k/thức từ Hán Việt giải thích nghĩa đen các yếu tố “nhu ,cầu, biểu, cảm”?
=>N/cầu b/cảm là mong muốn được bày tỏ những rung động của mình thành lời văn, lời thơ.
Gọi HS đọc VDSGK/71
Câu ca dao 1 thổ lộ tình cảm, cảm xúc gì?
Câu ca dao 2 thổ lộ tình cảm cảm xúc gì?
Người ta thổ lộ tình cảm để làm gì?
Theo em lúc nào người ta có nhu cầu biểu cảm? VËy em hiĨu thÕ nµo lµ v¨n biĨu c¶m?
Ngêi ta béc lé t×nh c¶m ®Ĩ lµm g×? V¨n b/c b/gåm nh÷ng thĨ lo¹i nµo ?
Gọi HS đọc VDSGK/72
Đoạn văn 1 b/đạt ND gì?
Đoạn văn 2 biểu đạt ND gì?
ND 2 đoạn văn trên có gì khác với ND của đoạn VB t/sự và m/tả?
Có ý kiến cho rằng t/cảm,cảm xúc trong văn biểu cảm phải là t/cảm ,cảm xúc thấm nhuần tư tưởng nhân văn.Qua 2 ®v trên em có tán thành với ý kiến đó k ?
Nd b/c¶m trong v¨n b/c¶m thêng cã t/chÊt g×?
Ở đoạn 1, 2 em có n/xét gì về phương thức biểu đạt tình cảm,cảm xúc ở 2 đọan văn trên?
Như thế sự khác nhau giữa 2 cách biểu hiện ở đây như thế nào?
Thế nào là b/c trực tiếp?
Thế nào là b/c g/tiếp?
Nªu ®/®iĨm cđa v¨n b/c? Văn biểu cảm có những cách biểu hiện nào?
+ nhu: cần phải có;
+ cầu: mong muốn
=> nhu cầu: mong muốn có.
+ biểu: thể hiện ra bên ngoài;
+ cảm: rung động và mến phục
=> biểu cảm: rung động được thể hiện ra bằng lời văn, thơ.
- Sự đồng cảm, thương xót cho con cuốc cứ kêu hoài, kêu mãi mà người đời vẫn k nghe, không chú ý.(không có lẽ công bằng soi tỏ)
-Mét kh«ng gian réng lín , trï phĩ ; c¶m xĩc phÊn chÊn ,yªu ®êi cđa con ngêi trỴ trung trµn ®Çy søc sèng tù do-> yªu quÝ ,tù hµo , tin tëng vµo cuéc sèng t¬i ®Đp .
- Để mong được chia sẻ được sự đồng cảm. Khi vui mà được chia sẻ thì niềm vui sẻ nhân lên, khi buồn mà được chia sẻ thì nỗi buồn sẽ vơi bớt đi. 
-Khi có những tình cảm chất chứa muốn biểu hiện, thổ lộ cho người khác biếtà biểu cảm.
- Nỗi nhớ bạn bè và nhắc lại những kỷ niệm. 
- Tình cảm yêu thương gắn bó với quê hương đất nước.
- ND không kể, không miêu tả 1 việc gì hoàn chỉnh mà chỉ chú ý đến đặc điểm tình cảm. Đó là những tình cảm đẹp, vô tư, trong sáng, giàu tính nhân bản.(biểu cảm).
-Tán thành :(tình yêu con người,thiên nhiên,tổ quốc,ghét thói tầm thường giả dối). §iỊu ®ã ®ĩng qua hai ®o¹n v¨n v× ®ã lµ nh÷ng t×nh c¶m ®Đp, v« t, trong s¸ng, mang lÝ tëng cao ®Đp, g©y ®ỵc nh÷ng xĩc ®éng trong lßng ngêi ®äc. 
- T×nh yªu th¬ng con ngêi, c¨m ghÐt thãi xÊu.
- Đoạn 1: Thương nhớ ơi, thế mà, xiết bao mong nhớàbiểu hiện trực tiếp.
- Đoạn 2: Các chuỗi hình ảnh tiếng hát đêm khuya trên đài, tiếng hát tâm tình, tiếng hát cô gái, tiếng hát q/hươngà b/hiện gián tiếp.
 -Là cách biểu hiện tình cảm, cảm xúc, ý nghĩa thầm kín bằng cách dùng những từ ngữ trực tiếp gợi tình cảm ấy.
-Là cách thể hiện tình cảm, cảm xúc thông qua 1 phong cảnh, 1 câu chuyện, 1 sự việc hay 1 suy nghĩ nào đó mà không gọi bằng tình cảm đó ra.
I. Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm:
1. Nhu cầu biểu cảm của con người:
- V¨n b/c¶m lµ vb viÕt ra nh»m biĨu ®¹t t/c¶m, c¶m xĩc, sù ®¸nh gi¸ cđa con ngêi ®èi víi t/giíi xung quanh vµ khªu gỵi sù ®ång c¶m n¬i ngêi ®äc.
-V¨n b/c(v¨n tr÷ t×nh) : b/gåm c¸c t/lo¹i vh nh th¬ tr÷ t×nh, ca dao tr÷ t×nh, tïy bĩt...
 2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm:
- V¨n b/c biĨu lé t/c, c/xĩc thêng thÊm nhuÇn t tëng nh©n v¨n cđa c/ngêi(t/y con người, t/nhiên,tổ quốc,ghét thói tầm thường, độc ác..)
-Có 2 cách b/c :
+B/c t/tiếp : khơi gợi t/c qua những tiếng kêu, lời than.
+B/c g/tiếp :khơi gợi t/c qua việc s/dụng các b/pháp tự sự, m/tả...
* Ghi nhớ: SGK/72.
 	* Ho¹t ®éng 4 : Luyện tập
Mơc tiªu: NhËn biÕt v¨n b/c¶m, kĨ tªn vµ x® néi dung biĨu c¶m
P.Pph¸p: Thảo luận nhóm, thực hành.
Th. gian: 15p
Gọi HS đọc BT1.	
X/đ đoạn văn b/c ? Vì sao? Chỉ ra nd b/c đó ?
Gọi HS đọc BT2
ND b/c trong 2 bài thơ Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh ?
II. LUYỆN TẬP:
BT1: 
Đoạn b:là văn biểu cảm vì tác giả bộc lộ tình yêu hoa hải đường qua cái nhìn trực quan : -phơi phới ..hạnh phúc, -trông dân dã..đất đỏ.
Biểu lộ trực tiếp:
-màu đỏ thắmsay đắm, rạng rỡlúm đồng tiền, ngẩn ngơ nở đỏ núi NL.
BT2:
Cả 2 bài thơ đều là biểu cảm trực tiếp vì cả 2 đều thể hiện bản lĩnh, khí phách dân tộc. Một thể hiện lòng tự hào về một nền độc lập dân tộc; một thể hiện khí thế chiến thắng hào hùng và khát vọng hòa bình lâu dài của dt.
	HĐ 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: 5’
*)Bài vừa học :
	-Thế nào là một văn biểu cảm?
	-Văn biểu cảm còn gọi là văn gì? Gồm các thể lọai nào?
	-Học bài, làm BT3, 4
*)Bài sắp học : Soạn bài “ BUỔI CHIỀU ĐỨNG Ở PHỦ THIÊN TRƯỜNG TRÔNG RA »
-Đọc bài thơ
-Trả lời câu hỏi SGK.