Giáo án lớp 6 môn Vật lí - Tiết 12 : Khối lượng riêng – trọng lượng riêng (tiếp)

Biên soạn và thực hiện: Trần Việt Cường – GV Trường THCS Tân Sơn
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 12 : Khối lượng riêng – Trọng lượng riêng
 A. Mục tiêu
- Nắm được khái niệm khối lượng riêng, trọng lượng riêng của một chất. Sử dụng được các công thức m = D.V và P = d.V để tính khối lượng và trọng lượng của một vật. Sử dụng đựoc bảng số liệu để tra cứu khối lượng riêng và trọng lượng riêng của các vật.
- Sử dụng phương pháp cân khối lượng và đo thể tích để xác định trọng lượng riêng của vật
- Thái độ nghiêm túc, cẩn thận và trung thực khi làm thực hành
B. Chuẩn bị
- Mỗi nhóm: 1 lực kế có GHĐ 2,5N, 1 quả cân 200g có móc treo và dây buộc, bình chia độ có GHĐ 250 cm3
C. Tổ chức hoạt động dạy học
I. Tổ chức
Lớp: 
II. Kiểm tra
HS1: Lực kế là dụng cụ để đo đại lượng vật lí nào? Nêu cấu tạo của lực kế? 
 m = 2,5 tấn P =? N ; P =36 N m =? kg
III. Bài mới
 Hoạt động của GV
 Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập
-Yêu cầu HS đọc mẩu chuyện trong SGK và chốt lại vấn đề cần nghiên cứu là gì ?
Hoạt động 2: Xây dựng khái niệm khối lượng riêng và công thức tính khối lượng của một vật theo khối lượng riêng (12ph)
- Yêu cầu HS trả lời câu C1
- GV hướng dẫn cho HS toàn lớp thực hiện để xác định khối lượng của chiếc cột
- GV gợi ý:V= 1 m3 sắt có m = 7800 kg
7800 kg của 1m3 sắt gọi là khối lượng riêng của sắt
Vậy khối lượng riêng là gì ?
- Đơn vị của khối lượng riêng là gì?
- GV giới thiệu bảng khối lượng riêng của một số chất (SGK/ 37 )
Qua các số liệu đó em có nhận xét gì ?
- ĐVĐ: Làm thế nào để xác định khối lượng của một vật mà không cần cân?
- Yêu cầu HS trả lời câu C2
 Gợi ý: 1m3 đá có m =?
 0,5 m3 đá có m = ?
- Muốn biết khối lượng của một vật có nhất thiết phải cân không? Không cân thì phải làm như thế nào?
HS dựa vào câu C2 để trả lời C3
Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm trọng lượng riêng (7ph)
- Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK về trọng lượng riêng
- GV khắc sâu lại khái niệm và đơn vị của trọng lượng riêng
- Yêu cầu HS trả lời câu C4
- Hưóng dẫn HS tìm mối quan hệ giữa khối lượng riêng và trọng lượng riêng 
Hoạt động 4: Xác định trọng lượng riêng của một chất (15ph)
-Hướng dẫn tìm hiểu nội dung công việc và thực hiện xác định khối lượng riêng của chất làm quả cân
-Gợi ý: d = ;vậy cần phải xác định những đại lượng nào? Phương pháp xác định? (Chú ý đổi đơn vị)
Hoạt động 4: Vận dụng (5ph)
- Hướng dẫn HS làm BT vận dụng 
- HS đọc SGK và chỉ ra được vấn đề cần nghiên cứu
- Ghi đầu bài
1. Khối lượng riêng. Tính khối lượng của các vật theo khối lượng riêng
a. Khối lượng riêng
- HS chọn phương án đúng cho câu C1
 V = 1dm3 m = 7,8 kg
 V = 0,9 m3 m = ?
 V= 1 m3 m = ?
Khối lượng của chiếc cột là 7800 kg
- Định nghĩa: Khối lượng của một mét khối một chất gọi là khối lượng riêng của chất đó
- Đơn vị khối lượng riêng: kg/ m3
b. Bảng khối lượng riêng của một số chất
- HS đọc số liêu ghi trong bảng
- NX: Cùng một thể tích, các chất khác nhau có khối lượng khác nhau
c. Tính khối lượng của một vật theo khối lượng riêng
- HS nghiên cứu trả lời câu C2
Khối lượng của khối đá đó là:
 m = 0,5m3.800 kg/ m3 = 400 kg
- HS xây dựng được công thức tính khối lượng theo khối lượng riêng:
 m = D.V
 Trong đó: D là khối lượng riêng(kg/ m3)
 m là khối lượng (kg)
 V là thể tích (m3)
2. Trọng lượng riêng
- HS đọc thông tin và nắm được khái niệm và đơn vị trọng lượng riêng:
- Trọng lượng của một mét khối một chất gọi là trọng lượng riêng của chất đó
- Đơn vị: Niutơn trên mét khối (N/ m3)
- Công thức: d = 
Trong đó: d là trọng lượng riêng(N/ m3)
 P là trọng lượng (N)
 V là thể tích ( m3) 
- HS chứng minh được mối quan hệ giữa d và D: d = 10.D
3. Xác định trọng lượng riêng của một chất
-HS tìm hiểu nội dung công việc
-Thực hiện phép xác định trọng lượng riêng của chất làm quả cân:
+Đo trọng lượng quả cân (Lực kế)
+Đo thể tích quả cân (Bình chia độ)
+Xác định trọng lượng của chất làm quả cân bằng công thức: d = 
4.Vận dụng
Tóm tắt: V= 40 dm3 =0,04 m3
 D = 7800kg/ m3
 m = ? P = ? 
Khối lượng của chiếc dầm sắt là:
 m = D.V = 7800. 0,04 = 312 (kg)
Trọng lượng của chiếc dầm sắt là
 P = 10. m = 10. 312 = 3120 N
IV. Củng cố 
 - Khối lượng riêng là gì? Công thức tính? Đơn vị? Cách xác định?
 - Trọng lượng riêng là gì? Công thức tính? Đơn vị? Cách xác định?
 - Mối quan hệ giữa trọng lượng riêng và khói lượng riêng?
 - Giới thiệu mục : Có thể em chưa biết
V. Hướng dẫn về nhà
 - Hướng dẫn HS làm câu C7
 - Học bài và làm bài tập 11.1 – 11.5 (SBT)
 - Nghiên cứu bài 12 và chép sẵn mẫu báo cáo ra giấy (SGK/ 40 )