Giáo án lớp 6 môn học Sinh học - Tuần 9 - Tiết 17: Vận chuyển các chất trong thân

Tuần 9 NS: 24/10/10
Tiết 17
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT TRONG THÂN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được chức năng mạch: Mạch gỗ dẫn nước và ion khoáng từ rễ lên thân, lá; mạch rây dẫn chất hữu cơ từ lá về thân rễ.
2. Kĩ năng
- Thí nghiệm về sự dẫn nước và chất khoáng của thân.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
- GV: Làm thí nghiệm trên nhiều loại hoa: hồng, cúc, huệ, loa kèn trắng, cành lá dâu, dâm bụt...
	Kính hiển vi, dao sắc, nước, giấy thấm, 1 cành chiết ổi, hồng xiêm (nếu có điều kiện).
- HS: Làm thí nghiệm theo nhóm ghi lại kết quả, quan sát chỗ thân cây bị buộc dây thép (nếu có).
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1. Kiểm tra bài cũ
 - Thân to ra do đâu?
 - Tìm sự khác nhau cơ bản giữa dác và ròng?
2. Bài mới
	Kiểm tra sự chuẩn bị của HS (các nhóm báo cáo).
	Ôn lại kiến thức bằng 2 câu hỏi:
	 - Mạch gỗ có cấu tạo và chức năng gì?
	 - Mạch rây có cấu tạo và chức năng gì?
Hoạt động 1: Sự vận chuyển nước và muối khoáng hoà tan
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
- GV yêu cầu nhóm trình bày thí nghiệm ở nhà.
- GV quan sát kết quả của các nhóm, so sánh SGK, GV thông báo ngay nhóm nào có kết quả tốt.
- GV cho cả lớp xem thí nghiệm của mình trên cành mang hoa (cành hoa huệ) cành mang lá (cành dâu) để nhằm mục đích chứng minh sự vận chuyển các chất trong thân lên hoa và lá.
- GV hướng dẫn HS cắt lát mỏng qua cành của nhóm, quan sát bằng kính hiển vi.
- GV phát một số cành đã chuẩn bị hướng dẫn HS bóc vỏ cành.
- GV cho 1 vài HS quan sát mẫu trên kính hiển vi, xác định chỗ nhuộm màu, có thể trình bày hay vẽ lên bảng cho cả lớp theo dõi.
- GV nhận xét, đánh giá cho điểm nhóm làm tốt.
- Đại diện nhóm trình bày các bước tiến hành thí nghiệm, cho cả lớp quan sát kết quả của nhóm mình, nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Quan sát ghi lại kết quả.
- HS nhẹ tay bóc vỏ nhìn bằng mắt thường chỗ có bắt màu, quan sát màu của gân lá.
- Các nhóm thảo luận: chỗ bị nhuộm màu đó là bộ phận nào của thân? Nước và muối khoáng được vận chuyển qua phần nào của thân?
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Kết luận:
 - Nước và muối khoáng được vận chuyển từ rễ lên thân nhờ mạch gỗ.
Hoạt động 2: Sự vận chuyển chất hữu cơ
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân sau đó thảo luận nhóm.
- GV lưu ý: Khi bóc vỏ, bóc luôn cả mạch nào?
- GV có thể mở rộng: chất hữu cơ do lá chế tạo sẽ mang đi nuôi thân, cành, rễ...
- GV nhận xét và giải thích nhân dân lợi dụng hiện tượng này để chiết cành.
- GV hỏi: Khi bị cắt vỏ, làm đứt mạch rây ở thân thì cây có sống được không? tại sao?
- Giáo dục ý thức bảo vệ cây, tránh tước vỏ cây để chơi đùa, chằng buộc dây thép vào thân cây.
- HS đọc thí nghiệm và quan sát hình 17.2 SGK trang 55.
- Thảo luận nhóm theo 3 câu hỏi SGK trang 55.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung nhóm trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Kết luận:
- Chất hữu cơ vận chuyển nhờ mạch rây.
IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
- Cho HS trả lời câu hỏi 1, 2 SGK, làm bài tập cuối bài tại lớp.
V. DẶN DÒ:
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Chuẩn bị: củ khoai tây có mầm, củ su hào, gừng, củ dong ta, 1 đoạn xương rồng, que nhọn, giấy thấm.
 Tuần 9 NS:25/10/10
Tiết 18
BIẾN DẠNG CỦA THÂN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Học sinh nhận biết được những đặc điểm chủ yếu về hình thái phù hợp với chức năng của một số thân biến dạng qua quan sát mẫu và tranh ảnh.
- Nhận dạng được một số thân biến dạng trong thiên nhiên.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát mẫu vật, nhận biết kiến thức qua quan sát, so sánh.
II. ĐỒ DÙNG DẠY VÀ HỌC
- GV: Tranh phóng to hình 18.1 và 18.2 SGK.
	Một số mẫu vật.
- HS: Chuẩn bị một số củ đã dặn ở bài trước, que nhọn, giấy thấm, kẻ bảng ở SGK trang 59 vào vở.
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1. Kiểm tra bài cũ
 - Mô tả thí nghiệm chứng minh mạch gỗ của thân vận chuyển nước và muối khoáng?
 - Chức năng của mạch rây?
2. Bài mới
Hoạt động 1: Quan sát một số thân biến dạng
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
a. Quan sát các loại củ, tìm đặc điểm chứng tỏ chúng là thân
- GV cho HS củ su hào, củ rong tìm những đặc điểm giống và khác nhau giữa các loại củ này.
- GV lưu ý HS bóc vỏ của củ dong, tìm dọc củ có những mắt nhỏ đó là chồi nách, còn các vỏ (hình vẩy) là lá.
- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời 4 câu hỏi trang 58.
- GV nhận xét và tổng kết: một số loại thân biến dạng làm chức năng khác là dự trữ chất khi ra hoa kết quả.
b. Quan sát thân cây xương rồng
- GV cho HS quan sát thân cây xương rồng, thảo luận theo câu hỏi:
- Thân xương rồng chứa nhiều nước có tác dụng gì?
- Sống trong điều kiện nào lá biến thành gai?
- Cây xương rồng thường sống ở đâu?
- Kể tên một số cây mọng nước?
- GV cho HS nghiên cứu SGK rồi rút ra kết luận chung cho hoạt động 1.
- HS đặt mẫu lên bàn quan sát tìm xem có chồi, lá không?
- Yêu cầu HS nêu được:
+ Đặc điểm giống nhau: có chồi,lá " là thân.
+ Đều phình to " chứa chất dự trữ.
+ Đặc điểm khác nhau: củ gừng, dong (có hình rễ), dưới mặt đất gọi là thân rễ.
Củ su hào, khoai tây (dạng tròn to) thân củ.
- HS quan sát thân, gai, chồi ngọn của cây xương rồng. Dùng que nhọn chọc vào thân, quan sát hiện tượng, trả lời các câu hỏi.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- HS đọc mục £ SGK trang 58 để sửa chữa kết quả.
Kết luận:
- Thân biến dạng để chứa chất dự trữ hay dự trữ nước cho cây.
Hoạt động 2: Đặc điểm của một số loại thân biến dạng
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
- GV cho HS hoạt động độc lập theo yêu cầu của SGK trang 59.
- GV treo bảng đã hoàn thành kiến thức để HS theo dõi và sửa bài cho nhau.
- GV tìm hiểu số bài đúng và chưa đúng bằng cách gọi cho HS giơ tay, GV sẽ biết được tỉ lệ HS nắm được bài.
- HS hoàn thành bảng ở vở bài tập.
- HS đổi vở bài tập cho bạn cùng bàn, theo dõi bảng của giáo viên, chữa chéo cho nhau.
- 1 HS đọc to toàn bộ nội dung trong bảng của GV cho cả lớp nghe để ghi nhớ kiến thức.
IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
- GV cho HS làm bài tập tại lớp, GV thu 15 bài chấm ngày tại lớp.
- Hay kiểm tra bằng những câu hỏi như SGV.
V. DẶN DÒ:
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục “Em có biết”
- Chuẩn bị bài sau: Chuẩn bị các kiến thức cho tiết sau ôn tập.