Giáo án Hình học - Lớp 6 - Tiết 3, Bài 3: Đường thẳng đi qua hai điểm (bản 3 cột)

Ngày soạn: .....................
Ngày giảng: 
6B:
6C:
Tiết 3. § 3. ĐƯỜNG THẲNG ĐI QUA HAI ĐIỂM
1/ MỤC TIÊU:
a. Về kiến thức: 
- Hs biết có 1 và chỉ 1 đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt.
- Có vô số đường không thẳng hàng đi qua 2 điểm.
b. Về kĩ năng:
- Biết vẽ đường thẳng đi qua hai điểm, đường thẳng cắt nhau, song song.
- Nắm các vị trí tương đối của 2 đường thẳng phân biệt.
c. Về thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác khi vẽ hình.
2/ CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
a. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, giáo án, thước thẳng, bảng phụ.
b. Chuẩn bị của học sinh: Thước và đọc trước bài, học và làm bài theo quy định.
3/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
* æn ®Þnh tæ chøc:
6B:
6C:
a. Kiểm tra bài cũ: (5')
1. Câu hỏi: Khi nào 3 điểm A, B, C thẳng hàng, không thẳng hàng. Cho điểm A, vẽ đường thẳng đi qua A. Vẽ được bao nhiêu đường thẳng qua A ? Cho điểm B (B ≠ A) vẽ đường thẳng đi qua A và B ? Hỏi có bao nhiêu đường thẳng đi qua A và B ?
2. Đáp án:
- Khi 3 điểm A, B, C cùng thuộc 1 đường thẳng, ta nói chúng thẳng hàng. (2đ)
- Khi 3 điểm A, B, C không cùng thuộc bất kì đường thẳng nào ta nói chúng không thẳng hàng. (2đ)
Hs vẽ hình: 	 (2đ)
- Vẽ được vô số đường thẳng đi qua điểm A. 	 (2đ)
- Vẽ được một đường thẳng đi qua A và B. 	 (2đ)
 b. Dạy nội dung bài mới:
* Đặt vấn đề: Ta đã biết vẽ đường thẳng đi qua 1 điểm và có vô số đường thẳng đi qua 1 điểm. Vậy có bao nhiêu đường thẳng đi qua 2 điểm và cách vẽ như thế nào ta xét bài hôm nay.
Hoạt động của thầy trò
Học sinh ghi
Gv
Cho 2 điểm A, B (Gv vẽ), muốn biết cách vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm A và B các em tự n/c Sgk - 107.
1. Vẽ đường thẳng: (8')
K?
Nêu cách vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm A, B và lên bảng vẽ ? (Số còn lại vẽ vào vở).
* Dụng cụ: Thước thẳng
* Cách vẽ: (Sgk - 107)
Tb?
Em thứ 2 dùng phấn màu khác, vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm A, B đã cho ? Nhận xét gì về 2 đường thẳng vừa vẽ của 2 em ?
Hs
Hai đường thẳng đó trùng nhau.
Gv
Hai đường thẳng đó trùng nhau (thực ra là 1 đường thẳng).
Tb?
Vậy để vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B ta dùng dụng cụ gì ? Vẽ như thế nào ?
Hs
Để vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A và B ta dùng thước thẳng. Đặt cạnh thước đi qua hai điểm A và B, dùng đầu chì vạch theo cạnh thước.
Gv
Cách vẽ có trong Sgk về nhà các em học trong (Sgk – 107).
Tb?
Qua 2 điểm A và B cho trước vẽ được mấy đường thẳng.
Hs
Ta chỉ vẽ được một đường thẳng đi qua hai điểm A và B.
Gv
Đó là nội dung phần nhận xét trong (Sgk - 108)
* Nhận xét: (Sgk - 108)
K?
Cho hai điểm P và Q vẽ đường thẳng đi qua hai điểm P và Q. Hỏi vẽ được mấy đường thẳng đi qua P và Q ? Vẽ hình minh hoạ ?
Hs
Chỉ vẽ được một đường thẳng đi qua hai điểm P và Q.
Gv
Qua 2 điểm cho trước có bao nhiêu đường thẳng không thẳng hàng đi qua. Để trả lời câu hỏi đó các em nghiên cứu bài 15 (Sgk/109).
Bài 15 (Sgk – 109)
Gv
Treo bảng phụ nội dung bài 15 (Sgk – 109).
Quan sát hình 21 và cho biết những nhận xét sau đúng hay sai: 
a) Có nhiều đường 
"không thẳng" đi qua
hai điểm A và B.
b) Chỉ có một đường thẳng 
đi qua hai điểm A và B. Hình 21 
 Giải:
Các nhận xét đó đều đúng.
Hs
Đứng tại chỗ trả lời bài 15.
Gv
Chốt lại: Có nhiều đường "không thẳng" đi qua hai điểm A và B nhưng chỉ có một đường thẳng đi qua hai điểm A và B.
Tb?
Nêu cách đặt tên đường thẳng ?
Hs
Dùng chữ cái in thường để đặt tên cho đường thẳng.
Gv
Ngoài cách dùng 1 chữ cái in thường để đặt tên cho đường thẳng, còn có cách nào khác? Ta sang phần 2.
2. Tên đường thẳng: (6')
?
Tự nghiên cứu mục 2 trong 3'
K?
Có những cách nào để đặt tên cho đường thẳng ?
- Có ba cách gọi tên đường thẳng:
Hs
Có ba cách gọi tên đường thẳng:
- Dùng một chữ cái in thường.
- Dùng hai chữ cái in thường.
- Dùng hai chữ cái in hoa.
+ Dùng một chữ cái in thường: x; y; a; b; ...
+ Dùng hai chữ cái in thường: xy; xx'; tt'; ...
+ Dùng hai chữ cái in hoa: AB; CD; MN; ...
Gv
Nghiên cứu làm ? (Sgk/108).
 ? (Sgk/108)
 Giải:
K?
Nêu 6 cách gọi đường thẳng trong hình 18 Sgk ?
Có 6 cách gọi đường thẳng trên đó là: Đường thẳng AB, AC, BC, BA, CA, CB.
Gv
Hai đường thẳng AB, BC trong hình 18 trùng nhau. Vậy thế nào là 2 đường thẳng trùng nhau ta sang phần 3.
3. Đường thẳng trùng nhau, cắt nhau, song song: (12')
Gv
Cho 2 đường thẳng AB, AC như hình vẽ sau: 
a. Hai đường thẳng cắt nhau là hai đường thẳng chỉ có một điểm chung (điểm chung là giao điểm)
Hai đường thẳng AB và AC cắt nhau tại điểm A.
Tb?
Điểm A thuộc những đường thẳng nào ?
Hs
Điểm A thuộc đường thẳng AB và đường thẳng AC.
Gv
Ta nói A là điểm chung của 2 đường thẳng AB, AC (hay A là giao điểm của 2 đường thẳng đó)
K?
Ngoài điểm A, còn điểm nào khác thuộc cả 2 đường thẳng này ?
Gv
Hai đường thẳng AB, AC như hình vẽ trên chỉ có 1 điểm chung ta nói chúng cắt nhau.
Gv
Giới thiệu 2 đường thẳng trùng nhau: Hai đường thẳng có vô số điểm chung ta nói hai đường thẳng trùng nhau.
b. Hai đường thẳng trùng nhau là hai đường thẳng có vô số điểm chung.
K?
Thế nào là hai đường thẳng trùng nhau ?
Hs
Hai đường thẳng trùng nhau là hai đường thẳng có vô số điểm chung.
Hai đường thẳng a và b trùng nhau.
Gv
Trong mặt phẳng ngoài 2 vị trí tương đối của đường thẳng là cắt nhau (có 1 điểm chung), trùng nhau (có vô số điểm chung) thì có thể xảy ra 2 đường thẳng không có điểm chung nào không ? Ta sang phần c.
c. Hai đường thẳng song song là hai đường thẳng không có điểm chung.
Gv
Tự nghiên cứu Sgk để hiểu về 2 đường thẳng song song.
Gv
Vẽ hình 20 lên bảng.
Hai đường thẳng xy và zt song song với nhau.
K?
Quan sát hình vẽ hãy cho biết hai đường thăng xy, zt có điểm nào chung không ? 
Hs
Không.
Gv
Hai đường thẳng không có điểm chung là hai đường thẳng song song.
Tb?
Thế nào là hai đường hẳng song song ?
Hs
Hai đường thẳng song song là hai đường thẳng không có điểm chung.
Gv
Hai đường thẳng không trùng nhau còn được gọi là hai đường thẳng phân biệt. Hai đường thẳng phân biệt hoặc chỉ có một điểm chung hoặc không có điểm chung nào. Đó là nội dung chú ý: Một em đọc chú ý trong (Sgk/109).
* Chú ý: (Sgk - 109)
Gv
Từ nay về sau (ở lớp 6), khi nói 2 đường thẳng mà không nói gì thêm, ta hiểu đó là 2 đường thẳng phân biệt.
K?
Cho hai đường thẳng a và b bất kỳ có thể xảy ra mấy trường hợp ? Hãy vẽ hình minh hoạ ?
Hs
Với hai đường thẳng a và b bất kỳ có thể xảy ra: Hai đường thẳng song song hoặc hai đường thẳng cắt nhau nhau.
Tb?
Tìm trong thực tế hình ảnh của 2 đường thẳng song song ?
Hs
Hai lề thước thẳng, hai mép bàn, .
G?
Hai đường thẳng sau có cắt nhau không ?
Hs
Vì đường thẳng không giới hạn về 2 phía. Nếu kéo dài ra chúng có điểm chung thì chúng cắt nhau.
Gv
Cho Hs làm bài tập 16 (Sgk - 109).
4. Áp dụng: (12')
Hs
Đọc đầu bài - Đứng tại chỗ trả lời a, b.
Bài 16 (Sgk – 109)
?
Nhận xét câu trả lời của bạn, bổ sung, sửa sai (nếu có).
a) Không nói: "Hai điểm thẳng hàng" vì luôn luôn có một đường thẳng đi qua hai điểm đó
b) Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm rồi quan sát xem đường thẳng đó có đi qua điểm thứ ba hay không.
Gv
Yêu cầu Hs n/c làm bài 17.
Bài 17 (Sgk - 109)
 Giải:
Có 6 đường thẳng đó là: AB; BC; CD; DA; AC; BD.
Y?
Nêu y/c của bài tập 17 ?
Gv
Gọi 1 Hs lên bảng vẽ và trả lời.
Tb?
c. Củng cố:
Có mấy đường thẳng đi qua 2 điểm phân biệt ?
Hs
Chỉ có 1 đường thẳng đi qua 2 điểm phân biệt.
Tb?
Với hai đường thẳng có những vị trí tương đối nào? Chỉ ra số giao điểm trong từng trường hợp? 
Hs
Cắt nhau, song song, trùng nhau (lần lượt có 1; 0; vô số giao điểm).
Tb?
Cho ba đường thẳng hãy đặt tên nó theo cách khác nhau ? (Bảng phụ).
Hs
Lên bảng làm.
K?
Hai đường thẳng có hai điểm chung phân biệt thì ở vị trí tương đối nào ? Vì sao ?
Hs
Hai đường thẳng trùng nhau vì qua hai điểm phân biệt chỉ có một đường thẳng.
d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (2')
	- Lý thuyết: (Phần in đậm. in nghiêng).
- Bài tập: 17 đến 21 Sgk/109 và 16, 17 SBT/97.
- Hướng dẫn bài 21 Sgk: Sau khi xét 4 trường hợp cụ thể đó khái quát lên (nếu có n đường thẳng đôi 1 cắt nhau sẽ có n (n - 1) : 2 giao điểm).
- Dặn dò: Mỗi tổ chuẩn bị 3 cọc tiêu theo qui định Sgk và 1 dây dọi, búa.
- Đọc trước bài thực hành (Mỗi tổ 2 Hs).