Giáo án Hình học Lớp 6 - Tiết 13, 12 - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 11/11/2010
Ngày giảng:
 Tiết 12 § 10. TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: HS hiểu trung điểm của đoạn thẳng là gì ?
2. Kỹ năng: HS biết vẽ trung điểm của một đoạn thẳng. HS nhận biết được một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng.
3. Thái độ: HS có thái độ nghiêm tức, tập chung suy nghĩ để trả lời câu hỏi.
Giáo dục tính cẩn thận, chính xác khi đo , vẽ, gấp giấy.
II. Đồ dụng dạy học:
Giáo viên: SGK, giáo án, Thước thẳng có chia khoảng, bảng phụ, bút dạ, phấn màu, compa, sợi dây, thanh gỗ.
Học sinh: SGK, Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
III. Phương pháp dạy học:
Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề.
Thảo luận nhóm, tích cực hoá hoạt động học sinh.
IV. Tổ chức dạy học:
Hoạt động 1. Kiểm tra bài học sinh, dẫn dắt tới khái niệm 
trung điểm đoạn thẳng (5 phút)
Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức và ý thức tự học, ôn tập của học sinh. Gợi mở vào bài mới.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Cho hình vẽ (GV vẽ AM = 2cm;
MB = 2cm)
A M B
1) Đo độ dài AM = cm ? B = cm ?
So sánh MA; MB.
2) Tính AB?
3) Nhận xét gì về vị trí của M đối với A; B?
Gv giới thiệu nội dung bài thông qua nhận xét của học sinh.
M là trung điểm của đoạn thẳng AB.
Một HS lên bảng thực hiện:
2) M nằm giữa A và B
MA + MB = AB; AB = 2 + 2 = 4 (cm)
3) M nằm giữa hai điểm A; B và M cách đều A và B.
Hoạt động 2. Trung điểm của đoạn thẳng (17 phút)
Mục tiêu: HS hiểu trung điểm của đoạn thẳng là gì ?
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* M là trung điểm đoạn thẳng AB thì M thỏa mãn điều kiện gì?
- Có điều kiện M nằm giữa A và B thì tương ứng ta có đẳng thức nào?
Tương tự M cách đều A; B thì ......?
* GV yêu cầu: Một HS vẽ trên bảng
+ Vẽ đoạn thẳng AB=35 cm (trên bảng)
+ Vẽ trung điểm M của AB
Có giải thích cách vẽ?
Cả lớp vẽ như bạn với AB = 3,5 cm.
GV chốt lại: Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì: MA =MB = .
Bài tập củng cố
Bài 60 (SGK trang 118)
- GV quy ước đoạn thẳng biểu điễn 2 cm trên bảng.
2cm
Yêu cầu một HS vẽ hình.
* GV ghi mẫu lên bảng để HS biết cách trình bày bài ).
* GV lấy điểm A’ đoạn thẳng OB; A’ có là trung điểm của AB không? Một đoạn thẳng có mấy trung điểm? Có mấy điểm nằm giữa hai mút của nó?
* GV: Cô cho đoạn thẳng EF như hình vẽ ( chưa có rõ số đo độ dài) mời một em hãy vẽ trung điểm K của nó?
 E F
- Em nói xem em định vẽ như thế nào? Việc đầu tiên ta phỉ làm gì ?
* HS nhắc lại đn trung điểm của đoạn thẳng.
- Cả lớp ghi bài vào vở: Định nghĩa trung điểm của đoạn thẳng SGK.
HS:
 M nằm giữa A và B
 M cách đều A và B
1 HS thực hiện: Vẽ AB = 35 cm
+M là trung điểm của AB
AM ==1,75 cm.
Vẽ M tia AB sao cho AM = 1,75 cm, HS còn lại vẽ vào vở với
AB = 3,5 cm; AM = 1,75 cm.
- Một HS đọc to đề cả lớp theo dõi.
- Một HS khác tóm tắt đề.
Cho
- Tia Ox
A; B tia OX; OA= 2cm;
OB = 4 cm
Hỏi
a) A nằm giữa hai điểm O; B không?
b) So sánh OA và AB.
c) Điểm A có là trung điểm của đoạn thẳng OB không? Vì sao?
 O A B
 x
2cm
4cm
- HS trả lời miệng.
a) Điểm A nằm giữa hai diểm O và B (vì OA < OB).
b) Theo câu a:
A nằm giữa O và B
OA + AB = OB
=>2 + AB = 4 => AB = 4 – 2 =>AB = 2 (cm)
 OA = OB (Vì = 2cm)
c) Theo câu a và b ta có : A là trung điểm của đoạn thẳng OB
Chú ý: Một đoạn thẳng chỉ có một trung điểm (điểm chính giữa)nhưng có vô số điểm nằm giữa hai mút của nó.
HS:
- Đo đoạn thẳng EF.-> Tính EK = .
à Vẽ K đoạn thẳng EF với EK = .
Hoạt động 3. Cách vẽ trung điểm của đoạn thẳng (12 phút)
Mục tiêu: HS biết vẽ trung điểm của một đoạn thẳng.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* Có những cách nào để vẽ trung điểm của đoạn thẳng AB ?
GV: yêu cầu HS chỉ rõ cách vẽ theo từng bước.
Cách 1:
Cách 2: Dùng dây gấp: GV hướng dẫn miệng
Cách 3: Dùng giấy gấp (SGK)
+ Hãy dùng sợi dây “chia ” thanh gỗ thành hai phần bằng nhau. Chỉ rõ cách làm ?(Chia theo chiều dài)
VD: Vẽ trung điểm M của đoạn thẳng AB (cho sẵn đoạn thẳng)
Cách 1: Dùng thước thẳng có chia khoảng
B1: Đo đoạn thẳng
B2: Tính MA = MB = 
B3: Vẽ M trên đoạn thẳng AB với độ dài MA,(hoặc MB )
Cách 2: Gấp dây
Cách 3: Dùng giấy gấp.
- HS tự đọc SGK, xác định trung điểm đoạn thẳng bằng cách gấp giấy.
- Dùng sợi dây xác định chiều dài thanh gỗ (Chọn mép thẳng đo)
- Gấp đoạn dây (bằng chiều dài thanh gỗ) sao cho hai đầu mút trùng nhau. Nếp gấp của dây xác định trung điểm của mép thẳng thanh gỗ khi đặt trở lại.
- Dùng bút chì đánh dấu trung điểm (hai mép gỗ , vạch đường thẳng qua hai điểm đó).
Hoạt động 3. Củng cố (8 phút)
Mục tiêu: HS nhận biết được một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Bài 1: Điềm từ thích hợp vào ô trống ........ để được các kiến thức cần ghi nhớ.
1) Điểm ............ là trung điểm của đoạn AB M nằm giữa A; B; MA = ...........
2) Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì .......... = ..........= AB
Gv gọi Hs suy nghĩ trong 1 phút.
Gọi hs đứng lên trả lời câu hỏi.
Bài tập 60c, 61, 63SGK; 
Bài 62 (SGK).
 y x’
 E D
 O
 C F
 x y’
Bài 64
Vì C là trung điểm của AB nên:
 (cm)
 (= 1cm)
Bài 1:
1) Điểm .....M....... là trung điểm của đoạn AB M nằm giữa A; B; MA = ..MB....
2) Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì .MA. = ..MB..= AB
Bài 60c
Điểm A là trung điểm của đoạn thẳng OB và A nằm giữa A và B, OA = OB.
Bài 61
 x’ B O A x 
O là gốc chung của hai tia đối nhau Ox, Ox’. Điểm A nằm trên tia Ox, B nằm trên tia Ox’ nên điểm O nằm giữa hai điểm A và B. OA = OB. Vậy O là trung điểm của đoạn thẳng AB.
Bài 62
Vẽ hai đường thẳng xx’ và yy’ bất kì cắt nhau tại O. Trên Ox vẽ điểm C sao cho OC = 1,5cm, trên tia Ox’ vẽ điểm D sao cho OD = 1,5cm. Trên Oy vẽ điểm E sao cho OE = 2,5cm, trên tia Oy’ vẽ điểm F sao cho OF = 2,5cm.
Khi đó O là trung điểm của mỗi đoạn thẳng CD và EF.
Bài 63. Câu c, d đúng.
V. Tổng kết – HDVN (3 Phút)
- Cần thuộc , hiểu các kiến thức quan trọng trong bài trước khi làm bài tập.
-Làm các bài tập : 62; 62; 65 (trang 118 SGK); 60 ; 61; 62 (SBT)
- Ôn tập , trả lời các câu hỏi, bài tập trong trang 124 SGK để giờ sau ôn tập chương.
Ngày soạn: 18/11/2010
Ngày giảng:
 Tiết 13 Luyện Tập 
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: Luyện tập củng cố cho học sinh kiến thức về trung điểm của đoạn thẳng.
2. Kỹ năng: HS biết vẽ trung điểm của một đoạn thẳng. HS nhận biết được một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng.
3. Thái độ: HS có thái độ nghiêm tức, tập chung suy nghĩ để trả lời câu hỏi.
Giáo dục tính cẩn thận, chính xác khi đo , vẽ, gấp giấy.
II. Đồ dụng dạy học:
Giáo viên: SGK, giáo án, Thước thẳng có chia khoảng, bảng phụ, bút dạ, phấn màu, compa, sợi dây, thanh gỗ.
Học sinh: SGK, Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
III. Phương pháp dạy học:
Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề.
Thảo luận nhóm, tích cực hoá hoạt động học sinh.
IV. Tổ chức dạy học:
Hoạt động 1. Kiểm tra bài học sinh (8 phút)
Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức và ý thức tự học, ôn tập của học sinh. 
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Gv đưa ra bài toán:
Bài 1. Vẽ đoạn thẳng AB dài 5cm. Vẽ trung điểm I của đoạn AB.
Bài 2. Trên đường thẳng lấy 2 điểm A, B sao cho AB = 5,6 cm rồi lấy điểm C sao cho AC = 11,2 cm và B nằm giữa A và C. Vì sao điểm B là trung điểm của đoạn thẳng AC ?
Gv gọi 2 học sinh lên bảng làm bài và trả lời các câu hỏi.
Gv gọi 2 học sinh nhận xét bài bạn.
Gv nhận xét, sửa chữa những sai lầm nếu có, cho điểm.
2 học sinh lên bảng làm bài.
Hs dưới lớp làm bài vào vở.
Hs nhận xét bài bạn.
Hoạt động 2. Luyện tập tại lớp (30 phút)
Mục tiêu: Luyện tập củng cố cho học sinh kiến thức về trung điểm của đoạn thẳng.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Gv đưa ra bài toán:
Bài 64. SGK T126 (10 phút)
Gv yêu cầu hs đọc bài
Gv yêu cầu hs suy nghĩ làm bài trong 5 phút.
Gv gọi một hs lên bảng làm bài
Gv gọi hs nhận xét bài.
Gv sửa chữa những sai lầm và cho điểm
Bài 64. SGK T126
Hs lên bảng làm bài.
Các hs khác làm bài vào vở.
Vì C là trung điểm của AB nên:
(cm)
A D C E B
Trên tia AB vì AD<AC D nằm giữa hai điểm A và C DC = 1 cm.
Tương tự CE = 1 cm.
C nằm giữa D và E C là trung điểm của DE.
Bài 65. SGK T126 (10 phút)
Gv cho học sinh đọc bài tập
Gv chia nhóm hoạt động trong 5 phút
Các nhóm bắt đầu làm bài
Mỗi nhóm cử một đại diện trình bầy kết quả thu được sau 5 phút.
Các nhóm khác theo dõi, nhận xét kết quả.
Bài 62. SBT T 104 (10 phút)
Gv gọi một hs đọc bài toán.
Gv yêu cầu hs theo dõi, tìm hiểu đề bài, suy nghĩ làm bài trong 5 phút.
Gv gọi 1 hs lên bảng chữa bài.
 C I M B D
Gv gọi hs nhận xét bài bạn
Gv nhận xét, sửa chữa những sai làm nếu có, cho điểm.
Hs suy nghĩ làm bài
Hs lên bảng giải bài toán.
Gọi khoảng cách giữa I và B là a. Vì I là trung điểm của BC nên IC = IB = a. Vì B là trung điểm của ID nên BI = BD = a. Suy ra CD = 3a = 3IB.
Vẽ trung điểm M của IB.
Vì M là trung điểm của IB nên 
Vậy M cũng là trung điểm của CD.
Hs theo dõi và nhận xét bài bạn
Hoạt động 3. Củng cố (5 phút)
Mục tiêu: Củng cố cho hs vẽ trung điểm của một đoạn thẳng, nhận biết được một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Gv nhắc lại: Trung điểm của đoạn thẳng AB là điểm nằm giữa A, B và cách đều A, B.
Gv đặt câu hỏi: Điểm M là trung điểm của AB ?
Gv nhấn mạnh cho hs biết vẽ trung điểm của một đoạn thẳng bất kỳ.
Hs chú ý nghe, ghi nhận kiến thức.
Hs trả lời câu hỏi:
M là trung điềm 
 của AB 
V. Tổng kết – HDVN (2 Phút)
 - Cần thuộc, hiểu các kiến thức quan trọng trong bài trước khi làm bài tập.
-Làm các bài tập : 63; 64; 65 (t105 SBT)
- Ôn tập , trả lời các câu hỏi, bài tập trong trang 124 SGK để giờ sau ôn tập chương.