Giáo án Hình học Lớp 6 - Tiết 12, Bài 10: Trung điểm của đoạn thẳng - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 11/11/2010
Ngày giảng:
 Tiết 12 § 10. TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: HS hiểu trung điểm của đoạn thẳng là gì ?
2. Kỹ năng: HS biết vẽ trung điểm của một đoạn thẳng. HS nhận biết được một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng.
3. Thái độ: HS có thái độ nghiêm tức, tập chung suy nghĩ để trả lời câu hỏi.
Giáo dục tính cẩn thận, chính xác khi đo , vẽ, gấp giấy.
II. Đồ dụng dạy học:
Giáo viên: SGK, giáo án, Thước thẳng có chia khoảng, bảng phụ, bút dạ, phấn màu, compa, sợi dây, thanh gỗ.
Học sinh: SGK, Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
III. Phương pháp dạy học:
Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề.
Thảo luận nhóm, tích cực hoá hoạt động học sinh.
IV. Tổ chức dạy học:
Hoạt động 1. Kiểm tra bài học sinh, dẫn dắt tới khái niệm 
trung điểm đoạn thẳng (5 phút)
Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức và ý thức tự học, ôn tập của học sinh. Gợi mở vào bài mới.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Cho hình vẽ (GV vẽ AM = 2cm;
MB = 2cm)
A M B
1) Đo độ dài AM = cm ? B = cm ?
So sánh MA; MB.
2) Tính AB?
3) Nhận xét gì về vị trí của M đối với A; B?
Gv giới thiệu nội dung bài thông qua nhận xét của học sinh.
M là trung điểm của đoạn thẳng AB.
Một HS lên bảng thực hiện:
2) M nằm giữa A và B
MA + MB = AB; AB = 2 + 2 = 4 (cm)
3) M nằm giữa hai điểm A; B và M cách đều A và B.
Hoạt động 2. Trung điểm của đoạn thẳng (17 phút)
Mục tiêu: HS hiểu trung điểm của đoạn thẳng là gì ?
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* M là trung điểm đoạn thẳng AB thì M thỏa mãn điều kiện gì?
- Có điều kiện M nằm giữa A và B thì tương ứng ta có đẳng thức nào?
Tương tự M cách đều A; B thì ......?
* GV yêu cầu: Một HS vẽ trên bảng
+ Vẽ đoạn thẳng AB=35 cm (trên bảng)
+ Vẽ trung điểm M của AB
Có giải thích cách vẽ?
Cả lớp vẽ như bạn với AB = 3,5 cm.
GV chốt lại: Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì: MA =MB = .
Bài tập củng cố
Bài 60 (SGK trang 118)
- GV quy ước đoạn thẳng biểu điễn 2 cm trên bảng.
2cm
Yêu cầu một HS vẽ hình.
* GV ghi mẫu lên bảng để HS biết cách trình bày bài ).
* GV lấy điểm A’ đoạn thẳng OB; A’ có là trung điểm của AB không? Một đoạn thẳng có mấy trung điểm? Có mấy điểm nằm giữa hai mút của nó?
* GV: Cô cho đoạn thẳng EF như hình vẽ ( chưa có rõ số đo độ dài) mời một em hãy vẽ trung điểm K của nó?
 E F
- Em nói xem em định vẽ như thế nào? Việc đầu tiên ta phỉ làm gì ?
* HS nhắc lại đn trung điểm của đoạn thẳng.
- Cả lớp ghi bài vào vở: Định nghĩa trung điểm của đoạn thẳng SGK.
HS:
 M nằm giữa A và B
 M cách đều A và B
1 HS thực hiện: Vẽ AB = 35 cm
+M là trung điểm của AB
AM ==1,75 cm.
Vẽ M tia AB sao cho AM = 1,75 cm, HS còn lại vẽ vào vở với
AB = 3,5 cm; AM = 1,75 cm.
- Một HS đọc to đề cả lớp theo dõi.
- Một HS khác tóm tắt đề.
Cho
- Tia Ox
A; B tia OX; OA= 2cm;
OB = 4 cm
Hỏi
a) A nằm giữa hai điểm O; B không?
b) So sánh OA và AB.
c) Điểm A có là trung điểm của đoạn thẳng OB không? Vì sao?
 O A B
 x
2cm
4cm
- HS trả lời miệng.
a) Điểm A nằm giữa hai diểm O và B (vì OA < OB).
b) Theo câu a:
A nằm giữa O và B
OA + AB = OB
=>2 + AB = 4 => AB = 4 – 2 =>AB = 2 (cm)
 OA = OB (Vì = 2cm)
c) Theo câu a và b ta có : A là trung điểm của đoạn thẳng OB
Chú ý: Một đoạn thẳng chỉ có một trung điểm (điểm chính giữa)nhưng có vô số điểm nằm giữa hai mút của nó.
HS:
- Đo đoạn thẳng EF.-> Tính EK = .
à Vẽ K đoạn thẳng EF với EK = .
Hoạt động 3. Cách vẽ trung điểm của đoạn thẳng (12 phút)
Mục tiêu: HS biết vẽ trung điểm của một đoạn thẳng.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
* Có những cách nào để vẽ trung điểm của đoạn thẳng AB ?
GV: yêu cầu HS chỉ rõ cách vẽ theo từng bước.
Cách 1:
Cách 2: Dùng dây gấp: GV hướng dẫn miệng
Cách 3: Dùng giấy gấp (SGK)
+ Hãy dùng sợi dây “chia ” thanh gỗ thành hai phần bằng nhau. Chỉ rõ cách làm ?(Chia theo chiều dài)
VD: Vẽ trung điểm M của đoạn thẳng AB (cho sẵn đoạn thẳng)
Cách 1: Dùng thước thẳng có chia khoảng
B1: Đo đoạn thẳng
B2: Tính MA = MB = 
B3: Vẽ M trên đoạn thẳng AB với độ dài MA,(hoặc MB )
Cách 2: Gấp dây
Cách 3: Dùng giấy gấp.
- HS tự đọc SGK, xác định trung điểm đoạn thẳng bằng cách gấp giấy.
- Dùng sợi dây xác định chiều dài thanh gỗ (Chọn mép thẳng đo)
- Gấp đoạn dây (bằng chiều dài thanh gỗ) sao cho hai đầu mút trùng nhau. Nếp gấp của dây xác định trung điểm của mép thẳng thanh gỗ khi đặt trở lại.
- Dùng bút chì đánh dấu trung điểm (hai mép gỗ , vạch đường thẳng qua hai điểm đó).
Hoạt động 3. Củng cố (8 phút)
Mục tiêu: HS nhận biết được một điểm là trung điểm của một đoạn thẳng.
Đồ dùng: Thước thẳng có chia khoảng, sợi dây dài khoảng 50 cm, một thanh gỗ (bằng khoảng chiếc máy đen nhỏ), một mảnh giấy bằng khoảng nửa tờ đơn, bút chì.
Cách tiến hành:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Bài 1: Điềm từ thích hợp vào ô trống ........ để được các kiến thức cần ghi nhớ.
1) Điểm ............ là trung điểm của đoạn AB M nằm giữa A; B; MA = ...........
2) Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì .......... = ..........= AB
Gv gọi Hs suy nghĩ trong 1 phút.
Gọi hs đứng lên trả lời câu hỏi.
Bài tập 60c, 61, 63SGK; 
Bài 62 (SGK).
 y x’
 E D
 O
 C F
 x y’
Bài 64
Vì C là trung điểm của AB nên:
 (cm)
 (= 1cm)
Bài 1:
1) Điểm .....M....... là trung điểm của đoạn AB M nằm giữa A; B; MA = ..MB....
2) Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì .MA. = ..MB..= AB
Bài 60c
Điểm A là trung điểm của đoạn thẳng OB và A nằm giữa A và B, OA = OB.
Bài 61
 x’ B O A x 
O là gốc chung của hai tia đối nhau Ox, Ox’. Điểm A nằm trên tia Ox, B nằm trên tia Ox’ nên điểm O nằm giữa hai điểm A và B. OA = OB. Vậy O là trung điểm của đoạn thẳng AB.
Bài 62
Vẽ hai đường thẳng xx’ và yy’ bất kì cắt nhau tại O. Trên Ox vẽ điểm C sao cho OC = 1,5cm, trên tia Ox’ vẽ điểm D sao cho OD = 1,5cm. Trên Oy vẽ điểm E sao cho OE = 2,5cm, trên tia Oy’ vẽ điểm F sao cho OF = 2,5cm.
Khi đó O là trung điểm của mỗi đoạn thẳng CD và EF.
Bài 63. Câu c, d đúng.
V. Tổng kết – HDVN (3 Phút)
- Cần thuộc , hiểu các kiến thức quan trọng trong bài trước khi làm bài tập.
-Làm các bài tập : 62; 62; 65 (trang 118 SGK); 60 ; 61; 62 (SBT)
- Ôn tập , trả lời các câu hỏi, bài tập trong trang 124 SGK để giờ sau ôn tập chương.
Đ10. 
MỤC TIÊU
Kiến thức cơ bản : /
Kĩ năng cơ bản:
- 
- 
Thái độ:.
CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
GV : 
HS : 
TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1.Ổn định lớp.
2. Bài học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: 
(5 ph)
Hoạt động 2: (17 ph)
1) Trung diểm đoạn thẳng
Hoạt động 3: (12 ph)
2) 
Hoạt động 3: CỦNG CỐ (8 ph)
Hoạt động 4: hướng dẫn về nhà ( 3 ph)
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
.......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... 
Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy:
Tiết 13
ÔN TẬP CHƯƠNG I
MỤC TIÊU
Kiến thức cơ bản : Hệ thống hoá kiến thức về điểm, đường thẳng, tia, đoạn thẳng, trung điểm (khái niệm - tính chất – cách nhận biết).
Kĩ năng cơ bản:
Rèn kĩ năng sử dụng thành thạo thước thẳng, thước có chia khoảng, compa để đo, vẽ đoạn thẳng.
Bước đầu tập suy luận đơn giản
CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
GV: Thước thẳng, compa, bảng phụ, bút dạ, phấn màu.
HS: Thước thẳng, compa.
TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1.Ổn định lớp.
2. Bài học:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: KIỂM TRA VIỆC LĨNH HỘI MỘT SỐ KIẾN THỨC 
TRONG CHƯƠNG CỦA HS (10 ph)
Câu hỏi:
HS1: Cho biết khi đặt tên một đường thẳng có mấy cách , chỉ rõ từng cách vẽ hình minh hoạ.
Ba HS lần lượt trả lời, thực hiẹn trên bảng (Cả lớp làm vào vở).
HS 1: Khi đặt tên đường thẳng có ba cách .
C1: Dùng một chữ cái in thường.
a
HS 2:
- Khi nào nói ba điểm A; B ; C thẳng hàng?
- Vẽ ba điểm A; B ; C thẳng hàng.
- Trong ba điểm đó điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại ? Hãy viết biểu thức tương ứng.
- HS 3: Cho hai điểm M; N
- Vẽ đường thẳng aa/ đi qua hai điểm đó.
- Vẽ đường thẳng xy cắt đường thẳng a tại trung điểm I của đoạn thẳng MN. Trên hình có những đoạn thẳng nào? Kể một số tia trên hình , một số tia đối nhau ?
Câu hỏi bổ xung:Nếu đoạn MN = 5 cm thì trung điểm I cách M , cách N bao nhiêu cm?
C2: Dùng hai chữ cái in thường.
x y
C3: Dùng hai chữ cái in hoa.
A B
HS 2:
- Ba điểm A; B ; C thẳng hàng khi ba điểm cùng nằm trên một đường thẳng.
 A B C
- Điểm B nằm giữa hai điểm A và C:
AB + BC = AC
HS 3:
x
M I N
a a/
y
Trên hình có:
- Những đoạn thẳng MI; IN; MN
- Những tia : Ma; IM (hay Ia)
Na/ ; Ia/ (hay IN)
Cạp tia đối nhau là: Ia và Ia/
Ix và Iy ...
Hoạt động 2: ĐỌC HÌNH ĐỂ CỦNG CỐ KIẾN THỨC (5 ph)
Bài 1: Mỗi hình trong bảng sau đây cho biết những gì
 a
 B
 • A
 A B C
C
 A B
a
l b
m
n
x
O
 y
A B y
A N
 K
 M x
 N
A M B
A O B
HS trả lời miệng
Hoạt động 3: CỦNG CỐ KIẾN THỰC QUA VIỆC DÙNG NGÔN NGỮ (12 ph)
Bài 2: Điền vào ô trống trong các phát biểu sau để được câu đúng :
Trong ba điểm thẳng hàng...... nằm giữa hai điểm còn lại
Có một và chỉ một đường thẳng đi qua.....
Mỗi điểm trên một đường thẳng là ..... của hai tia đối nhau
Nếu ................................... thì AM + MB = AB
Nếu MA = MB = thì .............
(GV viết đề bài trên bảng phụ, cho HS dùng bút khác màu điền vào chỗ trống)
HS cả lớp kiểm tra, sửa sai nếu cần
Bài 3: Đúng hay sai ?
a) Đoạn thẳng AB là hình gồm các điểm nằm giữa hai điểm Avà B. (S)
b) Nếu M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì M cách đều hai điểm A và B (Đ)
c) Trung điểm của đoạn thẳng AB là điểm cách đều A và B (S)
d) Hai tia phân biệt là hai tia không có điểm chung (S)
e) Hai tia đối nhau cùng nằm trên một đường thẳng. (Đ)
f) Hai tia cùng nằm trên một đường thẳng thì đối nhau (S)
h) Hai đường thẳng phân biệt thì căt nhau hoặc song song (Đ)
Hoạt động 4: LUYỆN KỸ NĂNG VẼ HÌNH (15 ph) 
Bài 4 : Cho hai tia phân biệt chung gốc Ox và Oy.( không đối nhau) a x
- Vẽ đường thẳng aa/ cắt 2 tia đó tại A; B khác 0 A
- Vẽ điểm M nằm giữa 2 điểm A; B. Vẽ tia OM.
- Vẽ tia ON là tia đối của tia OM. N O M
Chỉ ra những đoạn thẳng trên hình ?
Chỉ ra ba điểm thẳng hàng trên hình?
Trên hình có tia nào nằm giữa hai tia còn lại không? B
 y
 a/
Bài 5 (Làm bài tập SGK trang 127)
Câu hỏi bổ xung:
Tính đoạn thẳng AC; BD.
So sánh AC và BD.
Trên hình có điểm nào là trung điểm của đoạn thẳng nào không ?
Hoạt động 5: Dặn dò (3ph)
Về nhà hiểu, thuộc , nắm vững lí thuyết trong chương.
Tập vẽ hình, kí hiệu hình cho đúng.
Làm các bài tập trong SBT : 51; 56; 58; 63; 64; 65 (tr 105)
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
.......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... 
.......................................................................................................................................................