Giáo án dạy Ngữ văn 6 tiết 54: Ôn tập truyện dân gian (tiết 1)

Ngaứy soaùn: 23/11/2008
Ngaứy daùy: 6A/.2008
 6B//2008
TIEÁT 54
Ôn tập truyện dân gian
(Tiết 1)
A. Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
	- Nắm vững được đặc điểm của những thể loại truyện dân gian đã học 
- Kể và hiểu được nội dung ý nghĩa các truyện dân gian đã học từ đầu đến nay (tiết 1 đến T14) 
B- Chuẩn bị
	- Giáo viên: Đọc SGK, SGV, nghiên cứu, soạn bài; 
	- Học sinh: Ôn tập; Soạn bài theo hướng dẫn.
C- Toồ chửực caực hoaùt ủoọng daùy hoùc 
*Hẹ1- Khụỷi ủoọng:
1. OÅn ủũnh lụựp(1p): 	 6A:/ 30
	 6B:/ 30.
2. Kieồm tra baứi cuừ : ( 3p
*Caõu hoỷi: Kết hợp trong giờ
* Nhaọn xeựt:	6A:..
6B:
3. Baứi mụựi(Giụựi thieọu):
*Hẹ 2- Hửụựng daón ủoùc hieồu vaờn baỷn.
HOAẽT ẹOÄNG CUÛA THAÀY VAỉ TROỉ
NOÄI DUNG KIEÁN THệÙC
- Giáo viên hệ thống văn học dân gian gồm các thể loại nào? 
- HS đọc lại các định nghĩa? 
- Gọi học sinh kể tên truyện theo từng thể loại?
I- Hệ thống kiến thức: 
1. Đọc lại các định nghĩa về các thể loại: 
 Văn học dân gian: 
+ Truyện dân gian:Thần thoại; Truyền thuyết; Cổ tích; Ngụ ngôn
Truyện cười
+ Thơ dân gian:
+ Sân khấu dân gian
2- Đọc lại các truyện dân gian trong SGK: (về nhà)
3- Kể tên những truyện dân gian theo thể loại đã học:
 - Truyền thuyết: 	- Con Rồng cháu Tiên
	- Bánh chưng, bánh giầy
	- Thánh Gióng; Sơn Tinh - Thuỷ Tinh
	- Sự tích Hồ Gươm
 - Cổ tích: Sọ Dừa; Thạch Sanh; Em bé thông minh; Cây bút thần; Ông lão đánh cá và con cá vàng
 - Ngụ ngôn: ếch ngồi đáy giếng; Thầy bói xem voi; Đeo nhạc cho mèo; Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.
 - Truyện cười: Treo biển; Lợn cưới - áo mới.
4- Những đặc điểm tiêu biểu của các thể loại
Truyền thuyết
Cổ tích
Ngụ ngôn
Truyện cười
- Là truyện kể về các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ
 - Nhân vật lịch sử, thần thánh: Lạc Long Quân, Âu Cơ, T.Gióng
- Là truyện kể về cuộc đời, số phận của một số kiểu nhân vật quenthuộc: Mồ côi, dũng sĩ, đội lốt xấu xí, bất hạnh (VD: Sọ Dừa, T.Sanh)
Là truyện kể mượn chuyện về loài vật hoặc đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió về chuyện con người
Là truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống đ hiện tượng được phơi bày ra và người nghe, đọc phát hiện thấy
- Có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo, hoang đường
- Có cơ sở lịch sử hoặc cốt lõi sự thật lịch sử
- Cốt truyện đơn giản, hứng thú
-Giải thích nguồn gốc dân tộc, phong tục tập quán hiện tượng thiên nhiên
-Mơ ước chinh phục thiên nhiên, chiến thắng giặc ngoại xâm
-Yếu tố kì ảo, hoang đường vẫn còn phổ biến
- Cốt truyện phức tạp hơn, hứng thú, hấp dẫn
- Ca ngợi anh hùng dân tộc, dũng sĩ vì dân diệt ác, người nghèo thôngminh, tài trí, ở hiền gặp lành, kẻ tham lam gian ác bị trừng phạt
- Không có yếu tố kì ảo
- Có ý nghĩa ẩn dụ, ngụ ý
- Nêu bài học để khuyên nhủ, răn dạy con ngườitrong cuộc sống (bài học đạo đức, lẽ sống)
- Phê phán những cách nhìn thiển cận, hẹp hòi
- Không có yếu tố kì ảo
- Truyện ngắn gọn, tình huống bất ngờ, cường điệu
- Nhằm gây cười, mua vui hoặc phê phán, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội ị hướng tới cái đẹp
5- So sánh sự giống và khác nhau giữa các thể loại:
	a. So sánh giữa truyền thuyết và cổ tích:
Thể loại
Truyền thuyết
Cổ tích
Giống
Đều có yếu tố tưởng tượng, kì ảo, có nhiều chi tiết giống nhau (mô típ). Ra đời thần kì, nhân vật chính có tài năng kì lạ, phi thường
Khác
Thường kể về nhân vật, sự kiện có liên quanđến lịch sử đ thái độ, đánh giá nhân vật lịch sử
- Được người kể, người nghe tin là câu chuyện có thật
- Thường kể về các nhân vậtđời thường, thể hiện ước mơ, niềm tin vào chiến thắng của lòng nhân ái thiện thắng ác
- Bị coi là chuyện không có thật
* HĐ3-Các hoạt động nối tiếp
- GV hệ thống khái quát, nhấn mạnh nội dung cơ bản của bài học bằng hệ thống câu hỏi.
 	- Học bài, nắm vững kiến thức cơ bản về các thể loại văn học dân gian
	- Làm các bài tập còn lại SGK