Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 25, 26 - Năm học 2010-2011

Soạn: 10/11/2010
Giảng: 
Tiết 25: §3 - ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax + b (a ¹ 0)
A. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Yêu cầu HS hiểu được đồ thị của hàm số y = ax + b (a ¹ 0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
- Kĩ năng : Yêu cầu HS biết vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị.
- Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng.
B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 
- Giáo viên : Bảng phụ vẽ sẵn H7, Thước thẳng, ê ke.
- Học sinh : Thước kẻ, ê ke.
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Tổ chức: 9A..................................................................
 9B..................................................................
 9C.................................................................
2. Kiểm tra: 
- Thế nào là đồ thị của hàm số y = f(x) ? Đồ thị của hàm số y = ax (a ¹ 0) là gì ? Nêu cách vẽ đồ thị y = ax.
- GV nhận xét, cho điểm.
- HS khác ở dưới nhận xét.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
- GV ĐVĐ vào bài:
- Đưa ?1 lên bảng phụ.
- Em có nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C. Tại sao ?
- Có nhận xét gì về các vị trí A' , B' , C'? Chứng minh nhận xét đó.
- GV rút ra nhận xét: Nếu A, B, C cùng nằm trên 1 đường thẳng (d) thì A', B', C' cùng nằm trên 1 đường thẳng (d') // (d).
- Yêu cầu HS làm ?2.
- Cả lớp điền bút chì vào SGK.
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
1. ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax + b (a ¹ 0)
- HS làm ?1 vào vở.
- Một HS lên bảng xác định điểm.
- HS nhận xét: 3 điểm A, B, C thẳng hàng vì A, B, C có toạ độ thoả mãn y=2x nên A, B, C cùng nằm trên đồ thị hàm số y = 2x, hay cùng nằm trên 1 đường thẳng.
- A', B' , C' thẳng hàng
CM: vì AA'BB' là hình bình hành
Þ A'B' // AB
tương tự Þ B'C' // BC, Có A, B, C thẳng hàng Þ A' , B' , C' thẳng hàng theo tiên đề ơclít.
- Hai HS lên bảng điền.
x
- 4 -3 -2 -1 - 0,5 0 0,5 1 2 3 4
y = 2x
- 8 - 6 - 4 - 2 - 1 0 1 2 4 6 8 
y = x + 3
- 5 - 3 - 1 1 2 3 4 5 7 9 11
GV: Với cùng một giá trị của biến x, giá trị tương ứng của hàm số y = 2x và 
y = 2x + 3 quan hệ như thế nào ?
- Đồ thị của hàm số y = 2x là đường như thế nào ?
- Đường thẳng y = 2x + 3 là đường như thế nào ?
- GV đưa H7 SGK lên bảng phụ.
- GV giới thiệu TQ SGK, 
*GV nêu chú ý:
- Cùng giá trị x, giá trị tương ứng của 
y= 2x +3 lớn hơn giá trị tương ứng y= 2x là 3 đơn vị.
- Đồ thị hàm số y = 2x là đường thẳng đi qua gốc toạ độ (0; 0) và 
A(1; 2).
- y = 2x + 3 là đường thẳng // y = 2x.
- Một HS đọc TQ SGK.
*Chú ý:
 Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0), còn gọi là đường thẳng y = ax + b, b là tung độ gốc của đường thẳng.
GV: Khi b = 0 thì hàm số có dạng
 y = ax (a ¹ 0). Muốn vẽ đồ thị hàm số này làm thế nào ?
- Vẽ y = - 2x.
- Khi b ¹ 0 vẽ như thế nào ?
- Đồ thị y = ax + b là một đường thẳng cắt trục tung tại b.
- GV: Trong thực hành thường xác định hai điểm là giao của đồ thị với 2 trục toạ độ.
- Làm thế nào để xác định hai điểm này?
- Yêu cầu HS đọc hai bước vẽ đồ thị 
y = ax + b .
- Yêu cầu làm ?3.
- GV chốt lại cách vẽ và đồ thị của 
khi a > 0 ; a < 0.
2. CÁCH VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ
 y = ax + b (a ¹ 0)
- Vẽ y = ax (a ¹ 0): Vẽ đường thẳng đi qua O(0; 0) và A(1; a).
- HS đưa ra các cách vẽ.
 + Vẽ đường thẳng song song với 
y= ax cắt trục tung tại b.
 + Xác định hai điểm phân biệt.
 + Xác định giao điểm của đồ thị với ox, oy ...
- Cho x = 0 Þ y = b. (0; b) là giao của đồ thị với trục tung.
 Cho y = 0 Þx = - có (-; 0) là giao của đồ thị với trục hoành.
- Một HS lên bảng vẽ ?3.
- Cả lớp làm vào vở.
?3. Vẽ đồ thị của hàm số: 
y = 2x – 3
y = - 2x + 3
Lập bảng.
x
0
1,5
y = 2x + 3
- 3
0
y = -2x + 3
3
0
A(0; - 3);B(1,5;0)đồ thị HS y=2x + 3
C(0; 3);D(1,5; 0) đồ thị HSy=-2x + 3
4.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ :
Làm bài tập 15, 16 ; 14 .
- Nắm vững kết luận về đồ thị y = ax + b (a ¹ 0) và cách vẽ đồ thị.
Soạn: 10/11/2010
Giảng:
Tiết 26: LUYỆN TẬP
A. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: HS được củng cố: Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ¹ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
- Kĩ năng : HS vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị (thường là hai giao điểm của đồ thị với 2 trục toạ độ).
- Thái độ : Rèn tính cẩn thận, rõ ràng.
B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: 
- Giáo viên : Bảng phụ.
- Học sinh : Giấy của vở ô li hoặc giấy kẻ để vẽ đồ thị. Máy tính bỏ túi.
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Tổ chức: 9A...................................................................
 9B...................................................................
 9C..................................................................
2. Kiểm tra: Chữa bài tập 15 .
a) Vẽ trên cùng một mp tọa độ đồ thị của 4 hàm số: 
Đồ thị hs y = 2x đi qua O(0;0) vàM(1;2)
Đồ thị hs y = 2x + 5 đi qua B(0;5) và N(-2,5;0).
Đồ thị h/s y = -x đi qua O(0;0) và E(3; - 2).
Đồ thị h/s y = -x + 5 đi qua B(0;5) và F(7,5;0).
b) Tứ giác ABCO là hình bình hành vì: - Đường thẳng y = 2x + 5 // y = 2x
 y = - + 5 // y= -x.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
Cho HS làm bài 17/SGK tr51
a)Vẽ đồ thị của các hàm số y = x+1 
và y= - x + 3 trên cùng một mặt phẳng tọa độ.
- Cho HS làm bài 18SGK .
- Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm: Nửa lớp làm bài 18a , Nửa lớp làm bài 18b.
a) Thay x = 4 ; y = 11 vào y = 3x + b có: 11 = 3.4 + b Þ b = 11 - 12 = - 1
Hàm số cần tìm là y = 3x - 1
- GV kiểm tra các nhóm hoạt động.
- Y/c HS làm bài tập 16 .
- GV hướng dẫn:
 Đồ thị của hàm số y = ax + b là gì ?
GV y/c HS về nhà làm phần c)
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Bài 17/SGK tr51
b) 
Tọa độ điểm A(-1;0) , B(3;0) , C(1;2)
Chu vi của tam giác ABC là 
 4 + + = 4 + (cm)
Diện tích tam giác ABC là 
 2.4 : 2 = 4 (cm2)
- HS làm bài tập 18 theo nhóm.
Nửa lớp làm bài 18b.
b) Có: x = - 1 ; y = 3 thay vào
 y = ax + 5 Þ 3 = - a + 5 Þ a = 2.
Hàm số cần tìm là:
 y = 2x + 5.
Đại diện nhóm lên trình bày.
Bài 16:
a) Ta có: a = 2.
Vậy đồ thị hàm số trên cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 2 khi a = 2.
b) Khi x = - 3 thì y = 0
Có: 0 = (a- 1)(- 3) + a
 0 = - 3a + 3 + a Þ a = 1,5.
4.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
- Bài tập 17 19 .
 14, 15, 16c .
- GV hướng dẫn HS làm bài tập 19.