Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Văn bản Bài học đường đời đầu tiên

Ngµy d¹y: 03/01/2011
V¨n b¶n
Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn
(TrÝch: “DÕ MÌn phiªu l­u kÝ”) – T« Hoµi
I/ Môc tiªu bµi häc: 
Gióp HS hiÓu:
 1. KiÕn thøc: 
- Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong mét v¨n b¶n truyÖn viÕt cho thiÕu nhi.
- DÕ MÌn: mét h×nh ¶nh ®Ñp cña tuæi trÎ s«i næi nh­ng tÝnh t×nh bång bét vµ kiªu ng¹o.
- Mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt ®Æc s¾c trong ®o¹n trÝch.
2. KÜ n¨ng:
- Ph¸t hiÖn trong v¨n b¶n truyÖn hiÖn ®¹i cã yÕu tè tù sù kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶.
- Ph©n tÝch c¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch.
- VËn dông ®­îc c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, nh©n hãa khi viÕt v¨n miªu t¶.
3. Th¸i ®é: Yªu quÝ loµi vËt, cã ý thøc b¶o vÖ MT thiªn nhiªn.
II/ ChuÈn bÞ: b¶ng phô, néi dung bµi tËp th¶o luËn
III/ TiÕn tr×nh lªn líp:
1/æn ®Þnh.
2/KiÓm tra: 
KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh.
3/Bµi míi:
a. Giíi thiÖu bµi: 
Trong cuéc sèng mçi chóng ta, ai còng cã lßng yªu quý lo¹i vËt, nhµ v¨n còng vËy, hä còng yªu quý loµi vËt v« h¹n, yªu ®Õn møc hä nh×n thÊy chóng cã nh÷ng hµnh ®éng nh­ nh÷ng con ng­êi thùc thô, biÕt yªu th­¬ng, ghen ghÐt vµ tranbh giµnh vãi nhau. Vëy chóng cã n÷ng hµnh ®éng nh­ thÕ nµo? trong tiÕt häc ngµy h«m nay, thÇy cïng c¸c em t×m hiÓu vÒ v¨n b¶n: “DÕ MÌn phiªu l­u kÝ”.
b. Néi dung ho¹t ®éng:
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu chung
I-T×m hiÓu chung
? Em hiÓu g× vÒ nhan ®Ò “DÕ MÌn ph­u l­u kÝ”. 
KÓ tãm t¾t t¸c phÈm
(Tham kh¶o SGK/6-7)
+ H­íng dÉn HS ®äc v¨n b¶n.
? Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch?
? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy lo¹i ?Nªu ý chÝnh mçi ®o¹n?
? X¸c ®Þnh ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ?
? PhÇn néi dung kÓ vÒ bµi häc ®­êng dêi cña DÕ MÌn cso c¸c sù viÖc chÝnh nµo?
? Theo em, sù viÖc nµo trogn sè c¸c sù viÖc trªn lµ nghiªm träng nhÊt dÉn ®Õn bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn cho dÕ MÌn?
+§äc t×m hiÓu chó thÝch.
+Nªu vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶
+ Nªu vµi nÐt vÒ t¸c phÈm.
+ §äc v¨n b¶n.
HS tr¶ lêi
HS tr¶ lêi.
- Tr¶ lêi, nhËn xÐt. Bæ sung.
- Tr¶ lêi, nhËn xÐt.
1- T¸c gi¶ :T« Hoµi (1920)
2. T¸c phÈm:
- Ghi chÐp l¹i cuéc phiªu l­u cña DÕ MÌn.
3. §äc v¨m b¶n
.VÞ trÝ ®o¹n trÝch: lµ ch­¬ng më ®Çu cña t¸c phÈm. 
3.Bè côc: 2 ®o¹n
§o¹n 1: Tõ ®Çu... thiªn h¹ råi: H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch DÕ MÌn
§o¹n 2: Cßn l¹i: Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn cña MÌn.
Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt.
* Gåm ba sù viÖc chÝnh:
+ DÕ MÌn coi th­êng DÕ Cho¾t.
+ DÕ MÌn trªu Cèc dÉn ®Õn c¸i chÕt cña DÕ Cho¾t.
+ Sù © hg©n cña DÕ MÌn.
- Sù viÖc: DÕ MÌn g©y sù víi chÞ Cèc g©y ra c¸i chÕt th¶m th­¬ng cho DÕ Cho¾t.
Ho¹t ®éng 2. §äc – HiÓu néi dung v¨n b¶n
II. §äc – hiÓu néi dung 
1. H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch DÕ MÌn
- Khi xuÊt hiªnh ë ®Çu c©u truyÖn, DÕ MÌn ®· lµ “mét chµng dÕ thanh niªn c­êng tr¸ng”.
? Chµng dÕ Êy ®· ®­îc hiÖn lªn qua nh÷ng nÐt cô thÓ nµo vÒ:
+ H×nh d¸ng?
+ Hµnh ®éng?
- T×m kiÕm, tr¶ lêi
- H×nh d¸ng: §«i cµng mÉm bãng, vuèt ch©n nhän ho¾t, ®«i c¸nh dµi, c¶ ng­êi lµ mét mµu n©u bãng mì, ®Çu to næi tõng t¶ng, hai r¨ng ®en nh¸nh, r©u dµi uèn cong.
- Hµnh ®éng: §¹p phanh ph¸ch, vò phµnh ph¹ch, nhai ngoµm ngo¹m, trÞnh träng vuèt r©u.
? Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng ®éng tõ, tÝnh tõ trong ®o¹n v¨n,
? Tr×nh tù miªu t¶ cña t¸c gi¶ nh­ thÕ nµo? 
- Trao ®æi vµ tr¶ lêi, c¸c em kh¸c nghe vµ bæ xung.
- C¸ch dïng ®éng tõ: (§¹p, vò, nhai) vµ nhiÒu tÝnh tõ (mÉm bãng, nhän ho¾t, bãng mì, ®en nh¸nh), dïng tõ nh­ vËy lµ chÝnh x¸c.
- LÇn l­ît miªu t¶ tõng bé phËn c¬ thÓ cña dÕ MÌn, g¾n liÒn miªu t¶ h×nh d¸ng víi hµnh ®éng khiÕn h×nh ¶nh dÕ MÌn hiÖn lªn mçi lóc mét râ nÐt h¬n.
? §o¹n v¨n miªu t¶ ®· lµm hiÖn lªn h×nh ¶nh mét chµng dÕ nh­ thÕ nµo trong t­ëng t­îng cña em?
- Suy nghÜ c¸ nh©n vµ tr¶ lêi
=> §ã lµ mét chµng DÕ MÌn hïng dòng, ®Ñp ®Ï, hÊp dÉn.
? DÕ MÌn lÊy lµm h·nh diÖn víi bµ con vÒ vÎ ®Ñp cña m×nh. Theo em, DÕ MÌn cã quyÒn h·nh diÖn nh­ thÕ kh«ng?
- Trao ®æi vµ tr¶ lêi.
- Cã, v× ®ã lµ t×nh c¶m chÝnh ®¸ng.
- Kh«ng, v× nã t¹o thµnh thãi tù kiªu, cã h¹i cho dÕ MÌn sau nµy.
? TÝnh c¸ch dÕ MÌn ®­îc miªu t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo vÒ:
- Hµnh ®éng?
- T×m kiÕm vµ tr¶ lêi.
- Hµnh ®éng: ®i ®øng oai vÖ nh­ con nhµ vâ, cµ khÞa víi tÊt c¶ hµng xãm, qu¸t mÊy chÞ Cµo Cµo, ®¸ mÊy anh gGng Vã.
- ý nghÜ?
- T×m kiÕm vµ tr¶ lêi.
- ý nghÜ: T­ëng mi×nh s¾p ®øng ®Çu thiªn h¹.
? DÕ MÌn tù nhËn lµ “tîn l¾m”, “xèc næi” vµ “ng«ng cuång”. Em hiÓu nh÷ng lêi nãi ®ã cña DÕ MÌn nh­ thÕ nµo?
- Trao ®æi, tr¶ lêi, nhËn xÐt vµ bæ xung.
- DÕ MÌn tù thÊy m×nh liÒu lÜnh, thiÕu chÝn ch¾n, cho m×nh lµ nhÊt, kh«ng coi ai ra g×.
? Tõ ®ã, em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh c¸ch dÕ MÌn?
- Tr¶ lêi.
=> Mét chµng dÕ kiªu c¨ng, tù phô, cã nh÷ng biÓu hiÖn xÊu.
2. Bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn cña DÕ MÌn.
? Mang tÝnh kiªu c¨ng vµo ®êi, DÕ MÌn ®· g©y ra nh÷ng chuyÖn g× ®Ó ph¶i ©n hËn suèt ®êi?
- T×m kiÕm, suy nghÜ vµ tr¶ lêi
- Sù viÖc: Khinh th­êng dÕ Cho¾t, g©y sù víi chÞ Cèc dÉn tíi c¸i chÕt cña Cho¾t.
? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ h×nh ¶nh vµ tÝnh c¸ch cña DÕ Cho¾t?
- GV dïng b¶ng phô ®Ó kÕt luËn.
- T×m kiÕm vµ tr¶ lêi.
- Quan s¸t b¶ng phô vµ ghi chÐp.
- Miªu t¶ dÕ Cho¾t:
+ Nh­ g· nghiÖn thuèc phiÖn.
+ C¸nh ng¾n ngñn, r©u ét mÈu, mÆt mòi ngÈn ng¬.
+ H«i nh­ có Mìo.
+ Cã lín mµ khån cã kh«n.
? Lêi DÕ MÌn x­ng h« víi dÕ Cho¾t cã g× ®Æc biÖt?
- tr¶ lêi, nhËn xÐt.
- DÕ MÌn gäi dÕ Cho¾t lµ “Chó mµy” mÆc dï tr¹c tuæi nhau.
? Nh­ thÕ, d­íi m¾t DÕ MÌn dÕ Cho¾t hiÖn ra nh­ thÕ nµo?
? Th¸i ®é ®ã ®· t« ®Ëm thªm nÐt tÝnh 
- Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- D­íi con m¾t DÕ MÌn, dÕ Cho¾t hiÖn ra lµ mét con vËt yÕu ít, xÊu xÝ, l­êi nh¸c, ®¸ng khinh.
c¸ch nµo cña DÕ MÌn?
- Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- Th¸i ®é kiªu c¨ng.
? HÕt coi th­êng dÕ Cho¾t, DÕ MÌn l¹i g©y sù víi chÞ Cèc. Vëy v× sao DÕ MÌn l¹i d¸m g©y sù víi chÞ Cèc to lín h¬n m×nh?
- Trao ®æi, suy nghÜ vµ tr¶ lêi
- DÕ MÌn g©y sù víi chÞ Cèc v× muèn ra oai víi dÕ Cho¾t, muèn chøng tá m×nh s¾p ®øng dÇu thiªn h¹.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch DÕ MÌn g©y sù víi chÞ Cèc qua c©u h¸t:
VÆt l«ng c¸i Cèc cho tao
Tao nÊu, tao n­íng, tao xµo tao ¨n
- Th¶o luËn vµ tr¶ lêi
- C¸ch x­ng h« xÊc x­îc, ¸c ý, nãi cho s­íng miÖng, kh«ng nghÜ ®Õn hËu qu¶.
? ViÖc DÕ MÌn g©y sù víi Cèc lín h¬n m×nh gÊp béi cã ph¶i lµ hµnh ®éng dòng c¶m kh«ng? v× sao?
- Suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
- Kh«ng ph¶i lµ dòng c¶m mµ ng«ng cuång.
- V× nã sÏ g©y ra hËu qu¶ nghiªm träng cho DÕ Cho¾t.
? KÎ ph¶i chÞu hËu qu¶ trùctiÕp cña trß ®µu nµy lµ dÕ Cho¾t. nh­ng DÕ MÌn cã chÞu hËu qu¶ nµo kh«ng? NÕu cã th× ®ã lµ hËu qu¶ g×?
- Trao ®æi vµ tr¶ lêi.
- HËu qu¶ ®èi víi DÕ MÌn:
+ MÊt l¸ng giÒng.
+ BÞ dÕ Cho¾t d¹y cho mét bµi häc nhí ®êi.
+ Suèt ®êi ph¶i ©n hËn v× lçi lÇm cña m×nh.
? Th¸i ®é cña DÕ MÌn thay ®æi nh­ thÕ nµo tõ khi dÕ Cho¸t chÕt?
- Tr¶ lêi, nhËn xÐt
=> DÕ MÌn hèi hËn vµ xãt th­¬ng.
? Th¸i ®é Êy cho ta hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ DÕ MÌn?
- Tr¶ lêi.
=> DÕ MÌn cßn cã t×nh c¶m ®ång laäi; biÕt ©n hËn, ¨n n¨n hèi lçi.
? Theo em, sù ¨n n¨n hèi lçi cña DÕ MÌn lµ cã cÇn thiÕt kh«ng?
? Theo em cã thÓ tha thø cho DÕ MÌn ®­îc kh«ng?
- Suy nghÜ tr¶ lêi
=> RÊt cÇn thiÕt v× kÎ biÕt lçi sÏ tr¸nh ®­îc lçi.
=> cã thÓ tha thø v× t×nh c¶m cña DÕ MÌn rÊt ch©n thµnh.
=> CÇn nh­ng khã tha thø v× hèi lçi còng kh«ng thÓ cøu ®­îc m¹ng ng­êi ®· chÕt.
? Cuèi truyÖn lµ h×nh ¶nh DÕ MÌn ®øng lÆng håi l©u tr­íc mé b¹n. Em h×nh dung t©m tr¹ng DÕ MÌn lóc nµy nh­ thÕ nµo?
- T­ëng t­îng va tr¶ lêi.
- T©m tr¹ng cay ®¾ng v× lçi lÇm cña m×nh , xãt th­¬ng dÕ Cho¾t, mong dÕ Cho¾t sèng l¹i, nghÜ ®Õn viÖc thay ®æi tÝnh c¸ch cña m×nh.
? Theo em, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo cña con ng­êi ®­îc g¸n cho DÕ MÌn? 
? T¸c phÈm nµo còng cã c¸ch viÕt t­îng tù nh­ truyÖn nµy?
- Tr¶ lêi
- DÕ MÌn Kiªu c¨ng nh­ng biÕt hèi lçi.
- DÕ Cho¾t yÕu ®uèi nh­ng biÕt tha thø.
- TruyÖn cã c¸ch viÕt t­¬ng tù: §eo nh¹c cho MÌo. 
Ho¹t ®éng 3 – T×m hiÓu ý nghÜa v¨n b¶n
III. Tæng kÕt
? Theo em bµi häc ®­êng ®êi ®Çu tiªn cña DÕ MÌn ë ®©y lµ bµi häc g×?
- Suy nghÜ vµ tr¶ lêi
=> Bµi häc vÒ thãi kiªu c¨ng, bµi häc vÒ t×nh th©n ¸i.
? Em häc tËp ®­îc g× tõ nghÖ thuËt miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn cña nhµ v¨n T« Hoµi trong v¨n b¶n nµy?
- Tr¶ lêi.
=> C¸ch miªu t¶ loµi vËt sinh ®éng, ng«n ng÷ miªu t¶ chÝnh x¸c, kÓ chuyÖn tõ ng«i thø nhÊt. => khiÕn v¨n cña T« Hoµi ch©n thùc vµ hÊp dÉn.
- GV gäi HS ®äc phÇn ghi nhí
- ®äc
* Ghi nhí
Ho¹t ®éng 4 – H­íng dÉn luyÖn tËp
IV. LuyÖn tËp
- Tãm t¾t c¸c sù viÖc chÝnh cña v¨n b¶n?
Tãm t¾t
4. Cñng cè 
	- Gi¸o viªn nhÊn m¹nh vµ néi dung chÝnh
5/ DÆn dß 
- Häc thuôoc bµi, t×m hiÓu vÒ c¸ch miªu t¶ cña nhµ v¨n.
- ChuÈn bÞ bµi S«ng n­íc cµ mau.
----------------------------------*****----------------------------------
Ngµy d¹y: 05/01/2011
TiÕt 75
Phã tõ
A. Môc tiªu bµi häc: 
 Gióp häc sinh:
* KiÕn thøc.
- N¾m ®­îc phã tõ lµ g×? C¸c lo¹i phã tõ?
* Kü n¨ng
- HiÓu vµ nhí ®­îc c¸c lo¹i ý nghÜa chÝnh cña phã tõ. biÕt ®Æt c©u cã chøa phã tõ ®Ó rhÓ hiÖn c¸c ý nghÜa kh¸c nhau.
- TÝch hîp víi v¨n b¶n S«ng n­íc Cµ Mau víi sù quan s¸t t­ëng t­îng so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶.
* Gi¸o dôc
- Cã ý thøc sö dông phã tõ ®óng, chÝnh x¸c trong khi nãi vµ viÕt.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn:
+ So¹n bµi
+ §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
+ B¶ng phô viÕt VD.
- Häc sinh:
+ So¹n bµi
C. C¸c b­íc lªn líp:
1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. KiÓm tra bµi cò:
3. Bµi míi
 * Giíi thiÖu bµi.
- Trong häc kú I, c¸c em ®· ®­îc häc mét sè tõ lo¹i tiÕng ViÖt. Trong häc kú II, c¸c em sÏ tiÕp tôc ®­îc t×m hiÓu mét sè tõ lo¹i kh¸c, trong tiÕt häc nµy, thÇy cïng c¸c em t×m hiÓu vÒ Phã Tõ. 
 * Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu phã tõ lµ g×?
i. Phã tõ lµ g×?
* GV: Treo b¶ng phô ®· viÕt VD
* GV cho HS ®äc VD
? C¸c tõ in ®Ëm bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? Nh÷ng tõ ®­îc bæ sung ý nghÜa thuéc tõ lo¹i nµo?
? NÕu quy ­íc nh÷ng tõ in ®Ëm lµ X vµ nh÷ng tõ bæ sung lµ Y em h·y vÏ m« h×nh cô thÓ tõng tr­êng hîp? 
? NÕu gäi m« h×nh X + Y lµ mét côm tõ, nhËn xÐt vÒ vÞ trÝ vµ vai trß cña X?
* GV: Nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm theo ®éng tõ, tÝnh tõ ®Ó bæ sung ý nghÜa cho ®éng tõ, tÝnh tõ gäi lµ phã tõ.
? Phã tõ lµ g×?
* Bµi tËp nhanh: (B¶ng phô)
x¸c ®Þnh m« h×nh X + Y hoÆc Y +X trong 2 ng÷ c¶nh sau:
a. Ai ¬i chua ngät ®· tõng
Non xanh n­íc b¹c ta ®õng quyªn nhau
 (Ca dao)
b. ThÕ råi DÕ Cho¾t t¾t thë. T«i th­¬ng l¾m. Võa th­ng võa ¨n n¨n téi m×nh. Gi¸ t«i kh«ng trªu chÞ Cèc th× ®©u ®Õn nçi ch¾t viÖc g×.
 (T« Hoµi)
- HS ®äc VD vµ chs ý c¸c tõ in nghiªng
- HS tr¶ lêi 
- HS nghe
- HS rót ra ghi nhí
- 2 HS lªn b¶ng lµm, c¸c em kh¸c lµm vµo giÊy nh¸p
1. VÝ dô:
- C¸c tõ: ®·, còng, vÉn, ch­a, thËt, ®­îc, rÊt, ra bæ sung ý nghÜa cho c¸c tõ: ®i, ra, thÊy, lçi l¹c, soi g­¬ng, ­a nh×n, to, b­íng.
- Tõ lo¹i:
+ §éng tõ: ®i, ra, thÊy, soi...
+ TÝnh tõ: lçi l¹c, ­a, to, b­íng...
- M« h×nh:
X + Y Þ ®· ®i, còng ra, thËt lçi l¹c.
Y + X Þ soi g­¬ng ®­îc, to ra
X cã thÓ ®øng tr­íc hoÆc sau Y trong m« h×nh X + Y.
2. Ghi nhí: SGK - tr12
a. X + Y: ®· tõng, ®õng quyªn.
b. X + Y: kh«ng trªu
 Y + X: th­¬ng l¾m
Ho¹t ®éng 2: Ph©n lo¹i phã tõ
ii. C¸c lo¹i phã tõ:
* GV treo b¶ng phô 
* GV cho HS ®äc vÝ dô
- Nh÷ng phã tõ nµo ®i kÌm víi c¸c tõ: Chãng, trªu, tr«ng thÊy, loay hoay?
- M« h×nh ho¸ tõng tr­êng hîp cô thÓ
- HS tr¶ lêi c¸ nh©n
1. VÝ dô: (SGK -Tr13)
* C¸c phã tõ: ®õng, kh«ng, ®·, ®ang, l¾m.
* M« h×nh:
- X + Y: ®õng trªu, kh«ng tr«ng thÊy, ®ang loay hoay, ®· tr«ng thÊy.
- Y + X : chãng lín l¾m
- §iÒn c¸c phã tõ ë môc I vµ II vµo b¶ng? (GV dïng b¶ng phô ®· chuÈn bÞ tr­íc)
- HS th¶o luËn nhãm trong 3 phót sau ®ã c¸c nhãm tr×nh bµy
PT ®øng tr­íc
PT ®øng
ChØ quan hÖ thêi gian
®·, ®ang
ChØ møc ®é
thËt, rÊt
l¾m
ChØ sù tiÕp diÔn t­¬ng tù
còng
ChØ sù phñ ®Þnh
kh«ng
ChØ sù cÇu khiÕn
®õng
ChØ kÕt qu¶ vµ h­íng
®­îc, ra
ChØ kh¶ n¨ng
vÉn ch­a
* Em h·y nªu l¹i c¸c lo¹i phã tõ?
- Em h·y ®Æt c©u cã phã tõ vµ cho biÕt ý nghÜa cña phã tõ Êy?
- HS rót ra kÕt luËn
2. Ghi nhí: SGK- tr14
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn HS luyÖn tËp
iii. luyÖn tËp:
* GV: cho HS ®äc bµi tËp
- Em h·y t×m phã tõ vµ nªu t¸c dông cña phã tõ?
* GV: H­íng dÉn HS viÕt ®o¹n v¨n:
- Néi dung: ThuËt l¹i viÖc DÕ MÌn trªu chÞ Cèc dÉn ®Õn c¸i chÕt cña DÕ Cho¾t.
- §é dµi: 3 ®Õn 5 c©u
- KÜ n¨ng : cã ý thøc dïng PT
 §o¹n V¨n mÉu: Mét h«m t«i nh×n thÊy chÞ Cèc®ang rØa c¸nh gÇn hang m×nh. T«i nãi víi Cho¾t trªu chäc chÞ cho vui. Cho¾t rÊt sî chèi ®©y ®Èy. T«i h¸t c¹nh khoÐ khiÕn chÞ Cèc ®iªn tiÕt vµ t×m ra DÕ Cho¾t. ChÞ Cèc ®· mæ cho Cho¾t nh÷ng có trêi gi¸ng khiÕn cËu ta ng¾c ngo¶i v« ph­¬ng cøu sèng.
* GV nªu ®Ò tµi ®Ó HS ®Æt
- HS ®äc 
- 2 em mçi em lµm mét phÇn
- Líp nhËn xÐt
- HS viÕt ®o¹n v¨n trong 5 phót sau ®ã ®äc , nhËn xÐt
- C¸c tæ thi ®ua
Bµi tËp1: T×m vµ nªu t¸c dông cña c¸c phã tõ trong ®o¹n v¨n:
a. - §·: phã tõ chØ quan hÖ thêi gian.
- Kh«ng: sù phñ ®Þnh
- Cßn: sù tiÕp diÒn t­¬ng tù
- §·: thêi gian
- §Òu: sù tiÕp diÔn
- §­¬ng, s¾p: thêi gian
- L¹i: tiÕp diÔn
- Ra: kÕt qu¶ vµ h­íng
- Còng sù tiÕp diÔn
- S¾p : thêi gian
b. §·: thêi gian
- §­îc: kÕt qu¶
Bµi 2: 
- Ph©n tÝch: 
+ §ang: thêi gian hiÖn t¹i
+ RÊt : møc ®é
+ Ra: kÕt qu¶
Bµi 3: HS thi ®Æt c©u nhanh cã dïng phã tõ.
4. Cñng cè
- ThÕ nµo phã tõ? Nªu c¸c lo¹i phã tõ?
4. H­íng dÉn häc tËp:
Häc bµi, thuéc ghi nhí.
Hoµn thiÖn bµi tËp.
So¹n bµi: T×m hiªñ chung vÒ v¨n miªu t¶.
----------------------------------*****----------------------------------
Ngµy d¹y: 05/01/2011
TiÕt 76
T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶
A. Môc tiªu bµi häc: 
Gióp häc sinh:
N¾m ®­îc nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ v¨n miªu t¶ tr­íc khi ®i s©u vµo mét sè thao t¸c chÝnh nh»m t¹o lËp v¨n b¶n nµy.
NhËn diÖn tr­íc nh÷ng ®o¹n v¨n, bµi v¨n miªu t¶.
HiÓu ®­îc trong nh÷ng t×nh huèng nµo th× ng­êi ta th­êng dïng v¨n miªu t¶.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn:
+ So¹n bµi
+ §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
+ B¶ng phô viÕt t×nh huèng.
- Häc sinh:
+ So¹n bµi
+ B¶ng phô ®Ó ho¹t ®éng nhãm
C. C¸c b­íc lªn líp:
1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. KiÓm tra bµi cò:
KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS
3. Bµi míi
 * Giíi thiÖu bµi
- ë TiÓu häc c¸c em ®· ®­îc häc vÒ v¨n miªu t¶. C¸c em ®· viÕt 1 bµi v¨n miªu t¶: t¶ ng­êi, vËt, phong c¶nh thiªn nhiªn...VËy em nµo cã thÓ nhí vµ tr×nh bµy thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶?
* Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: H×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ v¨n miªu t¶
i. ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶:
* GV treo b¶ng phô 
- Yªu cÇu HS ®äc 3 t×nh huèng
- Trong 3 t×nh huèng nµy, t×nh huèng nµo cÇn sö dông v¨n miªu t¶? V× sao?
- Em h·y chØ ra 2 ®o¹n v¨n t¶ DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t?
- Qua ®o¹n v¨n trªn em thÊy DÕ MÌn cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt? Nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nµo cho thÊy ®iÒu ®ã?
- DÕ Cho¾t cã ®Æc ®iÓm g× kh¸c DÕ MÌn, t×m chi tiÕt h×nh ¶nh ®ã?
- Em h·y rót ra nh÷ng ®iÒu ghi nhí vÒ v¨n miªu t¶?
GV: NhÊn m¹nh nh­ nh÷ng ®iÒu ghi nhí.
* GV: V¨n miªu t¶ rÊt cÇn thiÕt trong ®êi sèng con ng­êi vµ kh«ng thÓ thiÕu trong t¸c phÈm v¨n ch­¬ng.
- Em h·y t×m mét sè t×nh huèng kh¸c còng sö dông v¨n miªu t¶?
- HS ®äc
- HS trao ®æi nhãm trong 3 phót
- 2 HS mçi HS chØ 1 ®o¹n
- HS tr¶ lêi
- HS rót ra ghi nhí
- 1 em ®äc l¹i ghi nhí
- HS nªu c¸c t×nh huèng th­êng g¨p trong cuéc sèng.
1. T×m hiÓu VD:
* C¶ 3 t×nh huèng dÒu sö dông v¨n miªu t¶ v× c¨n cø vµo hoµn c¶nh vµ môc ®Ých giao tiÕp:
- T×nh huèng 1: t¶ con ®­êng vµ ng«i nhµ ®Ó ng­êi kh¸c nhËn ra, kh«ng bÞ l¹c.
- T×nh huèng 2: t¶ c¸i ¸o cô thÓ ®Ó ng­êi b¸n hµng kh«ng bÞ lÊy lÉn, mÊt thêi gian.
- T×nh huèng 3: t¶ ch©n dung ng­êi lùc sÜ ®Ó ng­êi ta h×nh dung ng­êi lùc sÜ nh­ thÕ nµo.
 Þ Râ rµng, viÖc sö dông v¨n miªu t¶ ë ®©y lµ hÕt søc cÇn thiÕt
* Hai ®o¹n v¨n t¶ DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t rÊt sinh ®éng:
- §o¹n t¶ DÕ MÌn: "Bëi t«i ¨n uèng ®iÒu ®é...®­a c¶ hai ch©n lªn vuèt r©u..."
- §o¹n t¶ DÕ Cho¾t: "C¸i anh chµng DÕ Cho¾t...nhiÒu ng¸ch nh­ hang t«i..."
* Hai ®o¹n v¨n trªn gióp ta h×nh dung ®Æc ®iÓm cña hai chµng DÕ rÊt dÔ dµng.
* Nh÷ng chi tiÕt vµ h×nh ¶nh:
- DÕ MÌn: Cµng, ch©n, khoeo, vuèt, ®Çu, c¸nh, r¨ng, r©u... nh÷ng ®éng t¸c ra oai khoe søc khoÎ.
- DÕ Cho¾t: D¸ng ng­êi gÇy gß, dµi lªu nghªu...nh÷ng so s¸nh, g· nghiÖn thuèc phiÖn, nh­ ng­êi cëi trÇn mÆc ¸o ghi-lª...nh÷ng ®éng tÝnh tõ chØ sù yÕu ®uèi.
2. Ghi nhí: SGK - tr16
- C¸c t×nh huèng:
+ Em mÊt c¸i cÆp vµ nhê c¸c chó c«ng an t×m hé
+ B¹n kh«ng ph©n biÖt ®­îc co cua ®ùc vµ cua c¸i.
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn HS luyÖn tËp ë líp
ii. LuyÖn tËp:
- GV: Gäi HS ®äc bµi tËp
- Gäi hs lµm bµi tËp
* GV: Gäi HS ®äc bµi tËp a
- Sau khi HS tr×nh bµy ý kiÕn, GV kÕt luËn nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý khi viÕt 2 ®o¹n v¨n
- HS ®äc
- 3 em mçi em lµm 1 ®o¹n
- HS ®äc
- HS tr×nh bµy
Bµi 1: 
§o¹n 1: Ch©n dung DM ®­îc nh©n ho¸: kho¶, ®Ñp, trÎ trung, cµng mÉm bãng, vuèt cøng, nhän ho¾t...
- §o¹n2: H×nh ¶nh chó L­îm gÇy, nhanh, vui, ho¹t b¸t, nhÝ nh¶nh nh­ con chim chÝch...
- §o¹n 3: C¶nh hå ao, bê b·i sau trËn m­a lín. ThÕ giíi loµi vËt ån µo, n¸o ®éng kiÕm ¨n..
Bµi 2: 
a. NÕu ph¶i viÕt bµi v¨n t¶ c¶nh mïa ®«ng ®Õn ë quª h­¬ng em, ta cÇn ph¶i nªu: Sù thay ®æi cña trêi, m©y, c©y cá, mÆt ®Êt, v­ên, giã m­a, kh«ng khÝ, con ng­êi...
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn lµm bµi tËp ë nhµ
- §äc ®o¹n v¨n L¸ rông cña Kh¸i H­ng: C¶nh l¸ rông mïa ®«ng ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ kÜ l­ìng nh­ thÕ nµo? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt næi bËt? C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n v¨n Êy?
4. Cñng cè
- GV nhÊn m¹nh nh÷ng ®iÓm cÇn ghi nhí khi lµm bµi v¨n miªu t¶.
5. H­íng dÉn häc tËp:
Häc bµi, thuéc ghi nhí.
Hoµn thiÖn bµi tËp.
So¹n bµi: S«ng n­íc Cµ Mau
----------------------------------*****----------------------------------