Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 112: Câu trần thuật đơn có từ "Là" - Năm học 2011-2012

Tiết 112 Ngày soạn : 20/3/2012
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN Cể TỪ LÀ
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm được khỏi niệm loại cõu trần thuật đơn cú từ là
- Biết sử dụng hiệu quả cõu trần thuật đơn cú từ là trong núi và viết.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
 1. Kiến thức
- Đặc điểm của cõu trần thuật đơn cú từ là.
- Cỏc kiểu cõu trần thuật đơn cú từ là
 2. Kỹ năng:
- Nhận biết được cõu trần thuật đơn cú từ là và xỏc định được cỏc kiểu cấu tạo cõu trần thuật đơn cú từ là trong văn bản.
- Xỏc định được chủ ngữ và vị ngữ trong cõu trần thuật đơn cú từ là.
- Đặt được cõu trần thuật đơn cú từ là.
III. CHUẨN BỊ
 1- Học sinh : Soạn bài 
 2- Giỏo viờn : Tham khảo tài liệu
IV. LấN LỚP: 
 1. Ổn định : - Kiểm tra sĩ số . 
 2. Bài cũ : 
- Thế nào là cõu trần thuật đơn ? Cho vớ dụ ? 
- Làm bài tập 3 ( 102 ) 
 3. Bài mới : 
 HĐ1. 
 Giới thiệu bài: Trong cõu trần thuật đơn, cú cõu dựng từ là, cú cõu lại khụng dựng từ là. Hai kiểu cõu này cú sự khỏc nhau về hỡnh thức và ý nghĩa khỏi quỏt. Bài học hụm nay, cỏc em sẽ tỡm hiểu Cõu trần thuật đơn cú từ là.
 HĐ2
* Học sinh đọc vớ dụ :
? Hóy xỏc định chủ ngữ và vị ngữ trong từng cõu . 
? VN trong cỏc cõu này cú cấu tạo ntn?
HS phõn tớch từng VD và nhận xột 
- VN là DT- CDT; TT CTT
? Từ phủ định bao gồm những từ nào? - - Khụng phải, chưa phải
? Em hóy thờm cỏc từ phủ định đú vào trước VN và nhận xột.
? Nhận xột về cấu tạo của vị ngữ trong từng cõu.
? Đứng trước VN cú từ nào, VN do cỏc từ, cụm từ nào tạo thành?
GV KL 
? Hóy nờu đặc điểm của cõu trần thuật đơn cú từ là.
 HĐ3
* HS đọc lại cỏc cõu vừa phõn tớch ở PI
? VN của cõu văn nào trỡnh bày cỏc hiểu về sự vật, hiện tượng, khỏi niệm núi ở CN 
? VN của cõu nào cú tỏc dụng giới thiệu sự vật hiện tượng, khỏi niệm nờu ở CN
? VN của cõu nào thể hiện sự đỏnh giỏ đối với sự vật, hiện tượng, khỏi niệm núi ở CN 
? Cõu trần thuật đơn cú từ là được phõn làm mấy loại ? 
* Học sinh đọc mục ghi nhớ ? 
* GV phõn tớch VD để hs phõn biệt cõu TT đơn cú từ là với cõu cú từ là ở vị ngữ
 HĐ4
* Học sinh thảo luận nhúm : bài 1 
* Đại diện nhúm trả lời – Học sinh thảo luận nhận xột . 
* Giỏo viờn nhận xột . 
 Bài 2 : Học sinh làm : 
Gọi 2 học sinh lờn bảng làm 
Học sinh nhận xột – Giỏo viờn nhận xột . 
Bài 3 : Học sinh viết đoạn văn . 
 Gọi 2 học sinh đọc –nhận xột . 
I. Đặc điểm của cõu trần thuật đơn cú từ là. 
 1. Vớ dụ : 
 a. Bà đỡ Trần / là người huyện Đụng Triều.
 C V
 ( là+CDT)
b. Truyền thuyết / là loại truyện  kỳ ảo. 
 C V
 ( là+ CDT)
c. Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ / là một ngày
 C V
 trong trẻo sỏng sủa ( là + CDT)
 V
 d. Dế Mốn trờu chị Cốc / là dại. ( là + TT)
 C V
* Thờm từ phủ định vào trước VN.
- Bà đỡ Trần khụng phải là người huyện Đụng Triểu.
- Dế Mốn trờu chị Cốc là khụng dại 
2. Nhận xột 
 - Cấu tạo của vị ngữ . 
 + Là+ DT(CDT)
 + Là+ ĐT(CĐT)
 + Là+ TT(CTT)
 -> Khi VN biểu thị ý phủ định, nú kết hợp với cỏc từ khụng phải, chưa phải
*. Ghi nhớ: SGK 
II. Cỏc kiểu cõu trần thuật đơn cú từ là
 1. Vớ dụ PI.
 2. Nhận xột 
- Cõu a (I): cõu giới thiệu (bà đỡ Trần là người huyện Đụng Triều)
- Cõu b (I): cõu định nghĩa( Truyền thuyết là loại truyện) 
- Cõu c (I): cõu miờu tả( là 1 ngày trong trẻo )
- Cõu d (I): cõu đỏnh giỏ( ...là dại) 
* Ghi nhớ: sgk /t115
Chỳ ý:
- Người ta/ gọi chàng là Sơn Tinh
 C V P1 P2
( Từ là cú n/v nối ĐT gọi với phụ ngữ của ĐT)
III. Luyện tập : 
 Bài 1 : 
- Cõu ở vớ dụ b và đ là khụng phải cõu trần thuật đơn cú từ là. 
- Cỏc cõu cũn lại đều là cõu trần thuật đơn cú từ là . 
 Bài 2 : 
- Cõu a: Hoỏn dụ / là  diễn đạt -> cõu ĐN
- Cõu c : Tre / là nụng dõn -> cõu đỏnh giỏ . 
Tre / cũn là  tuổi thơ -> cõu đỏnh giỏ . 
Nhạc của trỳc, của tre / là khỳc nhạc đồng quờ -> cõu đỏnh giỏ . 
cõu d : Cả 5 cõu => Cõu giới thiệu
Cõu e : cả 2 cõu -> cõu đỏnh giỏ . 
Bài 3 : Viết đoạn văn : 
 4. Củng cố:
 - Nhắc lại khỏi niệm Cõu TT cú từ là
 5. Hướng dẫn về nhà :
 - Học bài .
 - Soạn tiết 113: Lao xao .