Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Bài 9: Sơn Tinh, Thủy Tinh

Sơn Tinh, Thủy TinhI, Tìm hiểu chung1. “Sơn Tinh, Thủy Tinh” thuộc loại truyền thuyết về thời vua Hùng “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là câu chuyện tưởng tượng kì ảo, giải thích hiện tượng lũ lụt và thể hiện sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, đồng thời suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua HùngVùng núi Tản Viên, điểm cao nhấtLà một trong những địa bàn sinh tụđầu tiên của người Lạc Việt, nơi tậptrung hùng khí thiêng liêng của đấtnước. Nơi đây, thần núi rất được đềcao. Từ phong tục thờ thần núi và thực tế của công cuộc trị thủy để bảovệ sinh mệnh, nguồn sống của cư dântrồng lúa nước, người xưa đã tưởngtượng, sáng tạo nên truyện “Sơn TinhThủy Tinh” để giải thích hiện tượngbão lụt hằng năm ở lưu vực sông Đà,sông Hồng, đồng thời biểu dương sứcmạnh và ước mơ chế ngự lũ lụt củanhân dân ta.Nỳi Ba Vỡ, Nỳi Tản ViờnĐền Và – nơi thờ Sơn Tinh lớn nhất nướcNhan đềTrong các tên gọi sau, nhan đề nào em thấy phù hợp: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh Truyện Vua Hùng, Mị Nương, Sơn Tinh, Thủy Tinh Vua Hùng kén rểGiải thích sự lựa chọn.Tên văn bản là “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là phù hợp nhấtvì được gọi theo tên hai nhân vật chính là Sơn Tinh, Thủy Tinh. Đây là cách đặt tên theo kiểu truyền thống, thói quen của dân gian, như : Tấm Cám, Sọ Dừa, Thạch SanhTên gọi cũng cần phù hợp với tinh thần chungcủa truyện 2. Văn bản “Sơn Tinh, Thủy tinh”Sắp xếp lại các chi tiết sau cho đúng thứ tựvà kể tóm tắt lại câu chuyện1.Vua Hùng kén rể2. Sơn Tinh đến trước, rước Mị Nương về3.Vua Hùng ra điều kiện chọn rể4. Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nướcđánh Sơn Tinh.5.Năm nào Thủy Tinh dâng cũng dâng nướcđánh Sơn Tinh nhưng đều thua.6. Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn.7. Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh bị thua, phải rút về.1632475II, Tìm hiểu văn bản1. Giới thiệu nhân vật Sơn Tinh, Thủy TinhSự xuất hiệnCả hai cùng xuất hiện vì muốn cầu hôn MịNương – con gái của Hùng Vương thứ 18Cả hai đều là những vị thần, có tài lạ khiến VuaHùng băn khoăn, không biết nên gả con gái cho ai.Sơn TinhVẫy tay về phía đôngPhía đông nổi cồn bãiVẫy tay về phía tâyPhía tây mọc lên từng dãy núi đồiở vùng núi Tản ViênThủy Tinhở miền biểnHô mưaMưa vềGọi gióGió đến2. Cuộc chiến cân tài cân sức giữa thần Núi và thần NướcVua Hùng chọn rể bằng cách nào?Cả hai đều xứng làm rể Vua Hùng : một người là chúa vùng non cao, một người là chúa vùng nước thẳm. Vua Hùng băn khoăn không biết nên nhận lời ai, từ chối aiCuối cùng, vua hẹn sớm hôm sau ai mang sính lễ đến trướcthì được rước công chúa về. Sính lễ gồm: Voi chín ngà, gàchín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.ý nghĩa của sính lễThể hiện thái độ của Vua Hùng :yêu mến Sơn TinhSính lễ đòi hỏi mỗi thứ một đôi, theo quan niệm dân gian là biểu hiện của hạnh phúc, sự trọn vẹn, có đôi.Kết quảSơn Tinh đến sớm, rước Mị Nươngvề núiThủy Tinh đến sau, không lấy được vợ, đùngđùng nổi giận, đem quân đuổi theo, đòi cướp Mị Nương vềTheo em tại sao Sơn Tinh lại dành chiến thắng?Nếu Thủy Tinh thắng thì hậu quả sẽ thế nào?Chiến thắng của Sơn Tinh phản ánh ước mơ gì của nhân dân ta lúc bấy giờ? Cuộc chiến giữa thần Núi và thần Nước là một cuộc chiến đấu cân tài cân sức. Tuy nhiên chiến thắng cuối cùng đã thuộc về thần Núi. Đó chính là mơ ước của nhân dân ta trong việc chống lại nạn lũ lụt thiên tai đáng sợ lúc bấy giờ.III, Luyện tập