Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 15: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự - Năm học 2009-2010

Tiết 15:
tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự
a. mục tiêu cần đạt
 Qua bài học GV giúp HS :
 - Nắm vững các kĩ năng tìm hiểu đề và cách làm một bài văn tự sự,các bước và nội dung tìm hiểu đề,lập ý,lập dàn ý và viết thành văn.
b. chuẩn bị
 - GV : Bảng phụ
 - HS : Đọc trước bài.
c. tiến trình dạy – học
 I. ổn định tổ chức ( 1’)
 II. kiểm tra bài cũ ( 4’)
 1. Chủ đề của bài văn tự sự là gì ? Tìm chủ đề truyên Thánh Gióng ?
 2. Nêu dàn bài của một bài văn tự sự ? Dàn bài truyện Thánh Gióng ?
 III. Bài mới ( 35’)
 *GV giới thiệu bài.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV ghi 6 đề văn trong SGK vào bảng phụ.
 HS đọc đề trong SGK.
 GV kẻ bảng làm 2 cột.
HS trả lời câu hỏi.
 ? Đề 1,2 thuộc thể loại gì 
 ? Các đề 3,4,5,6 không có từ kể ,vậy có phải là văn tự sự không ? Vì sao
 ? Lời đề văn 1,2 nêu ra yêu cầu gì
 ? Chữ nào trong đề cho em biết điều dó
 ? Các đề 3,4,5,6 yêu cầu làm nổi bật điều gì
 HS trả lời.
 GV chuẩn xác.
 GV yêu cầu HS so sánh sự khác nhau trong các đề.
 ? Đề nào nghiêng về kể việc
 ? Đề nào nghiêng về kể người
 ? Đề nào nghiêng về tường thuật
 HS so sánh -> trả lời.
 ? Khi tìm hiểu đề văn tự sự cần có điều kiện gì
 HS nêu. GV chốt.
 GV chọn 1 đề trong SGK.
 HS đọc đề.
 ? Bước đầu tiên khi đọc đề văn em phải làm là gì
 HS nêu.
 ? Đề nêu yêu cầu nào buộc em phải thực hiện
 ? Thế nào là em thích 
 ? Thế nào là viết bằng lời văn của em
 HS giải thích.
 GV nêu ý chuyển tiếp .
 ? Em sẽ chọn truyện nào
 HS tự chọn.
 ? Truyện có những nhân vật nào
 ? Thể hiện chủ đề gì
 HS nêu .GV chuẩn xác.
 ? Em định kể những sự việc chính nào 
 HS nêu.
 ? Kết quả ra sao
 GV dùng bảng phụ ,giải thích từ dàn ý 
 ? Em dự định sẽ sắp xếp các sự việc theo trình tự như thế nào
 HS nêu từ sự việc mở đầu -> diễn biến -> Kết thúc.
? Sau khi đã làm dàn ý thao tác cuối cùng là gì
 ? Bài viết cần đảm bảo yêu cầu gì
 HS nêu. GV chuẩn xác.
 ? Muốn làm một bài văn tự sự cần trải qua những bước nào
 HS nêu .
 GV chốt.
 HS đọc ghi nhớ trong SGK.
 ? Em hãy ghi vào giấy dàn ý truyện Thánh Gióng theo yêu cầu của đề TLV trên
 HS đọc 1 số cách mở bài trong SGV trang 97.
 ? Cách diễn đạt ở các phần mở bài trên khác nhau như thế nào
 HS nêu.GV chuẩn xác.
I. Đề,tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự ( 25’)
1. Đề văn tự sự
a. Ví dụ ( SGK)
b. Nhận xét
 Đề 1,2
 Đề 3,4,5,6
- Thể loại : tự sự
- Yêu cầu :
1. Kể chuyện em thích bằng lời văn của em.
2. Kể chuyện người bạn tốt.
- Tự sự vì yêu cầu có việc,có chuyện.
3. Kỉ niệm ngày thơ ấu.
4. Ngày sinh nhật của em.
5. Quê em đổi mới.
6. Em đã lớn.
=> Kể việc : đề 1,3,4
 Kể người : đề 2,6
 Kể tường thuật : đề 5.
c. Ghi nhớ 
- Khi tìm hiểu đề văn tự sự -> phải tìm hiểu kĩ lời văn của đề.
- Nắm vững yêu cầu của đề.
2. Cách làm bài văn tự sự
a. Ví dụ : Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em
b. Nhận xét
* Tìm hiểu đề
- Kể chuyện
 Em thích (Tự do)
 Bằng lời văn của em ( Không sao chép nguyên bản như SGK)
* Lập ý
VD : Truyện Thánh Gióng
- Nhân vật chính : Thánh Gióng.
- Nhân vật phụ : vợ chống ông lão,bà con sứ giả.
- Chủ đề : Đề cao tinh thần chống giặc và quan tâm thắng giặc ngoại xâm của người anh hùng.
* Lập dàn ý
- Đời Hùng Vương thứ 6 .... có hai vợ chồng ông lão không con... nằm đấy.
- Giặc Ân xâm phạm bờ cõi...
- Gióng cất tiếng nói đòi đi đánh giặc.
- Lớn nhanh như thổi...
- Bà con góp gạo nuôi Gióng ...
- Gióng ra trận giết giặc
- Thắng giặc -> bay về trời
- Vua nhớ công ơn ...
* Viết bài
- Bố cục 3 phần :
+ Mở bài
+ Thân bài
+ Kết bài
c. Ghi nhớ 
Các bước tiến hành để làm bài văn tự sự :
 - Tìm hiểu đề văn tự sự.
 - Lập ý.
 - Lập dàn ý.
 - Viết thành văn.
II. Luyện tập ( 10’)
Lập dàn ý truyện Thánh Gióng
VD : + Mở bài
- Cách a : Giới thiệu người anh hùng.
- Cách b : Nói đến chú bé lạ
- Cách c : Nói đến sự biến đổi
- Cách d : Nói đến 1 nhân vật mà ai cũng biết.
 + Thân bài : Kể diễn biến.
 + Kết bài
 IV. Củng cố ( 3’)
 ? Hãy nêu cách làm một bài văn tự sự
 V. Hướng dẫn về nhà ( 2’)
 - Nắm chắc bài.
 - Chuẩn bị một số đề trong SGK.
 -------------------------- ****************--------------------------------