Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 118: Câu trần thuật đơn không có từ là - Mai Anh Hoa - Năm học 2006-2007

Ngày soạn: Tiết 118 
Ngày dạy: Câu trần thuật đơn không có từ là
A.Mục tiờu cần đạt.
1. Kiến thức.
Giúp học sinh:
- Nắm được kiểu câu trần thuật đơn không có từ là.
2. Kĩ năng.
- Nắm được tác dụng của kiểu câu này.
3. Thái độ.
- Có ý thức đặt câu trần thuật đơn không có từ là.
B. Chuẩn bị: 
* Giáo viên: Chuẩn bị bảng phụ.
* Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn.
C. Tiến trỡnh tổ chức cỏc hoạt động.
 Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là?
Làm bài tập 3/116/SGK.
 Hoạt động 2: Giới thiệu bài.
 Hoạt động 3: Bài mới.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cần đạt
GV treo bảng phụ
? Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu trên.
? Nhận xét gì về cấu tạo từ loại của bộ phận vị ngữ?
? Chọn các từ, cụm từ phủ định thích hợp điền vào trước vị ngữ trong những câu trên (không không phải, chưa chưa phải).
? Khi thêm từ phư định ý nghĩa của câu có gì khác so với các câu trên?
? Các câu trên được gọi là câu tường thuật đơn không có từ là : Nêu đặc điểm của câu tường thuật đơn không có từ là?
? Đặt 1 câu trần thuật đơn không có từ là?
? Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong 2 ví dụ trên?
? So sánh câu (a) và (b), em thấy chúng có điểm gì giống và khác nhau?
? Chọn 2 câu đã cho lấy 1 câu phù hợp để điền vào chỗ trống trong đoạn văn? Giải thích lí do?
- Đọc lại 2 câu văn.
? Mục đích của câu (a) là gì?
? Mục đích của câu (b) là gì?
? Về cấu tạo ngữ pháp có gì khác nhau?
? Thế nào là câu miêu tả? Câu tồn tại?
? Yêu cầu của bài tập 1 là gì?
? Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau.
? Học sinh xác định câu miêu tả hay câu tồn tại.
- Viết 1 đoạn văn (5->7 câu) tả cảnh trường em trong đó có sử dụng ít nhất là 1 câu tồn tại.
- Học sinh đọc bài tập SGK.
- Học sinh phân tích cấu tạo ngữ pháp.
- Học sinh nhận xét.
- Học sinh thay.
- Học sinh so sánh
-> Nhân xét.
- Học sinh khái quát rút ra ghi nhớ.
- Học sinh đọc ví dụ SGK.
- Học sinh so sánh nhận xét.
- Học sinh thực hiện.
- Học sinh khái quát rút ra ghi nhớ.
- Học sinh xác định.
- Học sinh nhắc lại yêu cầu bài tập 2.
- Học sinh viết 1 đoạn văn.
I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là.
1. Bài tập: SGK
a. Phú ông/ mừng lắm
b. Chúng tôi/ tụ hội ở góc sân
-> Cụm tính từ, cụm động từ đảm nhiệm.
- Phú ông không (chưa) mừng lắm.
- Chúng tôi không (chưa) tụ hội ở góc sân.
- Thêm từ phủ định.
-> Vị ngữ biểu thị ý phủ định.
Cấu trúc: Chủ ngữ + từ phủ định + vị ngữ.
2. Ghi nhớ ( SGK ).
VD: Ta/ giữ gìn 1 nền văn hóa.
II. Câu miêu tả và câu tồn tại.
1. Bài tập
a. Đằng cuối bãi, 2 cậu bé con tiến lại.
b. Đằng cuối bãi, tiến lại 2 cậu bé con.
* Giống: 
- Cùng thông báo 1 nội dung.
- Đều có trạng ngữ.
- Đều là câu trần thuật đơn không có từ là.
* Khác: Cấu tạo.
- Câu (a) Chủ ngữ - Vị ngữ.
- Câu (b) Vị ngữ - Chủ ngữ.
- Câu (b) điền vào đoạn văn là phù hợp với nội dung thông báo về sự xuất hiện của 2 cậu bé.
- Miêu tả hành động, trạng động của sự vật.
-> Câu miêu tả.
- Câu (b): Thông báo về sự xuất hiện. tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật.
-> Câu tồn tại.
2. Ghi nhớ ( SGK )
III. Luyện tập
1. Bài tập 1
a . - Bóng trè/ chùm lên.
-> Câu miêu tả.
- Dưới bóng tre, thấp thoáng mái chùa cổ kính.
-> Câu tồn tại.
b. - Bên hàng xóm tôi, có cái hang
-> Câu tồn tại.
c. - Măng trồi lên nhọn hoắt.
- > Câu miêu tả.
- Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.
-> Câu tồn tại.
2. Bài tập 2.
Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà
- Làm bài tập 2, 3.
- Chuẩn bị bài: Ôn tập văn miêu tả.