Giáo án môn Ngữ văn 9 - Tuần 20

TUẦN: 20
TIẾT : 91& 92 BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
 (Trích) 
 (Chu Quang Tiềm)
I. Mục tiêu cần đạt: 
Giúp học sinh:
- Hiểu được sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách.
- Rèn luyện thêm cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội bài nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của Chu Quang Tiềm.
II. Chuẩn bị: 
- Giáo viên: tư liệu và chân dung tác giả
- Học sinh soạn bài ở nhà.
III. Tiến trình tiết dạy: 
1. Kiểm tra bài cũ: KT phần chuẩn bị của HS
2. Giới thiệu bài: Nêu tầm quan trọng của việc đọc sách.
3. Bài mới:
* Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm, bố cục...
* Hoạt động 2: 
- HS đọc văn bản, chú thích 
GV: Phương thức biểu đạt chính của văn bản này là gì ?
HS: => Nghị luận
GV: Trọng tâm của văn bản này là gì ?
HS:=> Tầm quan trọng và phương pháp đọc sách.
GV: Vấn đề nghị luận của bài viết này là gì?
HS: => Bàn về đọc sách.
GV: Dựa theo bố cục, hãy tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề ấy?
* Hoạt động 3:
- HS đọc lại phần 1 của văn bản.
GV: Nêu nhận thức của mình về tầm quan trọng của sách trên con đường phát triển của nhân loại?
VD: Hiểu lịch sử nước nhà, thế giới nhờ đâu?
VD: Hiểu lịch sử của trái đất nhờ đâu?
GV: Việc đọc sách có ý nghĩa gì?
GV: Đọc sách có dễ không?
- Tại sao cần lựa chọn sách khi đọc?
HS: => Trong tình hình hiện nay, sách vở ngày càng nhiều thì việc đọc sách ngày càng khó khăn -> Hai thiên hướng sai lệch mà Chu Quang Tiềm đã chỉ ra:
+ Sách nhiều: Không chuyên sâu, không biết nghiền ngẫm.
+ Sách nhiều: Khó chọn, lãng phí thời gian và sức lực với những quyển sách không có ích.
GV: Theo tác giả, cần lựa chọn sách đọc như thế nào?
GV: Có thể xem thường những loại sách thường thức hoặc chỉ chú tâm vào nghiên cứu chuyên môn được hay không?
- GV: lời tác giả đã khẳng định: “ Trên đời không có học vấn nào là cô lập tách rời các học vấn khác”; “không biết rộng thì không thể chuyên, không thông thái thì không thể nắm gọn”
=> Kinh nghiệm của học giả lớn, từng trải.
GV: Phân tích lời bàn của tác giả về phương pháp đọc sách?
HS: => GV nhấn mạnh: Lựa chọn sách là điểm quan trọng thuộc phương pháp đọc sách.
Theo tác giả: Đọc sách không chỉ là việc học tập tri thức. Đó còn là chuyện rèn luyện tính cách, học chuyện làm người.
GV: Bài viết có sức thuyết phục cao. Theo em, điều ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào?
GV: Cho HS tình những ví dụ mà tác giả đã ví von, so sánh trong văn bản?
 + Bệnh đau dạ dày
 + Đánh trận
 + Đi chợ mua sắm
 + Con chuột chui vào sừng trâu... thoát.
* Hoạt động 4: Hướng dẫn HS luyện tập.
- HS đọc ghi nhớ.
- Em học được điều gì sau khi học xong văn bản này?
=> HS trả lời tại chỗ -> luyện nói, luyện cách phát biểu cảm nghĩ.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả - tác phẩm:
 (sgk)
2. Đọc, tìm hiểu chú thích
3. Bố cục:
- Học vấn ... phát hiện thế giới mới.
 => Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách.
- Lịch sử ... tự tiêu hao lực lượng.
 => Khó khăn của việc đọc sách hiện nay.
- Phần còn lại.
 => Bàn về phương pháp đọc sách.
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách:
- Sách đã ghi chép, cô đúc và lưu truyền mọi tri thức, thành tựu mà loài người đã tìm tòi và tích luỹ được.
- Sách có thể coi là cột mốc trên con đường phát triển học thuật của nhân loại.
- Sách là kho tàng quý báu của di sản tinh thần.
- Đọc sách là để tích luỹ kiến thức, để hiểu về thế giới mới.
2. Cách lựa chọn sách khi đọc:
- Không tham đọc nhiều, đọc những quyển thực sự có giá trị.
- Đọc kỹ những quyển sách, tài liệu thuộc lĩnh vực chuyên môn.
- Đọc kết hợp cả những loại sách thường thức, gần gũi, kề cận với chuyên môn.
3. Phương pháp đọc sách:
- Không nên đọc lướt qua mà phải đọc nghiền ngẫm nhất là những quyển sách có giá trị.
- Không nên đọc một cách tràn lan mà cần có kế hoạch, hệ thống.
III. Tổng kết:
Văn bản có sức thuyết phục cao:
- Nội dung lời bàn và cách trình bày đạt lí, thấu tình.
- Bốc cục chặt chẽ, hợp lí.
- Cách viết giàu hình ảnh, cách ví von rất thú vị.
* Ghi nhớ (sgk)
* Hoạt động 5: Củng cố dặn dò.
- Xem lại bài và học bài cũ.
- Chuẩn bị bài: Khởi ngữ
Tuần: 20
Tiết : 93 KHỞI NGỮ
I. Mục tiêu cần đạt: 
Giúp học sinh:
- Nhận biết khởi ngữ, phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ của câu.
- Nhận biết công dụng của khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó
II. Chuẩn bị: 
- GV: Bảng phụ ghi ví dụ
- HS: Soạn bài
III. Tiến trình tiết dạy: 
1. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra phần chuẩn bị của HS
2. Bài mới:
* Hoạt động 1: Hướng dẫn HS hình thành kiến thức khởi ngữ.
- HS đọc VD.
- GV trình bày VD lên bảng.
- Phân biệt từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong VD ấy về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ?
 HS thảo luận trả lời
 HD: Xác định chủ ngữ trong câu
- Về vị trí của khởi ngữ?
- Về quan hệ với vị ngữ?
 GV giảng về mối quan hệ với thành phần chính của câu:
 + Quan hệ trực tiếp: trùng với chủ ngữ hoặc vị ngữ
 + Quan hệ gián tiếp: không trùng với chủ ngữ hoặc vị ngữ
- HS đọc ghi nhớ.
 GV chốt lại kiến thức.
* Hoạt động 2: Hướng dẫn HS luyện tập
- HS đọc bài 1.
 Thảo luận tìm khởi ngữ.
- HS đọc bài 2.
 HS lên bảng làm.
* Hoạt động 3:
Cho HS lấy ví dụ về khởi ngữ, đặt câu có chứa khởi ngữ.
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu:
1. Ví dụ:
- Câu a: CN: Anh
 VN: Không ghìm nổi xúc động
 => (Còn) anh: Khởi ngữ
- Câu b: Tôi /cũng giàu rồi.
 CN VN
 => Giàu: Khởi ngữ
- Câu c: Chúng ta / có thể tin ở tiếng ta....
 CN VN
 => Các thể văn.... : Khởi ngữ
2. Nhận xét:
- Khởi ngữ đứng trước chủ ngữ.
- Khởi ngữ không có quan hệ chủ vị với vị ngữ.
VD:
 + Chú thì chú chỉ tiếc vài ba trang giấy.
 + Giàu, tôi cũng giàu rồi. Sang tôi cũng sang rồi.
VD:
 + Quan, người ta sợ cái uy của quyền thế, Nhị Lại, người ta sợ cái uy của đồng tiền.
3. Ghi nhớ: (sgk)
II. Luyện tập:
Bài 1: Tìm khởi ngữ:
a. Điều này b. (Đối với) chúng mình
c. Một mình d. Làm khí tượng
e. (Đồi với) cháu
Bài 2: Chuyển:
a. Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.
b. Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải thì tôi chưa giải được.
VD: Con xin là xin cái mảnh gương kia chứ.
VD: Về việc ấy, tôi hối hận lắm.
* Hoạt động 4: Củng cố dặn dò
- HS học bài cũ. - HS chuẩn bị bài mới “Phép phân tích và tổng hợp”
TUẦN: 20 Tập làm văn
TIẾT : 94 PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
I. Mục tiêu cần đạt:
Giúp học sinh hiểu và biết vận dụng các phép lập luận phân tích, tổng hợp trong tập làm văn nghị luận
II. Chuẩn bị: 
- GV: Bảng phụ ghi ví dụ
- HS : Sọan bài 
III. Tiến trình tiết dạy: 
1. Kiểm tra bài cũ: KT phần chuẩn bị của HS
2. Bài mới:
* Hoạt động 1: TH phép PT & TH
Yêu cầu 1 -> 2 học sinh đọc văn bản.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu phép phân tích.
GV: Bài văn đã nêu những dẫn chứng gì về trang phục?
HS: Vì sao không ai làm điều phi lí như tác giả đã nêu?
HS: => Không phù hợp hoàn cảnh.
 GV có thể lần lượt hỏi: D/c thứ nhất nêu ra vấn đề gì? D/C thứ hai nêu ra vấn đề gì?...
- GV giảng lại các dẫn chứng sau đó hỏi lại: Từ đó, tác giả đã nêu ra những quy tắc nào trong cách ăn mặc của con người?
 GV giảng: Tác giả phân tích quy tắc ăn mặc: Nêu vấn đề ăn mặc chỉnh tề (không ai ... đi chân đất, đi giày ... lộ cả da thịt)
→ Nêu ra việc ăn mặc phải phù hợp với hoàn cảnh chung, riêng...
→ Ăn mặc phải phù hợp đạo đức...
=> Tổng hợp: Trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp.
GV: Hai quy tắc mà tác giả đã đưa ra là gì của văn bản này?
 => Hai luận điểm
GV: Sau khi đã nêu ra một số biểu hiện của những “quy tắc ngầm” về trang phục, bài viết đã dùng phép lập luận nào để chốt lại vấn đề?
- Phép lập luận tổng hợp thường đặt ở vị trí nào trong bài văn?
* Hoạt động 3:
- Cho HS đọc ghi nhớ.
- GV chốt lại bài học qua ghi nhớ.
* Hoạt động 4:
- Hướng dẫn HS trả lời câu 1. Chú ý phần gợi ý trong sgk.
- HS nắm lại lí do chọn sách để đọc.
HS phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách.
- Vai trò của phân tích trong lập luận?
I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp:
1. Văn bản: Trang phục
2. Nhận xét:
* Phép phân tích:
 - Nêu vấn đề ăn mặc chỉnh tề.
D/c: Cô gái đi một mình...
 Anh thanh niên đi tát nước...
 Đi đám cưới...
 Đi đám ma...
- Đưa ra hai quy tắc:
 + Ăn mặc phải chỉnh tề, đồng bộ.
 + Ăn mặc phải phù hợp với hoàn cảnh.
=> Ăn mặc giản dị, hoà mình vào cộng đồng.
* Phép tổng hợp:
- Câu chốt lại bài văn: “Trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức ... trang phục đẹp”
=> Phép lập luận tổng hợp thường đạt ở cuối bài văn.
3. Ghi nhớ: (sgk)
II. Luyện tập:
Bài 1:
Phân tích ý: Đọc sách rốt cuộc là một con đường của học vấn.
Bài 2: Lí do chọn sách:
- Sách nhiều, chất lượng khác nhau nên phải chọn sách có giá trị.
- Không chọn thì lãng phí sức lực.
- Chọn đọc sách chuyên môn kết hợp đọc sách thường thức.
Bài 3: Tầm quan trọng:
- Không đọc thì không có điểm xuất phát cao.
- Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức.
- Đọc ít mà kĩ quan trọng hơn đọc nhiều mà qua loa, không có ích lợi gì.
Bài 4:
Rất cần thiết: Qua sự phân tích lợi - hại, đúng – sai thì các kết luận mới có sức thuyết phục.
* Hoạt động 5: Củng cố dặn dò
- HS xem lại bài, học kĩ ghi nhớ 
- Chuẩn bị bài: Luyện tập phân tích và tổng hợp.
 TUẦN 21
 TIẾT : 95 LUYỆN TẬP 
PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
I. Mục tiêu cần đạt:
1.Kiến thức: Ôn tập, củng cố kiến thức về phép phân tích và tổng hợp.
2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng nhận diện cách phân tích và tổng hợp trong một số đoạn văn; rèn kĩ năng viết văn bản phân tích và tổng hợp.
3. Thái độ: Giáo dục HS có ý thức vận dụng phân tích và tổng hợp 
II. Chuẩn bị:
- Giáoviên: bảng phụ ghi bài tập.
- Họcsinh: Làm các bài tập trong SGK.
III. Tiến trình tiết dạy:
1. Bài cũ: (3’)
 ? Phép phân tích giúp hiểu vấn đề cụ thể như thế nào?
 ? Phép tổng hợpgiúp khái quát vấn đề như thế nào?
2. Giới thiệu bài: (1’) GV nhận xét bài cũ, chuyển ý giới thiệu bài mới.
3.Bài mớí:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: (15’) Hướng dẫn nhận diện văn bản phân tích.
* GV cho HS đọc đoạn văn 1.a và trả lời câu hỏi.
? Tác giả phân tích vấn đề gì?
? Vấn đề đó được thể hiện ở câu nào? Câu đó ở vị trí nào trong đoạn văn?
? Tác giả đã phân tích vấn đề bằng cách nào? 
? Cách phân tích bài thơ căn cứ vào các bình diện nào của thơ?
? Cách phân tích bắt đầu bằng câu khái quát ở đầu đoạn là theo cách lập luận nào?
* GV cho HS đọc đoạn văn 1.b.
? Tác giả phân tích vấn đề gì?
? Vấn đề đó được thể hiện ở câu nào? Câu đó ở vị trí nào trong đoạn văn?
? Tác giả đã phân tích vấn đề bằng cách nào?
? Cách phân tích vấn đề theo cách lập luận nào?
- HS trả lời.
- GV nhận xé ... víi chñ ng÷ vµ quan hÖ víi vÞ ng÷ trong c©u?
- HS ph©n biÖt.
? C¸c tõ ng÷ in nghiªng quan hÖ ý nghÜa trong c©u nh­ thÕ nµo?
- HS ph¸t hiÖn , nhËn xÐt.
* Nh÷ng tõ ng÷ ®øng tr­íc CN, dïng ®Ó nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u lµ khëi ng÷.
? VËy em hiÓu khëi ng÷ lµ g× ? 
+ Nªu ®Æc ®iÓm? Vai trß cña khëi ng÷ trong c©u ? 
+ VËy cã thÓ thªm nh÷ng quan hÖ tõ nµo tr­íc c¸c khëi ng÷ ?
- HS rót ra kÕt luËn, nhËn xÐt. HS ®äc ghi nhí SGK.
Gi¸o viªn l­u ý häc sinh :
- Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ bæ ng÷ ®¶o .
VD1: T«i ®äc quyển sách này rồi.
 B N ®¶o
VD2 : QuyÓn s¸ch nµy, t«i ®äc nã råi.
 Khëi ng÷.
- Ph©n biÖt khëi ng÷ vµ chñ ng÷ .
VD1: B«ng lóa nµy h¹t máng qu¸ .
 Chñ ng÷ 
VD2: B«ng lóa nµy, h¹t máng qu¸ .
 Khëi ng÷ 
- Khëi ng÷ cã quan hÖ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi phÇn c©u cßn l¹i :
+ Quan hÖ trùc tiÕp: Khëi ng÷ cã thÓ ®­îc lÆp l¹i nguyªn v¨n hoÆc thay thÕ b»ng tõ ng÷ kh¸c .
VD : Giµu, t«i còng giµu råi .
+ Quan hÖ gi¸n tiÕp : 
VD : KiÖn ë huyÖn, bÊt qu¸ m×nh tèt lÔ, quan trªn míi xö cho ®­îc.
è Điểm chung của quan hệ trực tiếp, quan hệ gián tiếp là đều có thể thêm các tiếng như về, đối với vào trước khởi ngữ.
I. §Æc ®iÓm vµ vai trß cña Khëi ng÷ trong c©u.
1. VÝ dô:
1. x¸c ®Þnh CN trong c¸c c©u: 
a. Anh in ®Ëm : kh«ng lµ CN
 Anh kh«ng in ®Ëm : lµ CN .
b. T«i lµ CN .
c. Chóng ta lµ CN .
2. Ph©n biÖt c¸c tõ ng÷ in ®Ëm víi CN 
- VÞ trÝ : C¸c tõ ng÷ in ®Ëm ®øng tr­íc CN .
- Quan hÖ víi VN: C¸c từ ng÷ in ®Ëm kh«ng cã quan hÖ C – V với vị ngữ.
- Ý nghÜa trong c©u: dïng ®Ó nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u
2. KÕt luËn :
- Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u ®øng tr­íc chñ ng÷.
- Vai trß cña khëi ng÷ trong c©u : Nªu lªn ®Ò tµi ®­îc nãi ®Õn trong c©u chøa nã.
- DÊu hiÖu nhËn biÕt : 
+ Tr­íc khëi ng÷ cã thÓ thªm c¸c quan hÖ từ : vÒ , ®èi víi .
+ Sau khëi ng÷ cã thÓ thªm trî tõ " th× "
MÔ HÌNH KHỞI NGỮ:
 Về, với, khởi ngữ thì CN -VN
đối với
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp
GV h­íng dÉn lµm bµi tËp 1.
- HS ®äc yªu cÇu bµi tËp. 
- GV ph©n mçi tæ lµm mét ý bµi tËp. 
- §¹i diÖn tæ tr×nh bµy. 
- Líp bæ sung, x¸c ®Þnh c¸c khëi ng÷. 
- GV chia nhãm: 2 nhãm lµm bµi tËp 2 vµ 2 nhãm lµm bµi tËp 3.
+ §äc yªu cÇu tõng bµi tËp.
+ Th¶o luËn theo nhãm sau ®ã ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy.
+ GV tæ chøc cho c¸c nhãm nhËn xÐt bµi lµm.
 GV thèng nhÊt ®¸p ¸n ®óng.
II. LuyÖn tËp
Bµi 1: X¸c ®Þnh c¸c Khëi ng÷.
a. §iÒu nµy.
b. §èi víi chóng m×nh.
c. Mét m×nh.
d. Lµm khÝ t­îng.
e. §èi víi ch¸u.
Bµi 2: C¸c khëi ng÷ quan hÖ trùc tiÕp víi c¸c tõ sau:
a. ¤ng kh«ng thÝch nghÜ ngîi nh­ thÕ.
b. X©y l¨ng phôc dÞch, g¸nh g¹ch, ®Ëp ®¸.
Bµi 3: ViÕt l¹i c¸c c©u nh­ sau:
a. Lµm bµi, th× anh Êy lµm cÈn thËn l¾m.
b. HiÓu, th× t«i hiÓu råi, nh­ng gi¶i th× t«i ch­a gi¶i ®­îc.
* H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ
- N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc (N¾m l¹i ®Æc ®iÓm, t¸c dông cña khëi ng÷); Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë BT.
	- BTVN: §Æt 3 c©u cã Khëi ng÷. ChuÈn bÞ: PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
Tuần 20	 Ngµy day:10/01/2009
TËp lµm v¨n: PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp
TiÕt 94 
I. Môc tiªu BÀI hỌC: 	
1. KiÕn thøc:
- N¾m vµ chØ ra ®­îc ®Æc ®iÓm cña phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
- HiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c thao t¸c ph©n tÝch, tæng hîp trong lµm v¨n nghÞ luËn.
2. Kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng vËn dông phÐp ph©n tÝch tæng hîp trong v¨n b¶n nghÞ luËn.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
- GV: bảng phụ ghi luận điểm của ví dụ SGK
- HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liÖu cã liªn quan ®Õn bµi häc.
III. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
1. KiÓm tra bµi cò: Tr×nh bµy nh÷ng phÐp lËp luËn ®· häc?
 2. Tæ chøc d¹y häc bµi míi
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung cÇn ®¹t
Hoạt ®éng 1: T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp.
- HS ®äc v¨n b¶n "Trang phôc"
? ë ®o¹n më ®Çu, bµi viÕt nªu ra mét lo¹t dÉn chøng vÒ c¸ch ¨n mÆc ®Ó rót ra nhËn xÐt vÒ vÊn ®Ò g× ? 
- HS x¸c ®Þnh: Trang phôc ®Ñp vµ v¨n ho¸.
? Hai luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n lµ g× ?
? T¸c gi¶ ®· dïng phÐp lËp luËn nµo ®Ó rót ra 2 luËn ®iÓm ®ã ? 
- HS x¸c ®Þnh: phÐp ph©n tÝch.
? Bµi v¨n ®· nªu ra nh÷ng dÉn chøng g× vÒ trang phôc ? 
- HS nªu ra c¸c dÉn chøng trong bµi.
? Tõ ®ã em hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch lµ g× ? 
- HS rót ra nhËn xÐt.
? Theo em bµi viÕt ®· dïng phÐp lËp luËn g× ®Ó chèt l¹i vÊn ®Ò ? C©u v¨n nµo thÓ hiÖn ®iÒu ®ã?
- Häc sinh th¶o luËn nhãm: Tõ tæng hîp quy t¾c ¨n mÆc nãi trªn , bµi viÕt ®· më réng sang vÊn ®Ò ¨n mÆc ®Ñp nh­ thÕ nµo ? Nªu c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh c¸i ®Ñp cña trang phôc nh­ thÕ nµo? 
? Qua bµi ®äc em h·y nªu vai trß cña phÐp tæng hîp ®èi víi bµi nghÞ luËn nh­ thÕ nµo ? 
? Môc ®Ých cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp lµ g× ? 
- HS tr¶ lêi.
- GV kh¸i qu¸t nªu kÕt luËn.
HS ®äc ghi nhí SGK.
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp
1. VÝ dô: V¨n b¶n "Trang phôc"
 LuËn ®iÓm chÝnh:
+ VÊn ®Ò v¨n ho¸ trong trang phôc ; 
 + vÊn ®Ò c¸c quy t¾c ngÇm buéc mäi ng­êi tu©n theo.
- PhÐp ph©n tÝch : 
 + HiÖn t­îng 1: Th«ng th­êng trong doanh tr¹i ........ mäi ng­êi. HiÖn t­îng nµy nªu vÊn ®Ò: cÇn ¨n mÆc chØnh tÒ, ®ång bé .
 + HiÖn t­îng 2: Anh thanh niªn ®i t¸t n­íc .......... oang oang: yªu cÇu ph¶i ¨n mÆc phï hîp víi hoµn c¶nh .
 + HiÖn t­îng 3: ¡n mÆc ph¶i phï hîp víi ®¹o ®øc. C¸i ®Ñp bao giê còng ®i liÒn víi c¸i gi¶n dÞ. Ng­êi cã v¨n ho¸ lµ ng­êi biÕt tù hoµ m×nh vµo céng ®ång nh­ thÕ .
 è Ph©n tÝch lµ phÐp lËp luËn tr×nh bµy tõng bé phËn, ph­¬ng diÖn cña mét vÊn ®Ò nh»m chØ ra néi dung bªn trong cña sù vËt, hiÖn t­îng. Khi ph©n tÝch chóng ta cã thÓ vËn dông c¸c biÖn ph¸p nªu, gi¶ thiÕt, so s¸nh, ®èi chiÕu ... vµ c¶ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch , chøng minh.
- PhÐp tæng hîp : 
 + Nguyªn t¾c thø 2 cña trang phôc " ¡n mÆc ra sao ......... toµn x· héi " .
 + Trang phôc ®Ñp lµ trang phôc ®¸p øng 3 yªu cÇu, 3 quy t¾c: cã phï hîp th× míi ®Ñp, sù phï hîp víi m«i tr­êng, phï hîp víi hiÓu biÕt, phï hîp víi ®¹o ®øc.
* PhÐp tæng hîp lµ phÐp lËp luËn rót ra c¸i chung tõ nh÷ng ®iÒu ®· ph©n tÝch. Do ®ã kh«ng cã ph©n tÝch th× kh«ng cã tæng hîp. LËp luËn tæng hîp th­êng ®­îc ®Æt ë cuèi ®o¹n hay cuèi bµi, ë phÇn kÕt luËn cña mét phÇn hoÆc toµn bé v¨n b¶n.
- Môc ®Ých cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp lµ nh»m thÓ hiÖn ý nghÜa cña mét sù vËt hiÖn t­îng nµo ®ã .
2. KÕt luËn.
Ghi nhí SGK
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp
Bµi 1: T¸c gi¶ ®· ph©n tÝch luËn ®iÓm nh­ thÕ nµo ? (GV cho HS ®äc l¹i ®o¹n v¨n)
- C¸ch ph©n tÝch cã t¸c dông g×?
Hái: MÊy c¸ch ph©n tÝch thÓ hiÖn trong ®o¹n v¨n? 
Cã 2 c¸ch :	TÝnh chÊt b¾c cÇu
	Ph©n tÝch ®èi chiÕu, nªu gi¶ thiÕt.
Bµi 2: Ph©n tÝch lÝ do ph¶i chän s¸ch mµ ®äc.
HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi. Líp nhËn xÐt. GV bæ sung.
Bµi 3: T¸c gi¶ ®· ph©n tÝch tÇm quan träng cña c¸ch chän ®äc s¸ch nh­ thÕ nµo?
Bµi 4: Qua c¸c bµi tËp em thÊy ph©n tÝch cã vai trß nh­ thÕ nµo trong v¨n nghÞ luËn?
HS tr¶ lêi: GV bæ sung.
II. LuyÖn tËp
Bµi 1: C¸ch ph©n tÝch luËn ®iÓm cña t¸c gi¶:
 Häc vÊn kh«ng chØ lµ chuyÖn ®äc s¸ch, nh­ng ®äc s¸ch rèt cuéc lµ mét con ®­êng cña häc vÊn.
- Häc vÊn lµ cña nh©n lo¹i häc vÊn cña nh©n lo¹i do s¸ch truyÒn l¹i s¸ch lµ kho tµng cña häc vÊn.
Ph©n tÝch b»ng tÝnh chÊt b¾c cÇu mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a 3 yÕu sè s¸ch - nh©n lo¹i - häc vÊn.
- Ph©n tÝch ®èi chiÕu, nªu gi¶ thiÕt: NÕu chóng ta... NÕu xo¸ bá...lµm kÎ l¹c h©u. nh»m nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña ®äc s¸ch víi viÖc n©ng cao häc vÊn.
Bµi 2: LÝ do chän s¸ch ®äc:
- §äc kh«ng cÇn nhiÒu mµ cÇn tinh, kÜ.
- S¸ch cã nhiÒu lo¹i (s¸ch chøng minh, s¸ch th­êng thøc, kh«ng chän dÔ l¹c).
- C¸c lo¹i s¸ch Êy liªn quan víi nhau.
Bµi 3: Ph©n tÝch tÇm quan träng cña viÖc ®äc s¸ch:
- Kh«ng ®äc kh«ng cã ®iÓm xuÊt ph¸t cao.
 - §äc lµ con ®­êng ng¾n nhÊt ®Ó tiÕp cËn tri thøc.
- Kh«ng chän läc s¸ch th× ®êi ng­êi ng¾n ngñi kh«ng ®äc xuÓ.
Bµi 4: Vai trß cña ph©n tÝch trong lËp luËn.
Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ rÊt cÇn thiÕt trong bµi nghÞ luËn.
* H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ
- N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc; 
	- BTVN: Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë BT. Lµm c¸c bµi tËp cña bµi LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
Tuần 20	 	Ngµy d¹y:10/01/2009
TËp lµm v¨n: LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp
TiÕt 95 	
I. Môc tiªu: 	
1. KiÕn thøc:
- HiÓu vµ biÕt vËn dông c¸c thao t¸c ph©n tÝch vµ tæng hîp trong lµm v¨n nghÞ luËn.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã sö dông c¸c phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp, diÔn dÞch vµ quy n¹p.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS:
- GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liÖu tham kh¶o.
- HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liÖu cã liªn quan ®Õn bµi häc.
III. tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
1. æn ®Þnh líp, kiÓm tra bµi cò.
Bµi cò: ? Tr×nh bµy phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. Quan hÖ gi÷a ph©n tÝch vµ tæng hîp? Cho vÝ dô?
2. Tæ chøc cho HS luyÖn tËp
Bµi tËp 1: 
- H×nh thøc:
+ GV cho HS x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp 1 vµ chia 2 nhãm, mçi nhãm lµm mét ®o¹n.
+ §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV bæ sung.
- GV cho HS trao ®æi ®o¹n v¨n nµy.
- GV tæng kÕt c¸c ý kiÕn, vµ nªu ®¸p ¸n chung.
- Yªu cÇu:
a. §o¹n v¨n cña Xu©n DiÖu b×nh bµi Thu ®iÕu cña NguyÔn KhuyÕn ®­îc t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn ph©n tÝch (theo lèi diÔn dÞch).
- Më ®Çu ®o¹n, ý kh¸i qu¸t: "Th¬ hay...hay c¶ bµi".
- TiÕp theo lµ sù ph©n tÝch tinh tÕ lµm s¸ng tá c¸i hay c¸i ®Ñp cña bµi Thu ®iÕu
+ ë c¸c ®iÖu xanh...
+ ë nh÷ng cö ®éng...
+ ë c¸c vÇn th¬...
b. Ph©n tÝch 4 nguyªn nh©n kh¸ch quan cña sù thµnh ®¹t: gÆp thêi, hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn, tµi n¨ng.
Tæng hîp vÒ nguyªn nh©n chñ quan: sù phÊn ®Êu kiªn tr× cña c¸ nh©n - thµnh ®¹t lµ lµm c¸i g× cã Ých cho mäi ng­êi, cho x· héi, ®­îc x· héi thõa nhËn
Bµi tËp 2:
- H×nh thøc:
+ GV cho HS x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp 2 vµ cho HS lµm viÖc c¸ nh©n.
+ HS tr×nh bµy. GV bæ sung.
- Yªu cÇu:
+ Ph©n tÝch t×nh tr¹ng häc ®èi phã, qua loa (gÆp ®©u häc ®ã, giao bµi míi lµm, sî thÇy c« kiÓm tra...)
+ HËu qu¶: kh«ng n¾m ®­îckiÕn thøc...
Bµi tËp 3: 
- H×nh thøc:
+ GV cho HS x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp 3 vµ cho HS lµm viÖc tËp thÓ.
+ §¹i diÖn HS tr×nh bµy. GV bæ sung.
- GV tæng kÕt c¸c ý kiÕn, vµ nªu ®¸p ¸n chung.
- Yªu cÇu:
C¸c lÝ do khiÕn mäi ng­êi ph¶i ®äc s¸ch.
- §äc s¸ch lµ con ®­êng quan träng cña häc vÊn.
- §äc s¸ch lµ con ®­êng tÝch luü, n©ng cao vèn tri thøc.
Bµi tËp 4: 
- H×nh thøc:
+ GV cho HS x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp 4.
+ HS viÕt bµi (®o¹n v¨n) ®éc lËp.
+ §¹i diÖn HS tr×nh bµy. GV bæ sung.
- GV cho HS trao ®æi ®o¹n v¨n HS võa tr×nh bµy.
- GV tæng kÕt c¸c ý kiÕn, vµ nªu nhËn xÐt.
- Yªu cÇu:
+ §¶m b¶o lµ mét ®o¹n v¨n.
+ Sö dông phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
3. H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ
- N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc; 
	- BTVN: Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë BT
	- ChuÈn bÞ: TiÕng nãi cña v¨n nghÖ.
Tân Tiến ngày tháng năm 2009
Kí duyệt