Giáo án dạy Ngữ văn 6 tiết 78: So sánh

So¹n: 26/11/2008	 
Gi¶ng:6A.	
 6B.	
TiÕt 78
SO SÁNH
A- Mục đích yêu cầu 
Giúp hs 
_ Nắm được khái niệm và cấu tạo của so sánh 
_ Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các vật để tạo ra những so sánh đúng , tiến đến tạo ra những so sánh hay
B- Chuẩn bị 
Học sinh : Sách vở , dụng cụ học tập , bảng phụ , theo tổ , chuẩn bị bài 
Giáo viên : Sách giáo viên , học sinh , bài soạn 
Tư liệu tham khảo , bảng phụ , phiếu học tập 
C- TiÕn tr×nh tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc:
* H§ 1: Khëi ®éng
	1. Tỉ chøc líp:	6A.. 
	6B..
2. KiĨm tra: 	 
	*Câu hỏi: 
C©u1: Phã tõ lµ nh÷ng tõ ? Phã tõ cã thĨ chia lµm mÊy lo¹i lín ?
*HDTL:	Chuyªn ®i kÌm víi ®éng tõ, tÝnh tõ ®Ĩ bỉ sung ý nghÜa cho ®éng tõ, tÝnh tõ.
	Hai lo¹i.
C©u 2: C¸c lo¹i phã tõ : ChØ quan hƯ thêi gian, sù tiÕp diƠn t­¬ng tù, sù phđ ®Þnh cã vÞ trÝ:
*HDTL:	§øng tr­íc ®éng tõ, tÝnh tõ.
C©u3: Trong c©u :" Mïa xu©n xinh ®Đp ®· vỊ, thÕ lµ c¸c ®µn chim ®i tr¸nh rÐt cịng s¾p vỊ". C¸c phã tõ g¹ch ch©n trªn thuéc lo¹i:
*HDTL: 	ChØ quan hƯ thêi gian. 	
	*Nhận xét:	6A... 
	6B...
3. Bµi míi(Giíi thiƯu bµi: )
* H§ 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi
HOẠT ĐỘNG CỦA GV &HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Gv mời hs đọc ví dụ a,b! Em hãy tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh ? 
(trẻ em như búp trên cành 
 rừng Đước dựng lên cao ngất như hai dãy từơng thành vô tận )
Hỏi : Trong mỗi phép so sánh trên , những sự vật , sự việc nào được so sánh với nhau ?
(trẻ em – búp trên cành , rừng đước – hai dãy từng thành )
? Vì sao có thể so sánh như vậy ?
? Sao sánh các vật việc với nhau như vậy để làm gì ? 
 (gợi hình ảnh , câu văn sinh động)
? Câu sau có gì khác với sự so sánh các câu trên ?
Câu hỏi thảo luận : Vậy như thế nào gọi là so sánh ?
? Hãy điền những tập hợp chứa hình ảnh so sánh trong các câu đã dẫn ở phần 1 vào mô hình phép so sánh dưới đây ?
? Em hãy tìm thêm các từ so sánh mà em biết ? (không bằng , bằng , hơn , y như , giống như ..)
? Cấu tạo của phép so sánh trong những câu dưới đây có gì đặc biệt ?
 (không có từ so sánh , đảo vế)
Câu hỏi thảo luận : Vậy mô hình cấu tạo của phép so sánh đầy đủ được cấu tạo ntn ?
HĐ3- Hướng dẫn luyện tập
Hỏi : Với mỗi mẫu so sánh gợi ý dưới đây , em hãy tìm thêm một ví dụ ?
(Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận)
? Hãy dựa vào các thành ngữ đã biết , hãy viết tiếp vế B vào những chỗ trống để tạo thành phép so sánh?
Hỏi : Hãy tìm các câu văn sử dụng phép so sánh trong các bài “Bài hcọ đường đời đầu tiên” và “Sông nước Cà Mau”
? Gv đọc hs chép chính tả đoạn “Dòng sông Năm Căn mênh mông  khỏi sóng ban mai” ?
I- Bài học 
1: So sánh là gì ?
*Ngữ liệu
a/ Những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh? 
-Trẻ em như búp trên cành 
-Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận 
b/ Các sự vật – sự việc so sánh với nhau 
-Trẻ em – búp trên cành 
-Rừng đước – hai dỹa trường thành vô tận 
. Giữa chúng có những nét giống nhau
. Làm nổi bật được cảm nhận của người nói , viết 
. Làm câu văn , thơ tăng sức gợi hình – cảm cho sự diễn đạt 
c/ Nhận xét 
Khác nhau về từ so sánh 
2: Ghi nhớ 1: Học thuộc sgk 24
II: Cấu tạo của phép so sánh 
1: Ví dụ 
a/ Điền từ 
 Vế A
 Pd SS
Từ SS
 Vế B
Sự vật được SS
Sự vật 
dùng SS
Trẻ em 
Như
Búp trên cành 
Rừng đước 
Dựng lên cao ngất 
Như
Hai dãy từơng thành vô tận 
b/ Các từ so sánh 
là , như là , y như , tựa như , giống như , tựa như là , bằng , chưa bằng 
c/ Nhận xét 
-Vắng mặt các yếu tố trong so sánh và có sự thay đổi trật từ các yếu tố so sánh 
Câu 1: Vắng từ pt SS , từ SS
Câu 2: Vế B lên trước vế A , từ SS đưa lên trước vế A
2: Ghi nhớ 2
 Học thuộc sgk 25
B: Luyện tập 
Số 1(25) 
a/ So sánh động loại 
* So sánh người với người 
 Thầy thuốc như mẹ hiền 
* So sánh vật với vật 
Sông ngòi , kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện 
b/ So sánh các loại 
* So sánh vật với người 
Cá nơi bơi hàng đàn đen trũi như người bơi ếch 
* Sosánh cái cụ thể với cái trừu tượng 
Sự nghiệp của chúng ta giống như rừng cầy đương lên đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh nhanh chóng 
Số 2(26)
. Khỏe như trâu 
. Đen như cột nhà cháy 
. Trắng như bông 
. Cao như núi 
Số 3(26)
* Hai cái răng đen nhánh lúc nào cùng nhai ngoàm ngoạp như lưỡi liềm máy làm việc 
- người gầy gò và dìa nghêu như một gã nghiện thuốc phiện 
-Cánh chỉ ngắn củn như người cởi trần 
-Chú mày hôi như cú mào ta nào chịu được 
* Sông ngòi , kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện 
-nước đổ ầm ầm ngày đêm như thác 
-Cá nước bơi hàng đàn đen trũi như người bơi ếch 
-Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy 
Số 4(27)
. Hs nghe viết chính tả 
à Soát lỗi chính tả 
*HĐ4- Hoạt động nối tiếp
1. Bài tập củng cố
Cho các từ , cụm từ sau : Hai chiếc máy xén lúa , cú mèo , một gã nghiện thuốc phiện , mọi khi , cái dùi sắt ; Hãy điền vào chỗ trống để hoàn thiện những phép so sánh sau :
	A: Cái chàng dế Choắt người gầy gò và dài lêu nghêu như 
	B: Chú mày hôi như .
	C: Tôi ra đứng ở cửa hang như ..
	D: Mỏ Cốc như ..
	E: Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như ..
2. HDVN
- Hocï thuộc ghi nhớ 1 và 2 sgk 
- Soạn bài “Quan sát , tưởng tượng , so sánh và nhận xét trong văn miêu tả”